Εντυπωσιακά στοιχεία για την επιδείνωση της υγείας των παιδιών λόγω των μνημονιακών πολιτικών παρουσιάστηκαν στο 43^ο Παιδιατρικό Συμπόσιο Βόρειας Ελλάδας.

Στην καθημερινή ζωή η “φτώχεια” ορίζεται ως η αδυναμία απόκτησης ενός αξιοπρεπούς τρόπου ζωής. Την φτώχεια προκαλεί η ελάττωση του εισοδήματος και η ανεργία. Συνέπειες της φτώχειας: δυσκολότερη και μη έγκαιρη πρόσβαση σε δομές υγείας, ελλιπής περίθαλψη, ανεπαρκής φαρμακευτική θεραπεία, υποβάθμιση προληπτικής ιατρικής. Όλα αυτά οδηγούν σε δραματική αύξηση της νοσηρότητας ιδίως στα παιδιά. Η φτώχεια είναι σήμερα η πρώτη αιτία θανάτου και αύξησης της νοσηρότητας του πληθυσμού.

Επιστημονικές έρευνες διαπιστώνουν σημαντική συσχέτιση του μηνιαίου εισοδήματος με το επίπεδο υγείας:  (με μηνιαίο εισόδημα 1800 ευρώ έχεις άριστη υγεία, με 1300 μέτριο και με 550 πολύ κακό).

3.900.000 Έλληνες (500.000 παιδιά) ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας με ρυθμό  ετήσιας αύξησης 26%. Πολλοί άρρωστοι δεν έχουν δυνατότητα πρόσβασης σε νοσοκομειακή περίθαλψη. Καρκινοπαθείς και χρόνια άρρωστοι δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν τα φάρμακα τους. Μεγαλώνει συνέχεια ο αριθμός των ανασφάλιστων. Η ανεργία αγγίζει το 30% (65% σε νέους 18-30 χρονών), κατά συνέπεια μειώνονται συνεχώς τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων, ενώ η χρηματοδότηση του ΕΟΠΥΥ από τον προυπολογισμό είναι κατά 25% χαμηλότερη. Τα τελευταία τρία χρόνια αφαιρέθηκαν πάνω από 3 δις από το δημόσιο σύστημα υγείας. Παρατηρείται σαφής αύξηση βρεφικής θνησιμότητας και ελάττωση προσδόκιμου ζωής. Αύξηση αυτοκτονιών και μολυσματικών ασθενειών.

Στο σύνολό τους οι χώρες με δανειακή σύμβαση με το Δ.Ν.Τ. εμφάνισαν 16,6% μεγαλύτερη θνησιμότητα από φυματίωση σε σχέση με τις χώρες που δεν είχαν τέτοια σύμβαση. Για κάθε χρόνο επιπλέον παραμονής στο ΔΝΤ η νοσηρότητα και θνησιμότητα από φυματίωση αυξάνονταν κατά 4,1%. Ενώ για κάθε επιπλέον 1% ποσό δανείου από το ΔΝΤ η νοσηρότητα και θνησιμότητα από φυματίωση αυξάνονταν κατά 0,9%! Αντιστρόφως, οι χώρες που διέκοπταν τις συμβάσεις τους με το ΔΝΤ παρουσίαζαν μείωση των δεικτών νοσηρότητας από φυματίωση κατά 30,7%.

Η όξυνση των κοινωνικό-οικονομικών ανισοτήτων προκαλεί συνεχώς επιδεινούμενη αύξηση της ψυχo-κοινωνικής επιβάρυνσης και όλων των συνακόλουθων ψυχικών διαταραχών: άγχος, κατάθλιψη, αυτοκτονικές τάσεις κ.λπ. Την κατάσταση επιτείνει η ραγδαία πτώση των μισθών των εργαζόμενων στην υγεία και περίθαλψη, καθώς και η επιστημονική μετανάστευση και απορφάνιση των υπηρεσιών Υγείας από σημαντικό μέρος του εξειδικευμένου προσωπικού τους.

Οι Ασθένειες της Φτώχειας είναι η φυματίωση: (476 κρούσματα το 2011), Ελονοσία,   AIDS: (1180 νέα περιστατικά το 2012) Δάγγειος Πυρετός: 84 περιστατικά, οι Ψυχικές Διαταραχές, ο Αλκοολισμός, η Ενδοοικογενειακή Βία, η Νοητική και Ψυχοσωματική Καθυστέρηση, ο Καρκίνος, τα Καρδιολογικά Νοσήματα, η ψώρα, η σύφιλη και  η λύσσα (ΚΕΕΛΠΝΟ 2012-2013).  Δραματική ελάττωση γεννήσεων στην Ελλάδα.

Η Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου σε έρευνά της διαπίστωσε ότι πολλοί γονείς, την περίοδο αυτή της οικονομικής κρίσης, έχουν γίνει σκληροί, ασυνεπείς, παραμελούν ή και εγκαταλείπουν τα παιδιά τους. Η κακή ψυχική υγεία στην παιδική και εφηβική ηλικία μπορεί να οδηγήσει και σε προβλήματα υγείας κατά τη νεαρή ενήλική ζωή, π.χ. χρήση ουσιών, βία, μικρότερη εκπαιδευτική πρόοδο, ανεργία, κακή αναπαραγωγική και σεξουαλική ζωή.

Η οικονομική κρίση γίνεται κρίση οικογενειακή και προσωπική. Η ανεργία και οι ελαστικές σχέσεις εργασίας αυξάνουν την κοινωνική απελπισία, μέσα σε μια κατάσταση όπου καταρρέουν ταυτόχρονα και η εργασία και το κράτος πρόνοιας.

Όταν υπάρχει φτώχεια, υπάρχει ανισόρροπη διατροφή με χαμηλή κατανάλωση λαχανικών, φρούτων, γαλακτοκομικών, κρέατος και πουλερικών. Αυτό έχει ως συνέπεια τον υποσιτισμό, την έλλειψη δηλαδή θρεπτικών συστατικών στον οργανισμό μας ή τον υπερσιτισμό με την υπερκατανάλωση φτηνών τροφών (junk foods) δηλαδή που οδηγεί στην <παχυσαρκία των φτωχών> και έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση των καρδιαγγειακών παθήσεων, σακχαρώδη διαβήτη, υπέρτασης κ.λ.π. από την παιδική ηλικία ακόμη.

Βιβλιογραφία:

Αγγελική Νιόζα παιδίατρος «Νοσηρότητα, εμβολιασμοί στα χρόνια της φτώχειας»

Σοφία Καραγιαννοπούλου παιδίατρος διδάκτωρ Α.Π.Θ. διευθύντρια Ε.Σ.Υ. «Παιδική διατροφή στη φτώχεια, ο ρόλος του παιδιάτρου»

Παναγιώτης  Καρδαράς αναπληρωτής καθηγητής παιδιατρικής αναπτυξιολογίας «εφηβαία και φτώχεια»

Δημήτρης Αδαμίδης Παιδίατρος διδάκτωρ Παν/μιου Αθηνών διευθυντής Παιδιατρικής κλινικής Γ.Ν.Ξάνθης