Το ξέρουμε πολύ καλά… παιχνίδι, «δράση» και εξόρμηση σημαίνουν για τα μικρά μας γρατζουνιές, γδαρσίματα και… σημαδεμένα γόνατα!

Πως πρέπει να αντιμετωπίσουμε το κάθε τραύμα, αναλόγως τύπου, για να μην του μείνουν σημάδια;

Της Φλώρας Κασσαβέτη με τη συνεργασία του Θόδωρου Βουκύδη, πλαστικού χειρούργου

Μετά τα δύο, το μικρούλι μπορεί να περπατάει πια καλά, αλλά εξακολουθεί να έχει άγνοια του κινδύνου. Από την άλλη, καθώς η κινητική του εξέλιξη βελτιώνεται, γίνεται ολοένα και πιο «τολμηρό». Πώς θα εξελιχθούν, όμως, όλα αυτά μικροτραύματα; Θα αφήσουν σημάδια;

Τα σημάδια θα μείνουν;

Όταν το παιδάκι χτυπάει, το δέρμα επουλώνεται μετά τον τραυματισμό δημιουργώντας κρούστα (επιθήλιο) πάνω στο τραύμα. Όταν πέσει η κρούστα, είναι πιθανό ν’ αφήσει σημάδι. Τα σημάδια δεν είναι απόλυτο ότι θα μείνουν μετά από κάθε τραυματισμό. Ο διαφορετικός οργανισμός του κάθε παιδιού, η τάση του κάθε δερματότυπου, το σημείο και το βάθος του τραύματος παίζουν ρόλο στο αν θα μείνει ή όχι σημάδι. Στο πρόσωπο, για παράδειγμα, που είναι το σημείο που όλοι ανησυχούμε περισσότερο, γίνεται καλύτερη επούλωση.

Το πρόβλημα, όμως, με τα μικρά παιδιά είναι η εξέλιξη του σημαδιού, που ίσως μείνει. Κάποιοι νομίζουν πως όσο πιο μικρό είναι το παιδί τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες με το πέρασμα του χρόνου να φαίνεται το σημάδι. Αυτό δεν αληθεύει. Αντίθετα, όσο πιο μικρό είναι το παιδί τόσο μεγαλώνει το σημάδι μαζί με το παιδί, επειδή το δέρμα του μεγαλώνοντας απλώνει. Γι’ αυτό στη μικρή ηλικία χρειάζεται όχι μόνο προσοχή και σωστή πρόληψη, αλλά και εκτίμηση από τον ειδικό όσο το δυνατόν πιο νωρίς. Πράγμα που σημαίνει ότι είναι προτιμότερο να απευθυνθείτε στον ειδικό πριν γίνει το σημάδι κι όχι μετά, ιδιαίτερα αν:

• Το σημάδι είναι σε εμφανές σημείο, π.χ. πρόσωπο ή λαιμό
• Είναι βαθύ ή μεγάλης έκτασης
• Αιμορραγεί ή είναι σε σημείο που δεν αφήνει την πληγή να κλείσει.

Με ράμματα ή χωρίς;

Ο τρόπος αντιμετώπισης των μικροτραυμάτων έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Η τάση να χρησιμοποιούνται αυτοκόλλητα χαρτάκια και συνθετική κόλλα δεν έδειξε ιδιαίτερα καλά αποτελέσματα. Έτσι τα ράμματα -τα σύγχρονα, μάλιστα, είναι ιδιαίτερα λεπτά- κερδίζουν πάλι έδαφος. Παρόλο που οι γονείς ανησυχούν περισσότερο όταν ακούν για ράμματα, στην πραγματικότητα μπορούν να μειώσουν την έκταση του σημαδιού στο ελάχιστο.

Τα ράμματα, εξάλλου, δεν απαιτούνται μόνο όταν η αιμορραγία δεν σταματά, όπως νομίζουν οι περισσότεροι από εμάς. Ένα τραύμα μπορεί να είναι επιφανειακό και να αιμορραγεί, χωρίς όμως να χρειάζεται ράμματα. Αν υπάρχει σκίσιμο και διάσταση του δέρματος (απέχουν οι άκρες) ή το τραύμα είναι σε σημείο που η πληγή ανοίγει, π.χ. γόνατο ή αγκώνες, τότε απαιτούνται ράμματα. Επίσης, η εκτίμηση από τον ειδικό καλό είναι να γίνεται όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, καθώς είναι ο μόνος αρμόδιος για να εκτιμήσει αν το παιδάκι χρειάζεται ράμματα και να συστήσει τις κατάλληλες επουλωτικές αλοιφές -στην περίπτωση των παιδιών κατά προτίμηση φυτικές κι όχι χημικές.

Πρόληψη των ουλών

Οι ουλές είναι σημάδια που μένουν στο δέρμα σε σημεία που το παιδάκι έχει τραυματιστεί, γδαρθεί ή κοπεί. Για καλύτερη επούλωση των μικροτραυμάτων:

• Προστατέψετε το τραύμα στην αρχή μ’ έναν επίδεσμο. Έτσι, μειώνεται η πιθανότητα μόλυνσης που δυσκολεύει τη διαδικασία επούλωσης.
• Μην αφήνετε το παιδάκι να τραβά την κρούστα (επιθήλιο) από το τραύμα. Προσέξτε επίσης όταν αλλάζετε τον επίδεσμο.
• Η βιταμίνη Ε επιταχύνει τη διαδικασία επούλωσης, αν και δεν είναι απαραίτητη, εάν το παιδί έχει ισορροπημένη διατροφή.
• Η έκθεση στον ήλιο, αν και μπορεί στην αρχή να κοκκινίσει το σημάδι, μακροπρόθεσμα ωφελεί.
• Το ίδιο και το μπάνιο σε καθαρή θάλασσα.
• Τέλος χρήσιμες είναι και οι επουλωτικές κρέμες, οι οποίες μπορεί ν’ αρχίσουν να εφαρμόζονται μετά από τη 10η μέρα.

Πω πω σημάδι! Και τώρα τι κάνουμε;

Τα σημάδια μπορούν να εξαφανιστούν ή έστω να βελτιωθεί η όψη τους, γι’ αυτό μην αμελήσετε σε καμία περίπτωση την επίσκεψη στον ειδικό και τη σωστή θεραπευτική αγωγή. Συγκεκριμένα:

1. Για τις ουλές και ειδικά στα χηλοειδή (ουλή που είναι κόκκινη σαν κορδόνι και έχει φαγούρα) μπορεί να εφαρμοστούν:

• Φύλλα σιλικόνης, που κρατούν το τραύμα αποστειρωμένο από αέρα και μικρόβια επιβραδύνοντας την κακή επούλωση.
• Ενέσεις κορτιζόνης Depot, που θα πει ότι το φάρμακο παραμένει στο σημείο που εφαρμόζεται και δεν κυκλοφορεί στον οργανισμό, άρα δεν υπάρχουν φαρμακευτικές παρενέργειες. Οι δόσεις εξάλλου της κορτιζόνης είναι πάρα πολύ μικρές.
• Για γδαρσίματα και ουλές (όχι χηλοειδή)
• Μέθοδος της αμμοβολής (Skin Abrasions). Το τραύμα ή η παλιά ουλή καθαρίζεται με τη χρήση κεραμικών κρυστάλλων ή κρυστάλλων από μετάξι. Αν και είναι χρονοβόρα διαδικασία -απαιτούνται 7-8 επισκέψεις- έχει πολύ καλά αποτελέσματα.

Αν το κακό με τα χτυπήματα παραγίνει…

Παρόλο που στην ηλικία αυτή είναι αρκετά συνηθισμένο το παιδάκι να πέφτει και να χτυπάει, αν έχετε διαπιστώσει ότι αυτό γίνεται πολύ συχνά ή σε καθημερινή βάση, χρειάζεται ν’ αποκλειστούν άλλοι παράγοντες που μπορεί να συνδέονται. Γι’ αυτό θα ήταν σκόπιμη η επίσκεψη στον…

• Παιδοοφθαλμίατρο για να εξεταστούν τα ματάκια και ν’ αποκλειστούν προβλήματα στην όραση.
• Ορθοπαιδικό για να ελέγξει αν υπάρχει πρόβλημα στα άκρα, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται το βάδισμα του παιδιού.
• Παιδονευρολόγο ή αναπτυξιολόγο για τυχόν διάγνωση υπερκινητικότητας ή άλλων προβλημάτων, εφόσον υπάρχουν κι άλλα συμπτώματα που σας προβληματίζουν.

Τι μας λένε οι αριθμοί

Τα στοιχεία του Κέντρου Έρευνας και Πρόληψης Παιδικών Ατυχημάτων (ΚΕΠΠΑ) αποκαλύπτουν: