Με σκεπτικισμό αντιμετωπίζει η αγορά τις εξελίξεις στον τομέα των σιτηρών μετά την καταστροφή μέρους της παγκόσμιας παραγωγής

λόγω καιρικών συνθηκών (ξηρασία, πυρκαγιές, πλημμύρες) σε Ρωσία, Ουκρανία, Καζακστάν, Καναδά). Μόνο στη Ρωσία λόγω του παρατεταμένου καύσωνα και της υγρασίας έχει καταστραφεί το 1/5 της σοδειάς δημητριακών, που αντιστοιχεί σε έκταση περίπου ίση με της Πορτογαλίας, όπως πιστοποίησε το Μετεωρολογικό κέντρο «Fobos» και το ρωσικό υπουργείο Γεωργίας. Η πρόσφατη απόφαση απαγόρευσης εξαγωγής σιτηρών μέχρι το τέλος του χρόνου, του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, ήταν αυτή που άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου, ενεργοποίησε το διεθνές κερδοσκοπικό κατεστημένο και οδήγησε σε κάθετα ανοδική πορεία τις τιμές των σιτηρών.

Η Ελλάδα παρακολουθεί τις εξελίξεις, αδύναμη ούτως ή άλλως να τις επηρεάσει, δεδομένου ότι είμαστε μια χώρα εισαγωγική στο μαλακό σιτάρι. Αλλά και στο σκληρό σιτάρι, όπου είμαστε πλεονασματικοί, η παραγωγή είναι μειωμένη, όπως χαμηλή είναι και η ποιότητα στην φετινή παραγωγή. Αυτό σημαίνει ότι εκτός απροόπτου οι Έλληνες παραγωγοί δεν θα αξιοποιήσουν σε μεγάλο βαθμό την διεθνή συγκυρία της μειωμένης παραγωγής σιτηρών για να αυξήσουν ιδιαίτερα το εισόδημά τους. Αντίθετα, οι καταναλωτές δεν αποκλείεται να υποστούν μια μικρή έστω αύξηση στα προϊόντα τα οποία συνδέονται με τα σιτηρά, όπως ψωμί, ζυμαρικά, κτηνοτροφικά-πτηνοτροφικά προϊόντα.

Όλα αυτά βέβαια υπό την αίρεση των αποθεμάτων που υπάρχουν διεθνώς (τα οποία δεν ανακοινώνονται με ακρίβεια για εμπορικούς – κερδοσκοπικούς σκοπούς), των εξελίξεων στο επόμενο διάστημα στις βασικές χώρες παραγωγούς, όπως η Ρωσία, αλλά και στο μέγεθος της αναμενόμενης παραγωγής χωρών του νοτίου ημισφαιρίου, όπως η Αυστραλία και η Αργεντινή.

Η τιμή του ψωμιού είναι ήδη υψηλή

Η υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κατερίνα Μπατζελή, εμφανίστηκε καθησυχαστική αναφορικά με το «ράλι» της ανόδου των διεθνών τιμών των σιτηρών, υποστηρίζοντας ότι αυτή τη στιγμή δεν συντρέχει κανένας λόγος για αύξηση των τιμών στο ψωμί και τα αρτοσκευάσματα, επειδή η άνοδος των διεθνών τιμών δεν έχει «ενσωματωθεί» ακόμα στην εγχώρια αγορά. Ωστόσο, προέβλεψε ότι η τιμή στο στάρι θ’ ανέλθει πάνω από τα 17 – 18 λεπτά (από 10-13 λεπτά που ήταν μέχρι τώρα).

Σε πρόσφατες δηλώσεις της, η κ. Μπατζελή χαρακτήρισε την τιμή του ψωμιού ήδη υψηλή, αποδίδοντάς την στην ολιγοπωλιακή, όπως είπε, λειτουργία της εγχώριας αγοράς δημητριακών και στο ρόλο των μεσαζόντων σε αυτήν.

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδος, Μιχάλης Μούσιος, σε δήλωσή του τόνισε ότι «δεν υπάρχει ούτε σκέψη για αύξηση της τιμής του ψωμιού αυτή τη στιγμή. Θα περιμένουμε να δούμε τις εξελίξεις και προς τα μέσα του Σεπτέμβρη θα εξετάσουμε εκ νέου την κατάσταση και θα αποφασίσουμε για τη στάση μας. Η εκτίμησή μας είναι ότι το 2010 δεν θα επαναληφθεί το φαινόμενο του 2007/08 με τις αυξήσεις στην τιμή των αλεύρων και δεν θα διαταραχθεί η παγκόσμια ισορροπία της αγοράς. Ευελπιστούμε ότι το ρεκόρ παραγωγής σιτηρών σε ΗΠΑ και Νότιο ημισφαίριο θα διατηρήσει τις τιμές σε λογικά επίπεδα».

Ο διευθυντής αγορών της εταιρίας «Μύλοι Σόγιας» Πέτρος Καραμπίνης, επεσήμανε καταρχάς την ανάγκη αναβάθμισης της ποιότητας των ελληνικών σιτηρών, αναφέροντας ότι πολλές μεγάλες εταιρίες επιλέγουν να εισάγουν σκληρό σιτάρι από τη Γαλλία, παρά το γεγονός ότι ως χώρα είμαστε πλεονασματική. Ο ίδιος εκτιμά ότι πολύ δύσκολα θα αποφευχθεί μια αύξηση στις τιμές καταναλωτή εάν συνεχισθεί το «ράλι» στις τιμές των σιτηρών, όπως επίσης ότι η αναμενόμενη αύξηση στις τιμές του έλληνα παραγωγού δεν θα είναι αξιόλογη, δεδομένου ότι στο μεν μαλακό σιτάρι είμαστε χώρα εισαγωγική, στο δε σκληρό σιτάρι η παραγωγή είναι μειωμένη και η ποιότητα χαμηλή».

Ο εκπρόσωπος της εταιρίας «Κοτόπουλα Μεσογείων» Αριστείδης Κλημέντζος δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «ήδη οι τιμές του σίτου ζωοτροφής αυξήθηκαν από 135-140 ευρώ/τόνο πέρυσι σε 170 ευρώ/τόνο τις τελευταίες ημέρες σηματοδοτώντας νέα προβλήματα στον κλάδο της πτηνοτροφίας. Αν λάβει κανείς υπόψιν του και την έλλειψη ρευστότητας αντιλαμβάνεται το μέγεθος του προβλήματος που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι πτηνοτρόφοι, σε μια περίοδο γενικότερης κρίσης. Κατά πόσο οι τιμές των πουλερικών θα αυξηθούν στον καταναλωτή, τόνισε, ότι αυτό θα επηρεασθεί από σειρά παραμέτρων, όπως η δράση των κερδοσκόπων, η δυνατότητα εισαγωγής φθηνής ζωοτροφής, κ.λπ. Σαφέστερη εικόνα, πρόσθεσε, θα έχουμε μετά τον Σεπτέμβριο».

Το προφίλ της Ελλάδας στον τομέα των σιτηρών

Το προφίλ της χώρας μας στον τομέα των σιτηρών διαγράφεται ως εξής: Στο μαλακό σιτάρι η παραγωγή μας ανέρχεται περίπου στους 350-400 χιλιάδες τόνους, όταν οι ανάγκες μας ξεπερνούν το 1.200.000 τόνους για την παραγωγή ψωμιού και άλλων ειδών ζύμης. Στο σκληρό σιτάρι (χρησιμοποιείται για ζυμαρικά και άλλα προϊόντα) είμαστε πλεονασματικοί, αλλά η ποιότητα της παραγωγής μας δεν θεωρείται κορυφαία, παρά το γεγονός ότι η παραγωγή των 2-3 προηγούμενων ετών ήταν αρκετά βελτιωμένη. Φέτος όμως οι βροχές πριν την συγκομιδή υποβάθμισαν σημαντικά την ποιότητα.

Μαλακό σιτάρι εισάγουμε κυρίως από Ουγγαρία, Γαλλία, Βουλγαρία (το 62% της συνολικής ποσότητας που εισήχθη το πρώτο τετράμηνο του 2010 προήλθε από τι προαναφερθείσες χώρες) και σκληρό σιτάρι εξάγουμε κυρίως (65%) στην Αφρική (Τυνησία, Νιγηρία, Αλγερία). Οι τιμές ανήλθαν πέρυσι στα 0,10-0,12 λεπτά. Φέτος υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσουν τα 0,18 λεπτά.

Ας προσεγγίσουμε όμως την αγορά των σιτηρών, με βάση τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, όπως τα παρουσίασε η κα Δήμητρα Μάρδα, στέλεχος της ΠΑΣΕΓΕΣ, σε πρόσφατη ημερίδα που διοργάνωσε για τον τομέα η κορυφαία οργάνωση των αγροτών.

Το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ, τον Ιούλιο του 2010 έδινε πρόβλεψη για μείωση της τάξης του 2,76%, ενώ αντίθετα αύξηση προέβλεπε στην κατανάλωση κατά 2,31%. Υπολόγιζε δε ότι τα αποθέματα τέλους είναι μειωμένα σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά (2009/2010) κατά 3,09%.

Παγκόσμια αγορά σίτου (σε εκατ. τόνους)

2009/10 2010/11* Διαφορά(%)

Παραγωγή 679,851 661,067 -2,76

Κατανάλωση 651,990 667,038 +2,31

Αποθέματα τέλους 193,018 187,047 -3,09

Εισαγωγές-Εξαγωγές 129,264 130,562 +1,00

Πηγή: Υπ.Γεωργίας Η.Π.Α. *Εκτίμηση: Ιούλιος 2010

Οι κυριότερες σιτοπαραγωγές χώρες είναι με πρώτη την Ευρώπη των 27, η Κίνα, η Ινδία, οι ΗΠΑ, η Ρωσία, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Ουκρανία και το Καζακστάν. Ήδη οι τέσσερις εξ αυτών (Ρωσία, Ουκρανία, Καζακστάν, Καναδάς) αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα μειωμένης παραγωγής, οπότε είναι αδύνατον η διεθνής αγορά να μείνει ανεπηρέαστη. Το μέγεθος του προβλήματος όμως θα εξαρτηθεί από τη συμπεριφορά των χωρών που διαθέτουν αποθέματα και τη δράση των κερδοσκόπων.

Παγκόσμια παραγωγή σίτου (εκατ. τον.)

Χώρες 2009/10 2010/11* Διαφορά (%)

Ε.Ε.(27) 138,195 141,821 +2,62

Κίνα 115,000 114,500 -0,43

Ινδία 80,680 79,000 -2,08

Η.Π.Α. 60,314 60,303 -0,02

Ρωσία 61,700 53,000 -14,10

Καναδάς 26,500 20,500 -22,64

Αυστραλία 22,500 22,000 -2,22

Ουκρανία 20,900 20,000 -4,31

Καζακστάν 17,000 14,000 -17,65

Λοιπές 137,062 132,943 -3,00

Συνολικά 679,851 661,067 -2,76

Και φυσικά θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η αύξηση στην κατανάλωση σε ποσοστό 2,31%. Ειδικότερα:

Παγκόσμια κατανάλωση σίτου (εκατ. τον.)

Χώρες 2009/10 2010/11* Διαφορά (%)

Ε.Ε. (27) 125,500 126,500 +0,80

Κίνα 105,000 105,800 +0,80

Ινδία 78,210 80,010 +2,30

Ρωσία 42,000 47,200 +12,38

Η.Π.Α. 31,279 32,549 +4,06

Αίγυπτος 17,600 18,000 +2,27

Ουκρανία 12,600 12,100 -3,97

Αλγερία 8,550 8,750 +2,34

Τουρκία 17,400 17,700 +1,72

Λοιπές 213,851 218,429 +2,14

Συνολικά 651,990 667,038 +2,31

Πηγή: Υπ.Γεωργίας Η.Π.Α. *Εκτίμηση: Ιούλιος 2010

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι αποθέματα διαθέτουν μόνο η Κίνα και οι ΗΠΑ, ενώ αντίθετα ελλείψεις εμφανίζουν όλες οι άλλες σιτοπαραγωγές χώρες, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου γεωργίας στον πίνακα που ακολουθεί.

Παγκόσμια αποθέματα σίτου (σε εκατ. τον.)

Χώρες 2009/10 2010/11* Διαφορά %

Κίνα 56,135 64,885 +15,59

Η.Π.Α. 26,491 29,751 +12,30

Ινδία 16,100 14,990 -6,89

Ε.Ε. (27) 15,574 13,895 -10,78

Αίγυπτος 5,174 5,064 -2,12

Καναδάς 6,356 4,656 -26,75

Αυστραλία 4,588 3,938 -14,17

Λοιπές 62,600 49,868 -20,34

Συνολικά 193,018 187,047 -3,09

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ- ΜΠΕ