Την ένταξη στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων περίπου 2.000 περιοχών μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2019 σχεδιάζει το υπουργείο Οικονομικών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2020 όλη η Ελλάδα θα έχει ενταχθεί στο αντικειμενικό σύστημα, κάτι που σημαίνει ότι θα ενταχθούν συνολικά περίπου 7.500 περιοχές.

Οπως αναφέρει στην «Κ» παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών, η σχετική προεργασία για τους 2.000 οικισμούς που θα μπουν στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων έχει ξεκινήσει, και στα τέλη Ιουνίου θα τεθούν σε ισχύ οι αντικειμενικές αξίες όπως αυτές θα προσδιοριστούν από τις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών, ενδεχομένως και από τους πιστοποιημένους εκτιμητές ακινήτων.

Σύμφωνα με μεγάλα συμβολαιογραφικά και μεσιτικά γραφεία, η εξέλιξη αυτή θα οδηγήσει στην αύξηση των τιμών στο 80%-90% των περιοχών που θα ενταχθούν, αλλά και στην άνοδο των φόρων που θα κληθούν να πληρώσουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων. Και αυτό, καθώς σήμερα ο υπολογισμός της αξίας των ακινήτων που δεν έχουν αντικειμενικές αξίες κατά τη μεταβίβασή τους γίνεται με τον… παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή με ενδεικτικές και συγκριτικές τιμές πώλησης ακινήτων σε όμορες περιοχές, όπου την τελική απόφαση λαμβάνει ο εφοριακός. Σημειώνεται ότι την περασμένη δεκαετία χιλιάδες πολίτες προσέφευγαν στα διοικητικά δικαστήρια αμφισβητώντας τους φόρους που καταλόγιζαν οι εφορίες, ενώ δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις των συναλλαγών κάτω από το τραπέζι.

Ωστόσο, η ένταξη των περιοχών αυτών στις αντικειμενικές αξίες θα οδηγήσει σε τρομακτική αύξηση της φορολογίας. Και αυτό, αφού σήμερα τα ακίνητα αυτά ως επί το πλείστον είναι αγροτεμάχια, τα οποία μάλιστα εξαιρούνται από τον συμπληρωματικό φόρο του ΕΝΦΙΑ. Με την ένταξή τους στο σύστημα οι ιδιοκτήτες των ακινήτων θα πληρώσουν υπερβολικό ΕΝΦΙΑ και είναι εξαιρετικά πιθανό το ενδεχόμενο να οδηγηθούν και στην πληρωμή συμπληρωματικού φόρου, εφόσον η αξία των ακινήτων τους ξεπερνάει τις 250.000 ευρώ.

Εκτός από τον ΕΝΦΙΑ, θα επηρεαστούν συνολικά 22 φόροι και τέλη που υπολογίζονται με βάση τις αντικειμενικές αξίες, όπως, για παράδειγμα, τα δημοτικά τέλη.

Σύμφωνα με τους ανθρώπους της κτηματαγοράς σημαντικό πρόβλημα θα αντιμετωπίσουν οι περιοχές κυρίως στην περιφέρεια και ιδιαίτερα σε μικρά χωριά της ηπειρωτικής χώρας. Αντιθέτως, στις τουριστικές περιοχές, όπως, για παράδειγμα, στη Μύκονο, στη Σαντορίνη, στην Πάρο και στην Κέρκυρα, οι αντικειμενικές αξίες, όπου αυτές δεν έχουν εφαρμοσθεί, θα περιορίσουν τους φόρους αλλά και τις ιδιαίτερα υψηλά τιμές των ακινήτων.

Για παράδειγμα, αναφέρουν ότι η ένταξη της περιοχής Κασσιόπη στην Κέρκυρα θα εξορθολογίσει τις τιμές και θα περιορίσει σημαντικά τις επιβαρύνσεις. Το ίδιο θα συμβεί και στην περιοχή Υστέρνι στην Πάρο, όπου η μεγάλη ζήτηση έχει απογειώσει τις τιμές και τους φόρους που αναλογούν σε κάθε ακίνητο.

Πάντως, η ένταξη των 2.000 περιοχών στις αντικειμενικές αξίες δεν θα επηρεάσει τον φετινό ΕΝΦΙΑ ούτε τους υπόλοιπους φόρους, πλην του φόρου μεταβίβασης ακινήτων. Για τους υπόλοιπους φόρους, οι νέες αντικειμενικές αξίες θα τεθούν σε ισχύ την 1-1-2020.

Σημειώνεται ότι τελευταία φορά που συνέβη αυτό ήταν τον Δεκέμβριο του 2010 με την ένταξη 4.500 περιοχών από συνολικά 25 νομούς της χώρας.

Προς εξίσωση των τιμών με τις εμπορικές

Σε νέα αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών προχωρεί το οικονομικό επιτελείο, εξέλιξη που θα οδηγήσει στην αύξηση του ΕΝΦΙΑ στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας. Σύμφωνα με πληροφορίες, το προσεχές διάστημα θα κληθούν οι εκτιμητές ακινήτων να εκδηλώσουν ενδιαφέρον για τον υπολογισμό των τιμών ζώνης των ακινήτων σε ολόκληρη την επικράτεια και, όπως τονίζουν, εφόσον οι εισηγήσεις τους γίνουν αποδεκτές από την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, θα εξισωθούν για πρώτη φορά με τις εμπορικές τιμές που ισχύουν σήμερα.

Οπως προκύπτει από τη συμφωνία της κυβέρνησης με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, τόσο το 2019 όσο και το 2020 θα πρέπει οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων να «κουμπώσουν» με τις εμπορικές τιμές. Βέβαια, από την έκθεση της Κομισιόν που δημοσιοποιήθηκε τις προηγούμενες μέρες προκύπτει ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τις τιμές ζώνης που είχαν προτείνει οι εκτιμητές το 2018, οι οποίες, όπως φαίνεται, στρογγυλοποιήθηκαν από το οικονομικό επιτελείο προκειμένου να αποφευχθούν μεγάλες αυξήσεις στον ΕΝΦΙΑ. Ωστόσο, η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να ζητήσει εκ νέου από τους εκτιμητές να προχωρήσουν σε νέες προτάσεις σε όλη την επικράτεια. Εφόσον η κυβέρνηση συμμορφωθεί και τηρήσει τη συμφωνία που έχει υπογράψει με τους θεσμούς, θα πρέπει σε όλες τις λαϊκές συνοικίες να αυξήσει τις τιμές έως και 50% και να τις μειώσει έως και 30% μεσοσταθμικά στις ακριβές περιοχές.

Αν και οι νέες τιμές θα τεθούν σε ισχύ από το 2020, ωστόσο η αναπροσαρμογή προς τα πάνω των αντικειμενικών αξιών αναμένεται να ακυρώσει σε πολλές περιπτώσεις τα οφέλη από τη μείωση του ΕΝΦΙΑ έως και 30% που είχε νομοθετήσει η κυβέρνηση (νόμος 4579/2018), ενώ σε λιγότερες περιοχές οι μειώσεις όχι απλά θα εξουδετερωθούν αλλά θα κληθούν οι ιδιοκτήτες να πληρώσουν μεγαλύτερο ΕΝΦΙΑ (κύριο και συμπληρωματικό).

Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν ότι κίνδυνος για αύξηση των αξιών υπάρχει σε 4.132 περιοχές της χώρας, όπου η κυβέρνηση είχε αποφασίσει το περυσινό διάστημα να κρατήσει τις τιμές στα ίδια επίπεδα, με στόχο να μην πληγούν οι ιδιοκτήτες, ή προχώρησε σε μικρές αυξήσεις. Αντιθέτως στο Παλαιό Ψυχικό, παρά τη μείωση που έγινε, η απόκλιση παραμένει σχεδόν στο 30%, στην Εκάλη στο 37% και στη Φιλοθέη στο 43,5%. Η εικόνα αυτή αποτυπώνει την πτώση των αξιών στις συγκεκριμένες περιοχές, ακριβώς ως αποτέλεσμα της υπερφορολόγησής τους και ασφαλώς και των υπόλοιπων παραγόντων που έπληξαν την αγορά ακινήτων κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας (ύφεση στην οικονομία, υψηλή ανεργία, έλλειψη χρηματοδότησης και μείωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών).