Πότε οι απόψεις του Φαήλου Κρανιδιώτη ταυτίζονται με αυτές της Ντόρας Μπακογιάννη; Και πότε οι Κασιδιάρης, Πάγκαλος, Αδ. Γεωργιάδης και (πάλι) Κρανιδιώτης κάνουν παρόμοιες δηλώσεις εν χορώ; Μα, όταν μιλάμε για τα μειονοτικά στην Θράκη. Έτσι, τόσο ο Κρανιδιώτης όσο και η Μπακογιάννη θα ήθελαν την Σουλεϊμάν Σαμπιχά στο ψηφοδέλτιο της ΝΔ. Για τους υπόλοιπους, ο ΣΥΡΙΖΑ «έσκυψε το κεφάλι» στο τουρκικό προξενείο (Πάγκαλος), «άσκησε πολιτική τουρκικού προξενείου» (Αδ. Γεωργιάδης), «σύρθηκε σαν σκυλί πίσω από τον αραμπά του προξενείου» (Φ. Κρανιδιώτης), «είναι τουρκοποιημένο κόμμα» (Κασιδιάρης).

Μήπως λοιπόν ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε κάτι καλό για να συγκεντρώσει την μνεία όλων των παραπάνω; Όλοι παραδέχονται ότι το ελληνικό κράτος έχει κάνει ‘λάθη’ στην Θράκη. Ποια όμως είναι τα λάθη αυτά; Είναι το ότι επέτρεψε στο τουρκικό προξενείο να ασκεί επιρροή στην μειονότητα και να προωθεί τους εκάστοτε τουρκικούς μεγαλοϊδεατισμούς; Μα το ελληνικό κράτος ήδη από την δεκαετία του 1960 και έπειτα δεν κάνει τίποτε άλλο στην Θράκη εκτός από το να προσπαθεί να περιορίσει την επιρροή του τουρκικού προξενείου! Πώς, λοιπόν, προσπαθώντας να περιορίσει μια επιρροή, έχει καταφέρει να την διευρύνει; Άρα το λάθος βρίσκεται αλλού, και βρίσκεται στον τρόπο με τον οποίο επιχειρεί διαχρονικά να το κάνει αυτό.

Αυτό που διαχρονικά έχει λειτουργήσει υπέρ του τουρκικού προξενείου στην Θράκη δεν είναι η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ ή της Αριστεράς, ούτε η κυριαρχία μιας λογικής που προωθεί την πλουραλιστική συνύπαρξη διαφορετικών πολιτισμικών ομάδων με ισότιμες μεταξύ τους σχέσεις. Το τουρκικό προξενείο έχει ωφεληθεί γιατί το ελληνικό κράτος επέλεξε για δεκαετίας μια «σκληρή» γραμμή, που σήμαινε αρνητικές διακρίσεις σε όλους τους τομείς ώστε να οδηγήσει την μειονότητα στην μετανάστευση. Το προξενείο εμφανίστηκε τότε ως ο υπερασπιστής της. Έχει επίσης ωφεληθεί, γιατί ακόμη και μετά το 1990, οπότε και η πολιτική διακρίσεων σταδιακά τερματίστηκε, η ελληνική διοίκηση συνέχισε με διάφορους τρόπους (φανερούς και κρυφούς) να ενισχύει όλους εκείνους τους ‘πατριώτες’ που ήθελαν να την ‘βγουν’ στο προξενείο, προβάλλοντας οτιδήποτε και οποιονδήποτε αντιδρούσε στον προσδιορισμό ‘Τούρκος’. Το προξενείο εμφανίστηκε λοιπόν στα μάτια της μειονότητας ως ο ‘καλός υποστηρικτής’ της. Τέλος, το τουρκικό προξενείο συνεχίζει να ωφελείται γιατί οι λογικές του παρελθόντος, λογικές που θέλουν τον πλήρη αποκλεισμό όσων αυτοπροσδιορίζονται ως ‘Τούρκοι’ στην Θράκη και συγκρούονται με τα αιτήματα και τα πιστεύω της μεγάλης πλειοψηφίας της μειονότητας, είναι ακόμη κυρίαρχες.

Με λίγα λόγια, υπεύθυνες για τα ‘λάθη’ του παρελθόντος στην Θράκη είναι λογικές σαν και αυτές του Πάγκαλου, του Κρανιδιώτη, του Γεωργιάδη και φυσικά του σημερινού πρωθυπουργού. Είναι οι λογικές αυτές που οδήγησαν στην αύξηση της επιρροής του τουρκικού προξενείου και που έστρωσαν τον δρόμο στον τουρκικό εθνικισμό της περιοχής με το αναπαράγουν τον ανταγωνισμό μεταξύ των δύο πλευρών.

Τα παραδείγματα πολλά: Στο χωριό Ήφαιστος (ή Καλκάτζα), ο μεγαλέμπορος Εμφιετζόγλου χρηματοδότησε την δεκαετία του 1990 την δημιουργία πολιτιστικού οργανισμού όπου διδασκόταν ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί σε μειονοτικούς. Ένα μήνα αργότερα ιδρύθηκε αντίστοιχο σωματείο φιλό-τουρκικής κατεύθυνσης που προωθούσε τους τουρκικούς χορούς [1]. Σε σχέση με τους Ρομά αντίστοιχες προσπάθειες φτάνουν πολύ πίσω: 608 μουσουλμάνοι Ρομά βαφτίστηκαν ως το 1966 χριστιανοί στην Ροδόπη έπειτα από πρωτοβουλίες του οικείου νομάρχη και της μητρόπολης, προκαλώντας κατηγορίες για προσπάθειες εξελληνισμού της μειονότητας. [2]

Αυτό λοιπόν που ευνοεί το τουρκικό προξενείο δεν είναι η άρση της υποψηφιότητας Σ. Σουλεϊμάν ούτε οι απόψεις ειδικών όπως ο Δ. Χριστόπουλος. Αυτό που ευνοεί το τουρκικό προξενείο είναι οι αποτυχημένες λογικές του παρελθόντος που αναπαράγουν τον ανταγωνισμό με την πλειοψηφία της μειονότητας και προσπαθούν να αρνηθούν την πραγματικότητα: ότι στην Θράκη υπάρχουν Έλληνες πολίτες που αυτό-προσδιορίζονται ως Τούρκοι, όπως Έλληνες που αυτοπροσδιορίζονται ως Ρομά ή ως Πομάκοι. Ότι καλώς ή κακώς, η εποχή που Έλληνας πολίτης σήμαινε αυτόματα και ελληνόφωνος Χριστιανός Ορθόδοξος έχει παρέλθει. Σήμερα, μπορεί να είναι κάποιος Έλληνας ακόμη και αν οι γονείς του ήρθαν από την Αφρική, την Ασία, την Μ. Ανατολή, ή αν είναι Τούρκοι που ζουν στην Θράκη μερικούς αιώνες.

Όποιος καταλάβει αυτήν την πραγματικότητα, και σεβαστεί όχι μόνο τα δικαιώματα των ανθρώπων, αλλά και τα αιτήματά τους ως ελεύθερων και ισότιμων πολιτών ενός κράτους, θα δεχτεί ότι για να απομονωθεί το τουρκικό προξενείο στην Θράκη θα πρέπει το ελληνικό κράτος να προσεγγίσει το τουρκόφωνο κομμάτι της μειονότητας. Και να το προσεγγίσει όχι για να το αλλάξει ή να το ‘αποτουρκοποιήσει’, αλλά για να ακούσει τα προβλήματά του και να βρει μαζί του κοινές λύσεις, με υποχωρήσεις και από τις δύο πλευρές, προς την κατεύθυνση μιας πλουραλιστικής κοινωνίας όπου η ταυτότητες όλων θα έχουν ισότιμη θέση στον δημόσιο χώρο.
__________________

[1] K. Tsitselikis, «Old and New Islam in Greece. From historical minorities to immigrant new comers», M. Nijhoff, 2012, σελ. 238
[2]  C. Iliadis, The Turkish-Muslim minority of Greece: ‘Confidential’ discourses, reciprocity and minority subjectivity during the emergence of the policies of discrimination (1945-1966), Αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, πανεπιστήμιο Έσσεξ, 2012, σελ. 281

Aπό το Red Notebook