Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης

Καθυστερήσεις παρατηρούνται στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος αλλά και στις χερσαίες εισόδους της χώρας που συνορεύουν με την Αλβανία, τα Σκόπια και την Βουλγαρία, μετά την εφαρμογή του νέου καθεστώτος ελέγχου που τέθηκε σε ισχύ από την Παρασκευή. Τα μεγαλύτερα πάντως προβλήματα εντοπίζονται στην ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια, στα χερσαία σύνορα μεταξύ χωρών που είναι στη ζώνη Σένγκεν, κι άλλων που δεν είναι. Ενδεικτικά παραδείγματα αποτελούν τα σύνορα Κροατίας – Σλοβενίας και Ουγγαρίας – Ρουμ

Έναν κανονισμό για την τροποποίηση του κώδικα συνόρων του Σένγκεν προκειμένου να ενισχυθούν οι έλεγχοι έναντι των σχετικών βάσεων δεδομένων στα εξωτερικά σύνορα συμπεριλαμβανομένων των Ευρωπαίων πολιτών, υιοθέτησε στις 7/3/2017 το Συμβούλιο των υπουργών.

Η τροπολογία υποχρεώνει τα κράτη-μέλη να διενεργούν συστηματικούς ελέγχους έναντι των σχετικών βάσεων δεδομένων σε όλα τα πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που απολαμβάνουν το δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ (δηλαδή των πολιτών της ΕΕ και των μέλη των οικογενειών τους που δεν είναι πολίτες της ΕΕ) κατά τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων.

“Η ενίσχυση των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορά μας είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την καταπολέμηση της τρομοκρατικής απειλής στην Ευρώπη και τη βελτίωση της ασφάλειας των πολιτών μας. Συστηματικοί έλεγχοι στα εξωτερικά σύνορα θα μας δώσουν και τα μέσα για την αντιμετώπιση των πιθανών κινδύνων για την εσωτερική ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που τίθενται από ξένους τρομοκράτες επαναπατριζόμενους μαχητές” δήλωσε σχετικά ο Καρμέλο Αμπέλα, ο Μαλτέζος υπουργός Εσωτερικών και Εθνικής Ασφάλειας και προεδρεύων του Συμβουλίου Εσωτερικών υποθέσεων για το τρέχον εξάμηνο.

Οι βάσεις δεδομένων βάσει των οποίων θα πραγματοποιούνται έλεγχοι περιλαμβάνουν το Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν (SIS) και τη βάση δεδομένων της Interpol για τα κλεμμένα και χαμένα ταξιδιωτικά έγγραφα (SLTD). Οι έλεγχοι θα επιτρέψουν επίσης στα κράτη μέλη να επαληθεύουν ότι τα εν λόγω πρόσωπα δεν συνιστούν απειλή για τη δημόσια τάξη, την εσωτερική ασφάλεια ή τη δημόσια υγεία. Η υποχρέωση αυτή ισχύει σε όλα τα εξωτερικά σύνορα (εναέρια, θαλάσσια και χερσαία), τόσο κατά την είσοδο και την έξοδο.

«Με τη συμφωνία αυτή, η ΕΕ είναι τώρα καλύτερα εξοπλισμένη για να αντιμετωπίσει την απειλή της τρομοκρατίας. Η τρομοκρατία δεν γνωρίζει σύνορα, αλλά το μήνυμα είναι πλέον σαφές: ξένοι μαχητές, είτε ταξιδεύουν προς, από ή εντός της ΕΕ, θα πρέπει να σταματήσουν» δήλωσε ο υπουργός Δικαιοσύνης, Πολιτισμού και Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Μάλτας και πορεδρεύων του Συμβουλίου Δικαιοσύνης για το τρέχον εξάμηνο Όουεν Μπονίτσι. Ο ίδιος πρόσθεσε πως «η ασφάλεια χωρίς τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων είναι απαράδεκτη» σημειώνοντας πως «οι νέοι κανόνες ενισχύουν επίσης τα δικαιώματα των θυμάτων και περιλαμβάνουν διασφαλίσεις για τις ατομικές ελευθερίες».

Όσον αφορά στην ελληνική πραγματικότητα, οι Έλληνες πολίτες ενημερώθηκαν από μία ανακοίνωση που εξέδωσε το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη αναφέρει πολύ απλά « Από σήμερα, 7 Απριλίου 2017, τίθεται σε εφαρμογή η τροποποίηση (2017/458) του Κώδικα Συνόρων Σένγκεν (2016/399).

Συγκεκριμένα τα κράτη – μέλη Σένγκεν υποχρεώνονται να διεξάγουν συστηματικούς ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. (χερσαία, θαλάσσια και εναέρια) τόσο κατά την είσοδο, όσο και κατά την έξοδο, και στους πολίτες της Ε.Ε.»

Ο έλεγχος των ευρωπαίων πολιτών δε γίνεται πλέον με έλεγχο ταυτοπροσωπίας, αλλά με την πληκτρολόγηση των αριθμών διαβατηρίων, τα οποία ελέγχονται στις βάσεις δεδομένων ασφαλείας, όπως συμβαίνει με υπηκόους τρίτων χωρών.

Το μεγάλο πρόβλημα αφορά σε εκείνους που ταξιδεύουν με την ταυτότητά τους, καθώς οι αριθμοί ταυτοτήτων δεν είναι καταχωρημένοι στα συστήματα ασφαλείας, με αποτέλεσμα να είναι αναγκαία η πληκτρολόγηση των ονομάτων των κατόχων.

Σύμφωνα με την Ένωση Αστυνομικών Υπαλλήλων Νοτιοανατολικής Αττικής, την Παρασκευή που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το μέτρο, επικράτησε το αδιαχώρητο στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος.

Οι αστυνομικοί υπάλληλοι υποστηρίζουν πως δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν στα νέα δεδομένα, ενώ αφήνουν αιχμές κατά της πολιτικής ηγεσίας, δεδομένου ότι η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα νέα μέτρα, ελήφθη στις 7 Μαρτίου, ωστόσο δεν έγινε καμία προετοιμασία προκειμένου να μην προκύψουν προβλήματα.