Η διαπίστωση προκαλεί απορίες δεδομένου ότι, από τις 21 Απριλίου 2020, οι 16 από τις 26 χώρες Σένγκεν κοινοποίησαν, στην Κομισιόν την επανεισαγωγή ελέγχων στα εσωτερικά τους σύνορα λόγω απειλών που σχετίζονται με την εξάπλωση του Covid-19. (Βέλγιο, Τσεχία, Δανία, Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λιθουανία, Αυστρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Φινλανδία, Ελβετία και Νορβηγία.)
Mάλιστα, ορισμένες άλλες χώρες της Ζώνης Σένγκεν εισήγαγαν περιορισμούς στην κυκλοφορία προσώπων που επηρεάζουν τα εσωτερικά σύνορα, όπως προσωρινές απαγορεύσεις για μη απαραίτητα ταξίδια ( Ιταλία , Λετονία, Μάλτα, Κάτω Χώρες και Σλοβενία.)
Στο έγγραφο σημειώνεται ότι ο Χώρος Σένγκεν αποτελείται από 26 χώρες, που έχουν συμφωνήσει να καταργήσουν τακτικούς ελέγχους στα εσωτερικά τους σύνορα προκειμένου να διευκολύνουν την ελεύθερη και απεριόριστη κυκλοφορία των ανθρώπων. Στις χώρες περιλαμβάνονται 22 κράτη μέλη της ΕΕ (Βέλγιο, Τσεχία, Δανία, Γερμανία, Εσθονία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Ουγγαρία, Μάλτα, Κάτω Χώρες, Αυστρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Σλοβενία, Φινλανδία και Σουηδία) και 4 συνδεδεμένες χώρες (Ισλανδία, Νορβηγία, Ελβετία και Λιχτενστάιν.
Ωστόσο – όπως υπογραμμίζεται στο έγγραφο – από τον Μάρτιο του 2020, το ξέσπασμα του κοροναϊού ώθησε πολλά κράτη μέλη να επαναφέρουν τους ελέγχους στα εσωτερικά τους σύνορα, λόγω άμεσης απειλής για τη δημόσια υγεία. Σύμφωνα με το άρθρο 28 του κώδικα, η διάρκεια ενός τέτοιου εξαιρετικού μέτρου πρέπει να περιορίζεται σε δέκα ημέρες με δυνατότητα παράτασης τους με ανανεώσιμες περιόδους 20 ημερών, έως δύο μήνες κατ’ ανώτατο όριο.
Ένα κράτος μέλος πρέπει να ενημερώσει την Κομισιόν και τα άλλα κράτη μέλη προτού προβεί σε ενέργειες, προσδιορίζοντας τους λόγους, το πεδίο εφαρμογής και τη διάρκεια των μέτρων. Οι πληροφορίες πρέπει να υποβληθούν και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο. Η Κομισιόν υποτίθεται ότι θα εκδώσει γνώμη μετά από διαβούλευση με τα άλλα κράτη μέλη.
Παρ’ όλα αυτά και προκειμένου να εξασφαλιστεί η ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών και υπηρεσιών στην ενιαία αγορά, η Κομισιόν υπέβαλε κατευθυντήριες γραμμές για μέτρα διαχείρισης των συνόρων.
Στις 20 Μαρτίου, τα κράτη μέλη αποδέχτηκαν την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με τον περιορισμό των μη απαραίτητων ταξιδιών στην ΕΕ για περίοδο 30 ημερών. Ο περιορισμός ταξιδιού προβλέπει εξαιρέσεις για τους υπηκόους όλων των κρατών μελών της ΕΕ και των συνδεδεμένων κρατών Σένγκεν (οι υπήκοοι του Ηνωμένου Βασιλείου θα αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο όπως οι πολίτες της ΕΕ κατά τη μεταβατική περίοδο, έως το τέλος του 2020), για τους σκοπούς της επιστροφής στα σπίτια τους και για ταξιδιώτες με βασική λειτουργία ή ανάγκη.
Στον χάρτη πορείας της 15ης Απριλίου για την άρση των μέτρων περιορισμού του ιού κορανοϊού, η Κομισιόν συνιστά τη συντονισμένη άρση των εσωτερικών περιορισμών ταξιδιού και των συνοριακών ελέγχων «όταν η επιδημιολογική κατάσταση των παραμεθόριων περιοχών συγκλίνει επαρκώς.
Παρά τις «συστάσεις» της Κομισιόν, η πλειοψηφία των χωρών της Ζώνης Σένγκεν-με εξαίρεση την Ελλάδα- αποφάσισαν, από τις 21 Απριλίου 2020, να επαναφέρουν τους ελέγχους στα εσωτερικά τους σύνορα.
Ολο το 4σέλιδο ενημερωτικό έγγραφο του Ευρωκοινοβουλίου, στα αγγλικά
