Διάλεξη από τον καθηγητή του ΔΠΘ κο Στέφανο Σπάρταλη Παρασκευή 29 Ιουλίου & ώρα 20.30 στο πολιτιστικό κέντρο Αβδήρων «Αντιλογίας  Δόμος»  

Ο Δημόκριτος που γεννήθηκε στα Άβδηρα της Θράκης γύρω στα 460 π.Χ. (80η ολυμπιάδα=460-456 π.Χ.), έλαβε την καλύτερη για την εποχή του μόρφωση, σε ένα περιβάλλον όπου ο νους δεν ικανοποιείται πλέον με τις μυθολογικές ερμηνείες του κόσμου. Πολυταξιδεμένος στην Αίγυπτο, Βαβυλωνία, Περσία, Ινδία και στην Αθήνα, καταξόδεψε τη μεγάλη του περιουσία (100 τάλαντα), και γύρισε στην πατρίδα του φτωχός, αλλά ευχαριστημένος για όσα είδε και έμαθε.

Στη φιλοσοφία του έκλεισε όλες τις γνώσεις της εποχής του, και από την άποψη αυτή μόνο με τον Αριστοτέλη μπορεί να συγκριθεί. Ο Δημόκριτος υπήρξε πρωτοπόρος στα μαθηματικά και ιδιαίτερα στη γεωμετρία. Διέθετε τεράστια και στέρεα μαθηματική γνώση, απείρως καλύτερη από αυτή του Πλάτωνα και σε σημείο που να λέγεται ότι ξεπερνούσε κι αυτούς ακόμα τους Αιγύπτιους γεωμέτρες. Ο Δημόκριτος μαζί με το δάσκαλό του Λεύκιππο, θεωρούνται σήμερα από όλους, ως οι πατέρες της Ατομικής Φυσικής. Η ατομική του θεωρία προκατέλαβε τις σύγχρονες απόψεις και έμελλε να προκαλέσει μεγάλες αντιπαραθέσεις ανάμεσα στον άγγλο φυσικό και πατέρα της κλασικής φυσικής, Ισαάκ Νεύτωνα και τον γερμανό φιλόσοφο και μαθηματικό Λάιπνιτς, σχετικά με το κενό του χώρου. Κατά ένα εκπληκτικό τρόπο οι πλέον σύγχρονες αντιλήψεις των μαθηματικών, της φυσικής και της κοσμολογίας έρχονται σήμερα να συμφωνήσουν μαζί του!

Είναι η Μαθηματική του σκέψη αυτή που επηρέασε την φιλοσοφική του αντίληψη για την ατομική του θεωρία ή συνέβη ακριβώς το αντίστροφο;

Η πειραματική και θεωρητική κατάρριψη της Δημοκρίτειας άποψης, ότι τα άτομα είναι αδιάσπαστα και αδιαίρετα, σηματοδοτεί ταυτόχρονα και την κατάρρευση των ατομικών ιδεών;

Τι πιστεύουν σήμερα οι φυσικοί; Υπάρχουν αδιάσπαστα σωματίδια ή απλά σωματίδια που δεν έχουν ακόμη διασπαστεί;

Στις μέρες μας, δυόμισι χιλιάδες χρόνια μετά από τον σοφό άνδρα των Αβδήρων, γνωρίζουμε ότι δεν έχει ακόμη ανακαλυφθεί καμιά εσωτερική δομή στα ηλεκτρόνια, τα οποία μπορεί και να είναι “άτομα” με την έννοια του Δημόκριτου. Αντίθετα, ξέρουμε ότι τα πρωτόνια και τα νετρόνια είναι ενώσεις μικρότερων σωματιδίων που ονομάζονται “κουάρκς”.

Η ενοποίηση των Νόμων της Φύσης αποτελεί ένα αρχαίο όνειρο της ανθρωπότητας και ο δρόμος για μια ενοποιημένη θεωρία θα είναι κατ’ ανάγκην μακρύς !