Τα τελευταία χρόνια, στην πατρίδα μας, σε πολλά δελτία ειδήσεων έχει τοποθετηθεί διερμηνέας στην ελληνική νοηματική γλώσσα για να εξυπηρετεί τους κουφούς συνανθρώπους μας.
Σαφώς μιλάμε για μια αξιόλογη κίνηση που όμως στις μέρες μας παραμένει ακόμη ημιτελής.
Γιατί όμως παραμένει ημιτελής ;
Υπάρχουν πολλοί συνάνθρωποί μας που έχουν «μεταγλωσσική κώφωση» και πολλοί από αυτούς δε γνωρίζουν ή γνωρίζουν ελάχιστα τη νοηματική γλώσσα.
Έτσι, πολλά απ αυτά τα δελτία ειδήσεων δεν είναι «προσβάσιμα» σε αυτούς.
Το ίδιο συμβαίνει και με τις περιπτώσεις μεγάλης βαρηκοϊας, κυρίως σε ηλικιωμένους, αλλά και σε νεώτερους ανθρώπους, που έχουν ανάγκη τους υπότιτλους για να αντιληφθούν πλήρως ένα δελτίο ειδήσεων.
Τι είναι όμως η «μεταγλωσσική κώφωση» ;
«Μεταγλωσσική κώφωση» ονομάζουμε την περίπτωση κώφωσης κατά την οποία η απώλεια της ακοής επέρχεται μετά το 4 έτος της ηλικίας του παιδιού, οπότε έχει αναπτυχθεί ήδη ο έναρθρος λόγος. Τα παιδιά με μεταγλωσσική κώφωση
συνήθως μαθαίνουν αυθορμήτως χειλεοανάγνωση και προσαρμόζονται στο να επικοινωνούν προφορικά και να διαβάζουν τα χείλη των συνομιλητών τους.
Έτσι…
Χρειαζόμαστε υπότιτλους σε όσο το δυνατόν περισσότερες περιστάσεις.
Μάλιστα, στη Βόρεια Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ όλα τα δελτία ειδήσεων για άτομα με προβλήματα ακοής έχουν και υπότιτλους εκτός από την νοηματική.
Η βρετανική ρυθμιστική αρχή ραδιοτηλεόρασης και τηλεπικοινωνιών Ofcom ζητούσε από τα διεθνή κανάλια, στα οποία χορηγεί άδεια για να εκπέμπουν από τη Μ. Βρετανία, να υιοθετήσουν τον υποτιτλισμό και υπηρεσίες νοηματικής γλώσσας. Η Ofcom αδειοδοτεί περισσότερα από 400 κανάλια που εκπέμπουν εκτός Μ. Βρετανίας, στα οποία συμπεριλαμβάνονται τα κανάλια της Discovery, της Disney, της Turner και της Viasat.
Τελικά, όλα αυτά τα κανάλια εφάρμοσαν τις νέες απαιτήσεις
Υπότιτλους χρειαζόμαστε επίσης και στα άλλα τηλεοπτικά προγράμματα. Σήριαλ, παιχνίδια, ντοκιμαντέρ κ.α.
Τα τρία τελευταία χρόνια γίνεται μια προσπάθεια από το ιδιωτικό τηλεοπτικό κανάλι Mega channel, σε τηλεοπτικές σειρές του καναλιού αλλά ακόμη είμαστε στην αρχή. Είναι βέβαια ένα πρώτο βήμα αλλά τον ίδιο δρόμο πρέπει να ακολουθήσουν όλα τα τηλεοπτικά δίκτυα της χώρας.
Η βαρηκοία, πέρα από τις δυσκολίες που δημιουργεί τις γλωσσικές και ιατρικές περιπλοκές, δημιουργούσε και δημιουργεί ένα πλήθος κοινωνικών δυσκολιών.
Στις περισσότερες κοινωνίες του κόσμου το μοναδικό ίσως επικοινωνιακό μέσο είναι ο προφορικός και γραπτός λόγος.
Έτσι λοιπόν τα άτομα με προβλήματα ακοής υπέστησαν τη μεγαλύτερη κοινωνική περιθωριοποίηση.
Στη σύγχρονη εποχή, παγκοσμίως, έχει γίνει προσπάθεια ένταξης των ατόμων με βαρηκοία με ειδική νομοθεσία στην εκπαίδευσή τους στο σχολείο.
Η νοηματική γλώσσα, την οποία δε γνωρίζει μεγάλο μέρος της κοινωνίας μας (υγιείς άτομα) αλλά και η εξέλιξη της τεχνολογίας, δημιουργούν την ανάγκη διδασκαλίας των γραμμάτων, ώστε να κατακτήσουν την αναγνωστική ικανότητα τα άτομα με προβλήματα ακοής.
Τόσο το κράτος όσο και οι ιδιώτες θα πρέπει να ξεπεράσουν το προηγούμενο καθεστώς και να απευθύνονται σε αυτά τα άτομα και με το γραπτό λόγο.
Άρα λοιπόν οι υπότιτλοι είναι απαραίτητο στοιχείο στα Μ.Μ.Ε.
Tέλος, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία (3 Δεκεμβρίου), κυβερνήσεις, οργανισμοί και κοινωνίες πρέπει να εστιάσουν την προσοχή τους στα δικαιώματα και τις δυνατότητες των ανθρώπων με αναπηρία.
7-10% του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει από μια αναπηρία, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχουν περισσότεροι από 500 εκατομμύρια άνθρωποι με ειδικές ανάγκες. Το 80% κατ’ εκτίμηση ζει σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Στην Ελλάδα, η κοινωνία δεν κρύβει πια το πρόβλημα της αναπηρίας. Ναι μεν έχει σημειωθεί πρόοδος σε συγκεκριμένες συνθήκες ζωής των ατόμων με αναπηρία τα τελευταία 10 χρόνια, υπάρχει όμως ραγδαία επιδείνωση της ζωής τους αναφορικά με τους πόρους διαβίωσης εξαιτίας της κρίσης, ζήτημα για το οποίο πρέπει να μεριμνήσει η Πολιτεία.
Στο επίπεδο των διακρίσεων σε βάρος των ατόμων με αναπηρία στη χώρα μας, το 79,4% τις θεωρεί ακόμη διαδεδομένες και εκδηλώνονται, κυρίως, στην αναζήτηση εργασίας, στο δρόμο και στην πρόσβαση σε δημόσιους-κοινόχρηστους χώρους.
Περισσότεροι από 8 στους 10 ερωτηθέντες πιστεύουν ότι η περιορισμένη ή ανύπαρκτη πρόσβαση σε αγαθά ή υπηρεσίες αποτελεί διάκριση εις βάρος των ατόμων με αναπηρία, ενώ το 90,3% πιστεύει ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν γεννηθεί ίσοι.
Όλοι οι τομείς αξιολόγησης της Πολιτείας, στην προσπάθεια για την κοινωνική ένταξη των ατόμων με αναπηρία, βαθμολογούνται κάτω από τη βάση.
Τα άτομα με αναπηρία δεν είναι καημένα ούτε κατώτεροι άνθρωποι. Είναι απλά διαφορετικοί, όσο εσείς με τον αδερφό σας. Αντιμετωπίζουν δυσκολίες, όπως αντιμετωπίζουμε όλοι μας, απλά σε διαφορετικά πράγματα!
Μην νομίζετε ότι είναι μακριά σας. Το ποσοστό των ατόμων με αναπηρία στην Ελλάδα είναι μεγάλο. Και αν δεν τους βλέπετε συχνά, είναι γιατί η δική μας στάση, αυτός ο απίστευτος ρατσισμός και ασέβεια που υπάρχει σε πολλούς, τους κλείνει μέσα στα σπίτια τους. Μια κοπέλα που συνόδευα κάποτε μου είχε πει ότι δε βγαίνει συχνά από το σπίτι της γιατί δεν μπορεί να μετακινήσει το καρότσι της στις ράμπες, αφού όλοι έχουν παρκαρισμένα τα αυτοκίνητά τους πάνω σε αυτά!
Δεν είναι άδικο να κάνουμε τη ζωή των συνανθρώπων μας τόσο δύσκολη ;
*Ο Αναστάσιος Τσορλίδης είναι Υπάλληλος στο Ε.Σ.Υ. και Συγγραφέας.