Ο… Αγαμέμνονας (δηλαδή η χρυσή νεκρική του μάσκα), ο Λεωνίδας, ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης και ο Μέγας Αλέξανδρος (οι προτομές τους αντίστοιχα) αλλά και μια αρχαϊκή Κόρη από την Ακρόπολη, ο χρυσός οπλισμός Μακεδόνων αριστοκρατών, αλλά και ένα εντυπωσιακό χρυσό στεφάνι από τους βασιλικούς τάφους της Βεργίνας. Ή αλλιώς μερικά από τα πιο εντυπωσιακά εκθέματα που διαθέτουν περισσότερα από 22 μουσεία της χώρας ταξιδεύουν στον Καναδά και τις ΗΠΑ. «Οχημά» τους η μεγαλύτερη εκτός συνόρων έκθεση με 500 ελληνικά, αρχαιολογικά ευρήματα, που στόχο έχει να συστήσει στο ευρύ κοινό ξακουστές προσωπικότητες του πνεύματος, των τεχνών και της πολιτικής -ιστορικές και μυθικές-, που σημάδεψαν και καθόρισαν τον παγκόσμιο πολιτισμό ,και να αφηγηθεί τις ημέρες και τα έργα τους. Πρόκειται για την έκθεση «Οι Ελληνες: Από τον Αγαμέμνονα στον Μέγα Αλέξανδρο», η οποία θα παρουσιαστεί από 12 Δεκεμβρίου έως το Σεπτέμβριο του 2016 σε μουσεία στο Μόντρεαλ και στην Οτάβα του Καναδά και στη συνέχεια στο Σικάγο και στην Ουάσινγκτον.

Αφού, λοιπόν ο Μέγας Αλέξανδρος κατέκτησε το Λούβρο μέσα από τη σχετική έκθεση, που διοργανώθηκε από κοινού με το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και η οποία δέχτηκε 300.000 επισκέπτες, αυτήν τη φορά γίνεται μια δεύτερη ακόμα πιο εντυπωσιακή «έξοδος» των Ελλήνων στο εξωτερικό. Στην έκθεση -που διοργανώνουν το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και το Consortium of North American Museums με επίσημο εκπρόσωπο το Canadian Museum of History στην Οτάβα-Gatineau- θα προσφερθούν και μάλιστα δωρεάν αριστουργήματα της αρχαίας ελληνικής γλυπτικής, ζωγραφικής και κοσμηματοτεχνίας. Πρώτος σταθμός του ταξιδιού θα είναι στις 12 Δεκεμβρίου, το Μουσείο Point a Calliere, Montreal Archaeology and History Complex στο Μόντρεαλ (θα διαρκέσει μέχρι 26 Απριλίου 2015) και θα ακολουθήσει το Μουσείο Ιστορίας του Καναδά στην Οτάβα (5/6/2015 – 12/10/2015). Στη συνέχεια θα μεταφερθεί στο Field Museum στο Σικάγο (24/11/ 2015 – 10/4/2016) και στο National Geographic στην Ουάσινγκτον (26/5/ 2016 – 9/10/ 2016).

Εξωστρέφεια και ο τουρισμός

Μοναδικό αντάλλαγμα, πάντως, για την έκθεση αυτή πέρα από την προβολή και την εξωστρέφεια είναι η τουριστική κίνηση στην Ελλάδα, που οι διοργανωτές εκτιμούν ότι θα αυξηθεί και από μια ενδεχόμενη έκθεση για την ιστορία των αρχαίων του Καναδά. Στα θετικά είναι ότι το όλο κόστος για την έκθεση -μεταφορά και ασφάλιση των έργων- αναλαμβάνει η καναδική πλευρά και όχι η ελληνική. Η ελληνική πλευρά ανέλαβε να εκδόσει ένα δίτομο συνοδευτικό της έκθεσης κατάλογο.

«Το ταξίδι αυτής της μεγάλης έκθεσης στόχο έχει να παρουσιάσει σημαντικές προσωπικότητες της ελληνικής Ιστορίας και της μυθολογίας. Πρόκειται για μια θαυμάσια διαδρομή που θα φωτίσει ένα σύνολο 500 αρχαιολογικών ευρημάτων», υπογράμμισε η νέα γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟ, Ελενα Κόρκα, ενώ η απερχόμενη Μαρία Ανδρεάκη – Βλαζάκη προσδιόρισε ότι «η διήγηση ξεκινά πριν από την 4 χιλιετία π.Χ. με τον πρώτο αγρότη που κατασκεύαζε εξελιγμένα εργαλεία και καλλιεργούσε τη γη και φτάνει μέχρι τον Αλέξανδρο».

Ο πρέσβης του Καναδά στην Ελλάδα, Ρόμπερτ Πεκ, πρόσθεσε ότι «είμαι περήφανος, που θα φέρουμε τον αρχαίο πολιτισμό στο νέο κόσμο, στην πατρίδα μου, που θα ζωντανέψουμε για το κοινό στη χώρα μας το μέρος που γέννησε τη δημοκρατία, τη φιλοσοφία, το θέατρο και τις τέχνες. Πιστεύουμε, πάντως, ότι η έκθεση θα βοηθήσει και στον τουρισμό. Εξάλλου, το επόμενο καλοκαίρι περιμένουμε έξι εβδομαδιαίες πτήσεις από Καναδά προς τη Θεσσαλονίκη». Πολύ γενναιόδωρα, χαρακτήρισε τα ελληνικά μουσεία ο γενικός διευθυντής του Καναδικού Μουσείου Ιστορίας, Ζαν Μαρκ Μπλε, υπογραμμίζοντας ότι «προσέφεραν όλους αυτούς τους αρχαιολογικούς θησαυρούς, που θα βοηθήσουν τους επισκέπτες της έκθεσης να γνωρίσουν την πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας».

Δέκα ενότητες

Κεντρικό θεματικό άξονα της έκθεσης αποτελούν οι Ελληνες ως μορφές μέσα από τα ανασκαφικά δεδομένα, με αφετηρία τον ανώνυμο επιφανή νεκρό, κεντρικό σημείο αναφοράς το μυθολογικό άνακτα Αγαμέμνονα, ιδιαίτερη μνεία στους επώνυμους αριστοκράτες της πρώιμης εποχής του σιδήρου και κατάληξη σε επιφανείς προσωπικότητες του πνεύματος, όπως ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης και ιστορικές φυσιογνωμίες, όπως ο Φίλιππος και ο Μέγας Αλέξανδρος. Το χρονολογικό πλαίσιο καλύπτει από την Εποχή του Λίθου έως την Ελληνιστική Περίοδο, δηλαδή περίπου από το 6000 π.Χ. μέχρι το 2ο αιώνα π.Χ. Ολα τα παραπάνω τεκμηριώνονται με τα εκθέματα που παρουσιάζονται σε 10 θεματικές ενότητες, «Προοίμιο: Ο άνθρωπος στο προϊστορικό Αιγαίο», «Οι Μυκηναίοι». «Ομηρος: Μύθος και Ιστορία», «Αριστοκράτες», «Αθλητές και Πανελλήνιοι Αγώνες», «Κούροι και Κόραι», «Λεωνίδας, ο βασιλιάς της Σπάρτης», «Αθηναίοι και Δημοκρατία», «Φίλιππος Β΄» και «Μέγας Αλέξανδρος. Η αυγή ενός νέου κόσμου».

Μυκηναίοι, Ομηρος και αθλητισμός

Στην πρώτη ενότητα παρουσιάζονται έργα από τη Νεολιθική Εποχή, όπως χρυσό περίαπτο από την Αραβησσό, δηλώνεται η παρουσία των Κυκλαδιτών εμπόρων και ναυτικών μέσω της εγχάρακτης απεικόνισης πλοίου σε τηγανόσχημο σκεύος από τη Σύρο, και οι δυναμικές μορφές των Μινωιτών σε ειδώλια χάλκινα ή πήλινα, αγγεία καμαραϊκά ή πινακίδες γραμμικής γραφής Α. Στη δεύτερη ενότητα οι βασιλικοί λακκοειδείς τάφοι των Μυκηνών του 16ου π.Χ. αι. δημιουργούν τη βάση για το μύθο των πολύχρυσων Μυκηνών του Ομήρου. Θα εκτεθούν σε αυτήν την ενότητα ο «πρίγκηπας της Ασίνης», σφραγίδες και χρυσά δαχτυλίδια με παραστάσεις λατρευτικών σκηνών, ειδώλια από το λατρευτικό κέντρο των Μυκηνών, κεφαλές πολεμιστών και λατρευτών από ελεφαντοστό. Από τον ύστερο 15ο αι. χρονολογείται ο τάφος του Μυκηναίου «ηγεμόνα – πολεμιστή» στην Κυδωνία Χανίων, με τον οπλισμό του. Ο τάφος του πολεμιστή από τον Ολυμπο χρονολογείται στο 13ο αι. π.Χ. και στο 12ο αι. π.Χ., στα χρόνια του τρωικού πολέμου, χρονολογείται ο τάφος του Mυκηναίου πολεμιστή από την Αχαΐα.

Στην ενότητα «Ομηρος: Μύθος και Ιστορία» οι ήρωες του Ομήρου αλληλοσυνδέονται με τους θεούς, ενώ στην ενότητα «Αριστοκράτες» βλέπουμε πως από τα τέλη του 12ου αι. π.Χ. σημαντικά γεγονότα διαμορφώνουν τη μετάβαση από το ανάκτορο στην «πόλη-κράτος», τις μετακινήσεις ελληνικών φύλων, την ίδρυση αποικιών, νέων οικονομικών κέντρων. Εδώ θα εκτεθούν, μεταξύ άλλων, η κεφαλή του Ομήρου, η σκηνή της τύφλωσης του Πολύφημου, η «ταφή» του δειροτομηθέντος από την Ελεύθερνα. Οσο για τους Μακεδόνες, τους Ελληνες του Βορρά, παρουσιάζονται ως απόγονοι του Ηρακλέους, που διατηρούν τις ομηρικού τύπου αντιλήψεις και τη σκέψη, την κοινωνική οργάνωση και τις πολιτικές δομές. Ενδεικτικά θα παρουσιαστούν ο οπλισμός αριστοκρατών που εντοπίστηκαν στο αρχαϊκό νεκροταφείο του Αρχοντικού – κράνη με χρυσή προσωπίδα, ξίφος και αιχμή δόρατος-, ενώ η χρυσοστόλιστη αρχόντισσα της Βοττιαίας δίνει το μέτρο των γυναικών της αριστοκρατίας στη Μακεδονία.

Το αγωνιστικό πνεύμα των Ελλήνων αποτυπώνεται στην επόμενη ενότητα, όπου ξεχωρίζουν η επιτύμβια στήλη του δισκοβόλου, ο χάλκινος δίσκος- ανάθημα αθλητή στο Ιερό του Διός στην Ολυμπία, ο παναθηναϊκός αμφορέας του Μουσείου Ναυπλίου με αγώνα ιπποδρομίας. Ακολουθεί η ενότητα «Κούροι και Κόραι», όπου θα εκτεθούν ο Κούρος από το Ιερό του Πτώου Βοιωτίας και η Κόρη από το Μουσείο Ακροπόλεως, ενώ στην έκτη ενότητα «Λεωνίδας, ο βασιλιάς της Σπάρτης», περίοπτη θέση θα έχει το γλυπτό του οπλίτη Λεωνίδα (480-470 π.Χ.), αλλά και οι αιχμές βελών, που προέρχονται από το πεδίο της μάχης των Θερμοπυλών.

Αθηναίοι και Μακεδόνες

Ακολουθούν δυο ενότητες αφιερωμένες στους Αθηναίους, όπου η δομή και η λειτουργία της Αθηναϊκής Δημοκρατίας τεκμηριώνονται από επιγραφές, ανάγλυφα, όστρακα οστρακισμού, δικαστικές ψήφους και προπλάσματα από την Αγορά των Αθηναίων και σειρά αθηναϊκών νομισμάτων. Ξεχωρίζουν ο αυτοστεφανούμενος του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, τμήμα ενεπίγραφου επικράνου από την Ακρόπολη, μαρμάρινο κεφάλι αθλητή και δύο κεφάλια πιθανώς από τις μετόπες του Παρθενώνα από το Μουσείο Ακροπόλεως, ο Σοφοκλής από το Αρχαιολογικό Μουσείο Αργους και τα πορτρέτα του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη, του Δημοσθένη.

Στην όγδοη και ένατη ενότητα βλέπουμε την πολιτική, στρατιωτική και οικονομική άνοδο των Μακεδόνων βασιλέων με τις συνέπειες στον τότε γνωστό κόσμο σε έργα πλαστικής, ζωγραφικής και κοσμηματοτεχνίας. Χαρακτηριστικά εκθέματα είναι τα αργυρά σκεύη από τον τάφο του Φιλίππου Β’, το χρυσό στεφάνι από τις Αιγές, το χρυσό μετάλλιο της Ολυμπιάδας, η γυναικεία ταφή του Δερβενίου και η ανδρική ταφή της Σταυρούπολης, ενώ κυριαρχεί η κεφαλή του Αλεξάνδρου από την Πέλλα. Στην τελευταία ενότητα υπάρχει έκθεση των ελληνιστικών ειδωλίων, που σηματοδοτεί την εποχή των βασιλείων, διαδόχων του Μ. Αλεξάνδρου.

Με αφορμή την έκθεση δημιουργήθηκε και μια σχετική εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα. Οπως εξηγεί ο Κώστας Δεδέγικας, από το Πανεπιστήμιο Simon Fraser του Βανκούβερ και με χρηματοδότηση του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» οι χρήστες κινητής τηλεφωνίας θα έχουν την ευκαιρία να δουν on-line ανεξάρτητα από περιορισμούς χρονικούς και γεωγραφικούς σημαντικά τμήματα της έκθεσης: «Η εφαρμογή θα είναι διαθέσιμη από τις 12 Δεκεμβρίου και στο Appstore και στο Googleplay και μεταξύ άλλων περιλαμβάνει διαδραστική περιήγηση, χάρτη και χρονολόγιο».

πηγή: agelioforos.gr