Έρευνα που διεξήγαγε ομάδα Καθηγητών του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος (Αναπλ. Καθ. Κωνσταντίνος Κουρτίδης, Καθηγητής Κωνσταντίνος Ουζούνης και Επίκ. Καθ. Αλεξάνδρα Γκεμιτζή) μελετώντας τα επίπεδα φυσικής ραδιενέργειας στην Παλιά Πόλη έδειξε ότι μέσα σε πολλές κατοικίες τα επίπεδα του ραδονίου, ενός ραδιενεργού αερίου με φυσική προέλευση, είναι ιδιαίτερα ψηλά.

Υπεύθυνα για τα ψηλά επίπεδα είναι τα πετρώματα του υπεδάφους, και η έλλειψη επαρκούς στεγάνωσης των θεμελίων.

Η έρευνα έγινε σε 20 σπίτια της παλιάς πόλης και σε περίπου τα μισά βρέθηκαν συγκεντρώσεις μεγαλύτερες από τα Ευρωπαϊκά όρια για κατοικίες.

Το ραδόνιο προέρχεται από το ράδιο που υπάρχει στο έδαφος και τα πετρώματα της γης. Από τη στιγμή που παράγεται, το αέριο ραδόνιο διαφεύγει από τους πόρους και τις ρωγμές των πετρωμάτων και εισέρχεται στην ατμόσφαιρα όπου διαχέεται γρήγορα. Το ραδόνιο εισέρχεται και σε κλειστούς χώρους όπως σπίτια, σχολεία και χώρους εργασίας όπου και συγκεντρώνεται. Μάλιστα, οι συγκεντρώσεις του μπορεί να είναι υψηλές, ανάλογα με τα γεωλογικά στοιχεία και τις ατμοσφαιρικές συνθήκες της περιοχής καθώς επίσης και με τις συνθήκες εξαερισμού του χώρου. Συνήθως στο εσωτερικό των σπιτιών η συγκέντρωσή του είναι 10 φορές μεγαλύτερη απ’ ότι στον εξωτερικό αέρα. Επειδή το ραδόνιο είναι αέριο, κυκλοφορεί με τον ατμοσφαιρικό αέρα και καθώς ο άνθρωπος αναπνέει, το ραδόνιο, καθώς και τα επίσης ραδιενεργά θυγατρικά του, εισέρχονται και εναποτίθενται στους πνεύμονές του και επομένως τους ακτινοβολούν. Αυτή η ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει βλάβη στους πνεύμονες, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε εμφάνιση καρκίνου των πνευμόνων. Στην Αμερική το ραδόνιο θεωρείται η δεύτερη σημαντικότερη αιτία για την εμφάνιση καρκίνου των πνευμόνων μετά το κάπνισμα. Η ραδιενέργεια που οφείλεται στο ραδόνιο και στα επίσης ραδιενεργά θυγατρικά του, αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή έκθεσης του ανθρώπου σε ιονίζουσες ακτινοβολίες.

Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα, όπως δίδονται από το UNSCEAR 2000 (United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation),το 47% της ετήσιας δόσης (2,4 mSv) που λαμβάνει ο μέσος κάτοικος του πλανήτη οφείλεται στο ραδόνιο και στα επίσης ραδιενεργά θυγατρικά του (εικόνα 1).

Μέτρα αντιμετώπισης

Ο απλούστερος τρόπος μείωσης των συγκεντρώσεων ραδονίου στο εσωτερικό των κτιρίων είναι ο φυσικός εξαερισμός των χώρων. Παρόλα αυτά, δεν προσφέρει μόνιμη λύση στο πρόβλημα, μιας και δεν περιορίζει την είσοδο του ραδονίου στο χώρο. Επίσης, τον χειμώνα λόγω του κρύου είναι δυσκολότερο να επιτύχουμε επαρκή αερισμό.

Καθόσον το ραδόνιο εισέρχεται από σημεία κοντά στο έδαφος, η μείωσή του επιτυγχάνεται επίσης σφραγίζοντας κάθε είδους ανοίγματα ή ρωγμές, καθώς και σημεία συνένωσης δαπέδων και τοίχων.

Στην περίπτωση που ο φυσικός αερισμός και το σφράγισμα των ανοιγμάτων και ρωγμών δεν μειώσουν αποτελεσματικά τις συγεντρώσεις ραδονίου, συνίσταται η εγκατάσταση συστημάτων εξαερισμού στους θεμέλιους χώρους των κτιρίων, ώστε το ραδόνιο αντί να εισέρχεται στο εσωτερικό, να διοχετεύεται στην ατμόσφαιρα, όπου η συγκέντρωσή του διατηρείται σε χαμηλά επίπεδα (Εικόνα 2).

Σε σπίτια που ανακαινίζονται ιδιαίτερα αποτελεσματικός τρόπος μείωσης του ραδονίου στον εσωτερικό χώρο του σπιτιού είναι η τοποθέτηση στεγανοποιητικής μεμβράνης στα υπόγεια.