Σα βγεις στον πηγαιμό για… τη θάλασσα -για να παραφράσουμε τον Καβάφη- να εύχεσαι να μην υπάρχει «ψυχή» στην παραλία. Μόνον έτσι, οι ιδιοκτήτες/κηδεμόνες σκύλων θα μπορέσουν να απολαύσουν το μπάνιο τους παρέα με τον τετράποδο φίλο τους, χωρίς περιορισμούς.

Εφόσον υπάρχει έστω κι ένας λουόμενος, που ενοχλείται από την παρουσία του σκύλου μέσα στη θάλασσα, είμαστε υποχρεωμένοι να τον βγάλουμε έξω και να του φορέσουμε το λουράκι. Αλλιώς, υπάρχουν ποινικές κυρώσεις. Σε κάθε περίπτωση, φεύγοντας από το σπίτι, οφείλουμε να έχουμε μαζί μας το βιβλιάριο υγείας του πιστού μας φίλου.

Στην παραλία φροντίζουμε να πηγαίνουμε τον σκύλο μας να κάνει την ανάγκη του, σε απόσταση από τον χώρο που βρίσκονται οι λουόμενοι. Όπως είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο, τα σκυλιά δεν ουρούν, ούτε αφοδεύουν μέσα στη θάλασσα. Αυτονόητο είναι, ότι μαζεύουμε τις ακαθαρσίες του.

Ας δούμε, όμως, τι ορίζει το νομοθετικό πλαίσιο για την παρουσία σκύλου στην παραλία, αλλά και μέσα στη θάλασσα. Γιατί είναι δύο διαφορετικές περιπτώσεις.

Η δικηγόρος – νομική σύμβουλος της Πανελλαδικής Φιλοζωικής & Περιβαλλοντικής Ομοσπονδίας, Βάσω Τάκη, μας εξηγεί τι ισχύει.

Το νομοθετικό πλαίσιο

«Ο ιδιοκτήτης σκύλων πρέπει να μεριμνά για τη συνοδεία του κατά τη διάρκεια του περιπάτου και οφείλει να παίρνει τα κατάλληλα μέτρα, έτσι ώστε να μην εξέρχεται ελεύθερα ο σκύλος του από το χώρο της ιδιοκτησίας του και εισέρχεται σε χώρους άλλων ιδιοκτησιών ή σε κοινόχρηστους χώρους, σύμφωνα με τον Ν.4039, άρθρο 5 (ΦΕΚ 15/2-2-2012) και την τροποποίησή του με το άρθρο 46 του Ν. 32/11-2-2014. Επίσης για την αποφυγή ατυχημάτων υποχρεούται κατά τη διάρκεια του περιπάτου να κρατάει το σκύλο του δεμένο και να βρίσκεται σε μικρή απόσταση από αυτόν. Η ίδια υποχρέωση ισχύει και για τον οποιονδήποτε συνοδό του ζώου, πέραν του ιδιοκτήτη του.

Ο σκύλος μας, λοιπόν, μπορεί να μας συνοδεύει σε κάθε υπαίθριο κοινόχρηστο χώρο, άρα και στις παραλίες: οργανωμένες και μη. Αρκεί να μην είναι ελεύθερος, αλλά με το λουρί του, και να έχουμε μαζί μας το βιβλιάριο υγείας του, έτσι ώστε, σε περίπτωση που μας ζητηθεί, να αποδείξουμε ότι είναι εμβολιασμένος.

Αυτές είναι οι δύο βασικές νομοθετικές διατάξεις που ρυθμίζουν το θέμα αυτό. Υπάρχει, όμως, και ο Γενικός Κανονισμός Λιμένα Λαυρίου (άρθρο 230 παρ. 1ζ της Υ.Α. 1046/1978), σύμφωνα με τον οποίο απαγορεύεται η κυκλοφορία ζώων, καθώς και το λούσιμό τους σε χώρους λουομένων – κάτι που έχει δεχτεί και ο Άρειος Πάγος.

Οι παραβάτες τιμωρούνται με πρόστιμο 50 έως 150 ευρώ. Η σχετική διάταξη για την απαγόρευση ζώων στις παραλίες αφορά μόνο τον Γενικό Κανονισμό Λιμένος Λαυρίου και τον χώρο ευθύνης του, όμως κατ’ αναλογία μπορεί η εφαρμογή της να γίνει δεκτή και στις άλλες ελληνικές παραλίες.

Από ‘κει και πέρα, είναι θέμα ερμηνείας του τι θεωρείται χώρος λουομένων. Σύμφωνα με τις εγκυκλίους, η ύπαρξη λουομένων σε μία θαλάσσια περιοχή αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τον χαρακτηρισμό της περιοχής αυτής ως χώρου λουομένων. Με άλλα λόγια, όλες οι ελληνικές παραλίες είναι, εν δυνάμει, χώροι λουομένων.

Επιπλέον, από άποψη νομολογίας, έχουν εκδοθεί δύο εκ διαμέτρου αντίθετες δικαστικές αποφάσεις: η εφετειακή 2130/2003 του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών και η 175/2005 του Αρείου Πάγου, η οποία αναίρεσε την προηγούμενη, με αφορμή την περίπτωση μιας γυναίκας, η οποία το 2000 είχε υποπέσει στο μέγα ολίσθημα να βάλει τον μικρόσωμο σκύλο της στη θάλασσα, σε μη οργανωμένη παραλία της περιοχής Σουνίου. Παρά τις διαμαρτυρίες λουόμενου, ο οποίος φοβήθηκε για μετάδοση ασθενειών, αρνήθηκε να απομακρύνει τον σκύλο της, κι εκείνος της άσκησε αγωγή αποζημίωσης για προσβολή της προσωπικότητάς του.

Οι δικαστές του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, δικάζοντας την έφεση της ως άνω γυναίκας, έκριναν (ορθώς) ότι στις μη οργανωμένες παραλίες μπορεί ο καθένας να απολαμβάνει το μπάνιο του με τον σκύλο του και, προχωρώντας στη συνέχεια σε συσταλτική ερμηνεία της παραπάνω διάταξης του Γενικού Κανονισμού Λιμένα Λαυρίου, έκριναν ως χώρο λουομένων, όχι όλες τις περιοχές των ακτών που είναι προσιτές για θαλάσσια μπάνια, αλλά μόνον εκείνες που έχουν λουτρικές εγκαταστάσεις. Δυστυχώς, αυτή η άποψη κατέπεσε στον Άρειο Πάγο.

Ποιοί είναι υπεύθυνοι για τα πρόστιμα;

Ποιος κόβει το πρόστιμο στην παραλία; Η αστυνομία ή το λιμενικό σώμα; Είναι απόλυτα ξεκάθαρο ότι οι παραλίες ανήκουν στη δικαιοδοσία των αστυνομικών και όχι των λιμενικών Αρχών (άρθρο 3 παρ. 1 περ. β του ν.δ. 444/1970).

Σύμφωνα με την γνωμοδότηση του Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Σύρου, Παναγιώτη Κ. Παναγιωτόπουλου: «Αρμοδιότητα του Λιμενικού Σώματος για τη διενέργεια προανακριτικών και αστυνομικών πράξεων υφίσταται στους λιμένες και στις χερσαίες ζώνες αυτών, αυτή δε, επεκτείνεται και στις παραλίες, για τις οποίες γίνεται λόγος στο άρθ. 3 παρ. 1 περ. β’, στις οποίες δηλαδή διενεργούνται εργασίες, οι οποίες είναι συναφείς με τη λειτουργία των λιμένων και όχι σε οποιαδήποτε άλλη παραλία. Σε οποιαδήποτε άλλη παραλία, αρμόδια είναι η κατά τόπο αστυνομική αρχή, εξαιρουμένων βέβαια των περιπτώσεων που διενεργούνται οι εργασίες, οι οποίες προβλέπονται στην παρ. 4 του άρθρου 3, οπότε ο εν λόγω χώρος εξομοιώνεται με λιμένα και χερσαία ζώνη λιμένα, ιδρυόμενης σ’ αυτήν την περίπτωση σχετικής αρμοδιότητας του Λιμενικού Σώματος».

Να διευκρινίσουμε εδώ ότι η επιβολή τυχόν προστίμου στον ιδιοκτήτη του σκύλου συνιστά αστυνομική πράξη.

Επομένως, οι τόποι αρμοδιότητας του Λιμενικού, όπως αυτοί καθορίζονται από τον Νόμο, αφορούν τη θαλάσσια περιοχή, τους λιμένες και τις χερσαίες ζώνες των λιμένων, και όχι τις παραλίες. Άρα, το τυχόν πρόστιμο στις παραλίες πρέπει να το επιβάλει η Αστυνομία (και η Δημοτική Αστυνομία), εκτός εάν σε κάποιο τόπο δεν υπάρχει Αστυνομία (π.χ. κάποια νησιά), οπότε το κόβει η Λιμενική Αστυνομία.

Μπορεί ο σκύλος να κυκλοφορεί στην παραλία και να μπαίνει στη θάλασσα;

Όπως προαναφέραμε, σύμφωνα με τον Νόμο, επιτρέπεται ο περίπατος του σκύλου σε κοινόχρηστους υπαίθριους χώρους, αρκεί να μην κυκλοφορεί ελεύθερος και ο περίπατος να γίνεται πάντα με συνοδό.

Επίσης, σύμφωνα με την εγκύκλιο Μ.Φ. 3111.10/1/93/20-05-93 της Διεύθυνσης Λιμενικής Αστυνομίας του ΥΠΕΝ, η οποία επαναλαμβάνεται και στη νεότερη υπ΄αριθμ. πρωτ. Μ.Φ. 2119.4/3/06/16-06-2006: «…Στην περίπτωση κατά την οποία σε μία τοποθεσία ή παραλία (στην οποία δεν παρευρίσκονται τη δεδομένη χρονική στιγμή λουόμενοι) κυκλοφορεί ιδιοκτήτης ζώου μαζί με αυτό, ή ο εν λόγω προβαίνει στο λούσιμο του ζώου, τότε ο ιδιοκτήτης δεν διαπράττει παράβαση. Εάν όμως στην ίδια τοποθεσία καταφθάσουν λουόμενοι, τότε ο ιδιοκτήτης οφείλει, είτε να το απομακρύνει από την τοποθεσία αυτή, είτε να το διατηρήσει ασφαλισμένο σε απόσταση από τους λουόμενους τέτοια που να μην παρενοχλούνται αυτοί προκειμένου να μην διαπράττει την ανωτέρω παράβαση».

Σε αυτό το σημείο να επισημάνουμε ότι δεν ισχύει η άμεση απομάκρυνση των σκύλων από την παραλία σε περίπτωση που εμφανιστούν λουόμενοι, γιατί υπερισχύει ο νόμος έναντι της εγκυκλίου.

Εάν, παρόλα αυτά, κάποιο αρμόδιο αστυνομικό ή λιμενικό όργανο επιβάλει πρόστιμο για μη απομάκρυνση του σκύλου από την παραλία, μπορεί να διωχθεί για παράβαση καθήκοντος. Είναι πολύ πιθανό, εάν κάποιος προσφύγει στα διοικητικά δικαστήρια κατά του προστίμου που θα του επιβληθεί, να δικαιωθεί όταν φτάσει η υπόθεση στο Συμβούλιο της Επικρατείας, επικαλούμενος αντισυνταγματικότητα, παράβαση νόμου κ.λπ.

Το πρόβλημα, επομένως, δεν είναι η κυκλοφορία και παρουσία των σκύλων στις παραλίες, αλλά το αν επιτρέπεται, ή όχι, να μπαίνουν τα σκυλιά στη θάλασσα.

Οι φιλόζωοι πολίτες, που θέλουν να απολαύσουν το μπάνιο τους και τις διακοπές τους παρέα με τον πιστό τους φίλο, θα πρέπει να βρουν καμιά… βραχονησίδα, που να μην πατάει το πόδι του λουόμενος. Και πάλι, όμως, δεν θα είναι ήσυχοι. Γιατί, εάν εμφανισθεί έστω και ένας λουόμενος που φοβάται ότι θα μολυνθεί από τον σκύλο, το ζώο θα πρέπει να μείνει μακριά από τη θάλασσα.

Εν κατακλείδι, ;όπως επισημαίνει η δικηγόρος – νομική σύμβουλος της Πανελλαδικής Φιλοζωικής & Περιβαλλοντικής Ομοσπονδίας κ. Βάσω Τάκη επιτρέπεται η παρουσία και ο περίπατος σκύλων στις παραλίες, αρκεί να συνοδεύεται. Επίσης, επιτρέπεται να κάνετε μπάνιο στον σκύλο σας σε απομακρυσμένες παραλίες, εκτός αν παραπονεθεί κάποιος λουόμενος.

(Ιουλία Τούντα ygeiamou.gr)