Αρχές της δεκαετίας του ’90, μια Μεγάλη Παρασκευή, ένας μουσικός από τη Λάρισα γυρίζοντας τα κουμπιά του ραδιοφώνου έπεσε τυχαία σε μία ερμηνεία που τον καθήλωσε. Εκστασιασμένος έμεινε να ακούει μια γυναίκα να τραγουδά σε σπασμένα ελληνικά και αραβικά τη «Ζωή εν Τάφω» ή όπως είναι η αραβική απόδοση «Ya Yasseeouh El Havat Nouazimak». Εκείνη τη μέρα ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου ανακάλυψε τη μεγάλη τραγουδίστρια που έχει ταυτιστεί με την ψυχή του Λιβάνου, τη Φεϊρούζ.

«Φεϊρούζ, βγες στο μπαλκόνι να σ’ ακούσουν τα πουλιά, του Λιβάνου οι μαύροι κέδροι», έγραφε στα μέσα του ’90 ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου…

«Επαθα κάτι με τη φωνή της. Είναι σαν ποτάμι που ρέει», θυμάται. Τον αναζητήσαμε, με αφορμή την, ενταγμένη στο Φεστιβάλ Αθηνών, μία και μοναδική εμφάνιση της Φεϊρούζ στο Ηρώδειο μεθαύριο, Σάββατο, γιατί ο Παπακωνσταντίνου έχει γράψει ένα τραγούδι για εκείνη. Λέγεται «Φεϊρούζ», το ερμήνευσε πρώτη η Μελίνα Κανά στο δίσκο «Της αγάπης γερακάρης» (1996) κι είναι από τα γνωστότερα του Λαρισαίου μουσικού.

Οι στίχοι, που ο Παπακωνσταντίνου έγραψε λίγο μετά την ερτζιανή συνάντησή του με τη φωνή της, λένε:

«Φεϊρούζ βγες στο μπαλκόνι, να σ’ ακούσουν τα πουλιά, του Λιβάνου οι μαύροι κέδροι και οι λειχήνες του Αραράτ. Φεϊρούζ, καημέ μου Φεϊρούζ, τους αναστεναγμούς μου αφήνω στα σταυροδρόμια της ζωής. Φεϊρούζ, καημέ μου Φεϊρούζ, έμαθα πάντοτε να δίνω, όσα δεν έδωσε κανείς. Στείλε το «Wa habibi» στις φτερούγες του νοτιά, να περάσει από τη Γαύδο και να ανέβει πιο ψηλά. Η Ευαγγελία λέει το Αρχαγγελιτικό κι εσύ στης Μπεκάα τη θέρμη τραγουδάς το ανείπωτο».

Λίγα χρόνια αργότερα το τραγούδι «Φεϊρούζ» επιτέλους κυκλοφόρησε έπειτα από αλλεπάλληλες προσπάθειες μελοποίησης. «Χρειάστηκα τρία χρόνια γιατί, ενώ οι στίχοι μού ‘ρθαν αμέσως και αβίαστα, στη μουσική, μετά την εισαγωγή, κόλλαγα. Ευτυχώς, όμως, νομίζω πως το τελικό αποτέλεσμα δεν δείχνει επιτηδευμένο, ούτε εγκεφαλικό όπως συμβαίνει καμιά φορά με τα κομμάτια που σε παιδεύουν καιρό».

Εν τω μεταξύ είχε ανακαλύψει και τη δισκογραφία της Φεϊρούζ και πρώτα πρώτα το δίσκο με τους ύμνους της Μεγάλης Παρασκευής «Good Friday-Eastern Sacred Songs» αλλά κι ό,τι άλλο κυκλοφορούσε στην Ελλάδα. «Δεν μπορώ να πω ότι μου άρεσαν όλα. Μερικά από τα σύγχρονα τραγούδια που δισκογράφησε είχαν ένα μπόλιασμα δυτικής μουσικής που τα έκανε να μοιάζουν σαν μουσική ξενοδοχείου. Ακόμα και σ’ αυτά όμως η φωνή της παρέμενε εξαιρετική. Υστερα διάβασα γι’ αυτήν και θαύμασα και την προσωπικότητά της. Πάνω απ’ όλα την επιλογή της να μην τραγουδάει όσο διαρκούσε ο εμφύλιος στο Λίβανο».

…και πολύ αργότερα ο Λαρισαίος τροβαδούρος έμαθε ότι πράγματι σε γιορτές η Φεϊρούζ τραγουδά από το μπαλκόνι της στη Βηρυτό
Σ’ ένα δισκοπωλείο της Λάρισας λίγα χρόνια αργότερα ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου χάζευε δίσκους. Δίπλα του ένας άλλος πελάτης ρωτούσε λεπτομέρειες για τη δισκογραφία της Κανά κι ο Παπακωνσταντίνου προσφέρθηκε να τον βοηθήσει. «Α, εσένα σε ξέρω», του είπε ο άλλος κι έπιασαν την κουβέντα για το δίσκο «Της αγάπης γερακάρης». «Το τραγούδι που μ’ άρεσε περισσότερο είναι η «Φεϊρούζ». Αλήθεια, έχεις πάει στο Λίβανο και την έχεις δει να βγαίνει στο μπαλκόνι και να τραγουδάει;». Ο Παπακωνσταντίνου διαβεβαίωσε το συνομιλητή του ότι η εικόνα του ήταν προϊόν της φαντασίας του κι ότι ο ίδιος δεν έχει πάει ποτέ στο Λίβανο. «Κι όμως, αυτό ακριβώς συμβαίνει», του είπε ο άλλος που αποδείχτηκε φανατικός ταξιδευτής στη Μέση Ανατολή.

Και του εξήγησε πως η Φεϊρούζ, χριστιανή μαρωνίτισσα, σε κάποιες γιορτές βγαίνει πράγματι στο μπαλκόνι του σπιτιού της στη Βηρυτό και τραγουδά από εκεί. «Πιστεύω ότι οι δυνατές στιγμές δεν χάνονται, αλλά με κάποιο τρόπο ταξιδεύουν και μεταφέρονται», λέει ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου για τη σύμπτωση.

Οσο για την Ευαγγελία που αναφέρει στο τραγούδι του, παρέα με τη Φεϊρούζ, πρόκειται για την Ευαγγελία Λελέ από τη Ρόδο, μια «ψυχή» της δικής μας πατρίδας σε ένα «συγκλονιστικό παραδοσιακό τραγούδι από τον Αρχάγγελο της Ρόδου».

Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου δεν θα μπορέσει να πάει στη συναυλία της Φεϊρούζ για να την ακούσει και να της δώσει όπως θα ευχόταν το cd με το τραγούδι της (αν και μέσω του φεστιβάλ ελπίζει πως ο δίσκος θα φτάσει στα χέρια της). Η πρόσφατη φωτιά στην Αγιά, που παρ’ ολίγον να γίνει αιτία να καεί και το δικό του σπίτι, έχει βάλει σε σοβαρές περιπέτειες την περιοχή. Αλλά όσοι θα πάνε, ας αφεθούν σ’ αυτή τη φωνή και στο «wa habibi» της που μοιάζει να ‘ρχεται κατευθείαν από τον ουρανό της Ανατολής.

(ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 05/07/2007)