«Ξάνθεια» του Μύθου και του Καρναβαλιού, 2017 – μια σπουδή  για τις  πόλεις

Ξάνθη  –  δώδεκα μήνες, δώδεκα προσεγγίσεις μιας πόλης

Ο Μύθος …Οι απαρχές της πόλης χάνονται μέσα στο χρόνο. Πολλοί, στην προσπάθεια να βρουν την αρχή του νήματος ή, τουλάχιστον, ενδείξεις για την προέλευση του ονόματος της πόλης ανέτρεξαν στη μυθολογία. Από τις εικασίες που διατυπώθηκαν κυρίαρχες είναι δύο. Η μία, βασισμένη ως ένα βαθμό στον Ησίοδο, θέλει την Ξάνθη, μια από τις κόρες του Ωκεανού και της Τηθύος, αδελφής του Κρόνου και της Ρέας, να έχει ιδρύσει την πόλη στο ξεκίνημα του χρόνου. Η άλλη, αποδίδει την ίδρυση της πόλης στην ομώνυμη Αμαζόνα που πιστευόταν ότι βασίλεψε εκεί.

Όσον αφορά τις γραπτές πηγές, το πρώτο κείμενο που ενδεχομένως αναφέρεται στην πόλη είναι του αβδηρίτη φιλοσόφου Εκαταίου (3ος αιώνας π.Χ.). Στο έργο του «Περί Υπερβορείων» αναφέρει τους «Ξανθίους» ως ένα από τα ισχυρά θρακικά φύλλα. Αρκετά αργότερα, ο Στράβων (1ος π.Χ. – 1ος μ.Χ. αιώνας) αναφέρει την «Ξάνθεια» στα Γεωγραφικά του. Πέρα από τις ενδείξεις αυτές καμία ουσιαστική μνεία δε γίνεται για την πόλη κατά την αρχαιότητα.

Ξάνθη  –  αποκριές. Το 1927 υπάρχουν αναφορές σε θεσμούς που συνεχίζουν δυναμικά μέχρι σήμερα όπως το παζάρι και οι ξανθιώτικες αποκριές. Σημειώνεται ότι ο Ανάργυρος Σιγάλας, το 1928 εμπνεύστηκε και δημιούργησε το μεγάλο καρναβάλι διαθέτοντας ένα σημαντικό χρηματικό ποσό.

Από τα μέσα της δεκαετίας του ’60, το Καρναβάλι της Ξάνθης αποτελεί και θεσμικά πλέον ένα από τα κορυφαία γεγονότα πολιτιστικού χαρακτήρα σε ολόκληρη τη Βόρειο Ελλάδα. Με ιδιαίτερα έντονο τον παραδοσιακό χαρακτήρα στις πρώτες δεκαετίες λειτουργίας του, το Ξανθιώτικο Καρναβάλι μετεξελίχθηκε τα τελευταία χρόνια σε θεσμό που συνδυάζει το χθες με το σήμερα.  Γενικά στη Θράκη που συνδέθηκε τόσο στενά με τον Ορφέα, οι γιορτές της φύσης δημιούργησαν πολιτισμικές μορφές που, στο πέρασμα των αιώνων, μπολιάστηκαν με όλα τα νέα στοιχεία. Αυτά τα αρχαία κατάλοιπα, συνδυαζόμενα με το χρώμα της Θράκης και την ιδιοσυγκρασία των κατοίκων, έδωσαν αφορμές για νέες γιορτές. Ήδη στην Ξάνθη του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά γεγονότα με ευρύτερες κοινωνικές διαστάσεις ήταν το Καρναβάλι, αν και όχι επίσημα θεσμοθετημένο, όπως τις τελευταίες δεκαετίες. Από τα μέσα του ’80 κι έπειτα, οι Θρακικές Λαογραφικές Γιορτές αποτέλεσαν το πλαίσιο μιας πιο οργανωμένης λειτουργίας του θεσμού που αποκτά όλο και μεγαλύτερη αίγλη.

Δημήτριος Καλπάκης, Αρχαιολόγος

Το φεστιβάλ του μήνα

Το Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας ταξιδεύει στην Ξάνθη

Σάββατο 4  & Κυριακή 5 Φεβρουαρίου 2017

[21.00] Λαογραφικό & Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης

Η  κινηματογραφική λέσχη της ΦΕΞ σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας  μας ταξιδεύουν στον κόσμο του μικρού μήκους με τις  βραβευμένες ταινίες του 38ου Φεστιβάλ.

Πληροφορίες: Κινηματογραφική Λέσχη της ΦΕΞ Ξάνθης, τηλ. 25410 25421

Αποκριές – Θρακικές Λαογραφικές Εορτές

Στο πλαίσιο των απόκρεων η ΦΕΞ οργανώνει ένα πλούσιο πρόγραμμα με μουσικές θεατρικές παραστάσεις και πολλές εκδηλώσεις για τους μικρούς φίλους, εργαστήρια κατασκευής μάσκας, παραμύθια παραστάσεις καραγκιόζη κ.λπ.

Αναλυτικά στο www.fex.org.gr στο πρόγραμμα των Θρακικών Λαογραφικών Εορτών του Δήμου Ξάνθης.

Οι δράσεις της εβδομάδας

Ο κινηματογράφος των δημιουργών

Η Κινηματογραφική Λέσχη της ΦΕΞ συνεχίζει τον κύκλο προβολών «Ο Κινηματογράφος των Δημιουργών».  Εκείνων των σκηνοθετών που σφράγισαν την τέχνη του κινηματογράφου. Τα έργα τους είναι σύνθετα δημιουργήματα που μέσα από την κατανόηση της γλώσσας τους μπορούμε όχι απλώς να δούμε μια ταινία, μα να νιώσουμε μια κινηματογραφική εμπειρία. Να γοητευτούμε και να συγκινηθούμε κρυφά.

Είσοδος ελεύθερη

Τις Τρίτες 7 -14- 21 & 28  ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2017

[21.00] Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης

Αφιέρωμα  στους Αδερφούς Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι

Οι Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι (1931 και 1929) είναι Ιταλοί σκηνοθέτες και σεναριογράφοι. Είναι αδέλφια που εργάζονται πάντα μαζί. Γεννήθηκαν στο Σαν Μινιάτο της Τοσκάνης. Σπούδασαν στο Πανεπιστήμιο της Πίζας, μουσικολογία και ιστορία της τέχνης ο Πάολο και νομική ο Βιτόριο, αλλά στράφηκαν γρήγορα στον κινηματογράφο. Κάθε ταινία τους μοιάζει σαν ένα κεφάλαιο ενός μεγάλου βιβλίου, που συγγράφουν οι ίδιοι από τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Το έργο τους συχνά έχει την αφετηρία του στη λογοτεχνία, αφού περιλαμβάνει πλήθος διασκευών έργων κλασικών συγγραφέων.

Συνδύασαν με επιτυχία την τέχνη του κινηματογράφου με την παγκόσμια γραμματεία και ιδιαίτερα, με την ιταλική και την αρχαία ελληνική λογοτεχνία. Θεωρούνται οι τελευταίοι μεγάλοι auteurs του άλλοτε κραταιού ιταλικού κινηματογράφου Έχουν τιμηθεί για την προσφορά τους στις τέχνες, στα γράμματα και στον πολιτισμό.

 Ακόμη … κάθε Τρίτη στις 17.00 από την συχνότητα του Ράδιο Ξάνθη στους 93,5  θ’ «ακούμε»  τις ταινίες του αφιερώματος.

2-3 πράγματα που ξέρω για…  τις  πόλεις

Οι προσκεκλημένοι μας παρουσιάζουν 2-3 πράγματα που θα βοηθήσουν στην κατανόηση «των πόλεων».

Είσοδος ελεύθερη

Τετάρτη 1 Φεβρουαρίου 2017

[12.00] Βενιζέλου 30 Γ.Α.Κ.

 Γνωριμία με τα Γ.Α.Κ. – Αρχεία Νομού Ξάνθης. Επίσκεψη και ξενάγηση στα αρχεία.

Τα Γ.Α.Κ.- Αρχεία Νομού Ξάνθης είναι περιφερειακή υπηρεσία των Γενικών Αρχείων του Κράτους, κύριος σκοπός της οποίας είναι η εποπτεία, συγκέντρωση, ταξινόμηση και ευρετηρίαση του αρχειακού υλικού του νομού. Η δράση των Γ.Α.Κ. Ξάνθης έχει ως βασικούς αλλά και ισοδύναμους στόχους την διάσωση αρχειακού υλικού ιστορικής, πολιτισμικής και διαπολιτισμικής σημασίας, καθώς και τη διάθεσή του στην τοπική κοινότητα από την οποία τροφοδοτείται αλλά και σε κάθε ενδιαφερόμενο ερευνητή.

*Δευτέρα 6 Φεβρουαρίου 2017

 [20.00] Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης

«Ανάγνωση για πρώτη φορά παγκοσμίως μοναδικού κειμένου της γλώσσης των Θρακών του 5ου π.χ. αιώνα χαραγμένου επάνω σε πλάκα  χρυσού δακτυλιδιού»

Με τoν Χαράλαμπο Χ. Σπυρίδη, Καθηγητής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών  

Τετάρτη 8  Φεβρουαρίου 2017

 [20.00] Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης

«Η πόλη Μαρέα-Φιλοξενίτης στη λίμνη της Μαρεώτιδας (Αλεξάνδρεια) και οι έρευνες του ΔΠΘ.»

Με τoν Νικόλαο Λιανό, καθηγ. ΤΑΜ/ΔΠΘ

Τετάρτη 15  Φεβρουαρίου 2017

 [20.00] Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης

«Τα λαογραφικά έθιμα του Φλεβάρη και της Αποκριάς»

Με την Γαρυφαλλιά Γ. Θεοδωρίδου Υποψ. Διδάκτωρ Λαογραφίας ΔΠΘ

Κάτι Παίζει και τις Πέμπτες  στο Μουσείο

 Τις Πέμπτες 2 – 9 – 16 &23 Φεβρουαρίου 2017

 [21.00] Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης

Η κινηματογραφική Λέσχη της ΕΛΜΕ Ξάνθης  & της ΦΕΞ  οργανώνουν ένα κύκλο ταινιών και συζητήσεων με θέματα που αφορούν τους εφήβους & όχι μόνο. Με την υποστήριξη του Συμβουλευτικού Σταθμού Νέων Β΄θμιας Εκπαίδευσης

Περισσότερες  πληροφορίες  στο  http://elmexanthis.blogspot.gr/  και στα τηλ 25410 25421- 6932451755

Είσοδος ελεύθερη

 Χάρτινες και μουσικές πόλεις

Τα Σάββατα του Φεβρουαρίου 2017

[20.00] Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης

Η Λέσχη Ανάγνωσης της ΦΕΞ, το βιβλιοπωλείο Πυργελή και η Μουσική βιβλιοθήκη Ξάνθης «Σόνια Θεοδωρίδου», οργανώνουν εκδηλώσεις για το βιβλίο και τη μουσική…

Παρουσιάσεις βιβλίων, συζητήσεις με συγγραφείς και μουσικούς,  προβολές και αφιερώματα. Φεβρουάριος 2017 – Αφιέρωμα στον συγγραφέα Tennessee Williams.   

 Καλεσμένη αυτόν τον μήνα / Σάββατο 11 Φεβρουαρίου [20.00] Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης

Η Λεύκη Σαραντινού με το βιβλίο  «Χαμσίν / Ο άνεμος της ανατολής» εκδ. Historical Quest, 2014

 Αναλυτικό πρόγραμμα της ΦΕΞ  www.fex.org.gr