Στην εποχή του Ιντερνετ και της εικόνας, όπου τα ιστορικά βιβλία μοιάζουν για πολλούς νέους μουσειακά εκθέματα ή ταυτίζονται με τραυματικές σχολικές αναμνήσεις, μπορούμε να πούμε πως είναι ακόμα πιο σημαντικός ο ρόλος των κινηματογραφικών ταινιών ιστορικού περιεχομένου. Εστω κι αν ανήκουν στο είδος της μυθοπλασίας, έστω κι αν δεν μπορούν επ’ ουδενί να υποκαταστήσουν την τεκμηριωμένη ιστορική έρευνα.

Μπορούν όμως να πληροφορήσουν, για παράδειγμα, πώς συνέβη η Γενοκτονία των Αρμενίων. Και μιας και το συγκεκριμένο θέμα δεν είναι πολύ δημοφιλές στο σινεμά –όπως π.χ. συμβαίνει με το Ολοκαύτωμα– είναι ευπρόσδεκτη «Η μεγάλη υπόσχεση», που κυκλοφορεί από την Πέμπτη στις αίθουσες, και έρχεται να προστεθεί σε κάποιες λιγοστές ταινίες («Αραράτ», «Η μαχαιριά») της τελευταίας εικοσαετίας που ασχολούνται με τη συγκεκριμένη (τραγική) ιστορική πτυχή.

Ηδη από τα τέλη του 19ου αιώνα (1894-1896) το κλίμα για τους Αρμενίους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας είχε αρχίσει να βαραίνει. Ο χριστιανικός λαός που ζούσε επί αιώνες σε σχετική ειρήνη, μέσα στη μουσουλμανική επικράτεια, υπέστη τους πρώτους διωγμούς ως αποτέλεσμα της ρωσοτουρκικής έχθρας, που είχε αρχίσει και πάλι να φουντώνει.

Τα χιλιάδες ωστόσο θύματα εκείνης της εποχής ήταν «λίγα» σε σχέση με όσα θα ακολουθούσαν περίπου μια εικοσαετία αργότερα. Με τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σε εξέλιξη και τον τουρκικό εθνικισμό στο ζενίθ, τον Απρίλιο του 1915 ξεκινούν μαζικοί διωγμοί, εκτελέσεις και εκτοπισμοί των Αρμενίων ολόκληρης της αυτοκρατορίας. Αποτέλεσμα: περίπου 1,5 εκατομμύριο νεκροί και εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένοι, ένα πολεμικό έγκλημα, το οποίο μέχρι και σήμερα –εκτός από την Τουρκία– δεν αναγνωρίζουν ως γενοκτονία χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Βρετανία.

Η νέα ταινία αφηγείται ακριβώς αυτά τα τραγικά γεγονότα, επιλέγοντας βέβαια έναν κλασικό κινηματογραφικό «τρόπο»: την ιστορία αγάπης. Ο Μικαέλ Μπογκοσιάν (Οσκαρ Αϊζακ), με καταγωγή από τη Νότια Τουρκία, φτάνει στην Κωνσταντινούπολη προκειμένου να σπουδάσει Ιατρική. Για λίγο τα πράγματα πηγαίνουν πρίμα· η σχολή είναι ιδανική, ο αέρας της Πόλης τον συναρπάζει και η νεαρή Ανα (Σαρλότ Λε Μπον), Αρμένισσα επίσης, του κλέβει την καρδιά όπως καμιά άλλη στο παρελθόν. Το πρόβλημα είναι πως εκείνη έχει ήδη σχέση με τον Κρις (Κρίστιαν Μπέιλ) αλλά και ο Μικαέλ είναι αρραβωνιασμένος με μια κοπέλα από το χωριό του. Ολα αυτά βέβαια θα αποδειχθούν τελικά ασήμαντα μπροστά στο αδυσώπητο κύμα των εκκαθαρίσεων, οι οποίες θα σκορπίσουν τις ζωές τους, μαζί με εκείνες του υπόλοιπου αρμενικού λαού.

Ο βραβευμένος με Οσκαρ σεναριογράφος Τέρι Τζορτζ («Hotel Rwanda», «Εις το όνομα του πατρός») συνθέτει εδώ –και σκηνοθετεί– ένα ερωτικό τρίγωνο τοποθετημένο μέσα στη δίνη του πολέμου. Εχοντας στη διάθεσή του μια πολύ πλούσια παραγωγή, κληρονομιά του πρώην ιδιοκτήτη της MGM Κερκ Κερκόριαν (πέθανε το 2015), δημιουργεί μερικά εντυπωσιακής κλίμακας σετ, τα οποία δίνουν επική διάσταση στην ιστορία του. Η τελευταία, αν και σχετικά συμβατική στην αφήγησή της, ζωντανεύει χάρη στους καλούς ηθοποιούς –και κυρίως τον Κρίστιαν Μπέιλ– που την υπηρετούν, καθώς και το, ούτως ή άλλως, πελώριο τραγικό φορτίο του θέματος.

«Δεν είχα ιδέα…»

Ο Μπέιλ, που ερμηνεύει μάλλον και τον πιο ενδιαφέροντα από τους χαρακτήρες, έκανε σε πρόσφατη συνέντευξή του μερικές αξιοπρόσεκτες επισημάνσεις που σχετίζονται και με όσα αναφέραμε στην αρχή: «Αυτή η ταινία οφείλεται στην έλλειψη παιδείας μου. Δεν είχα ιδέα για τη Γενοκτονία των Αρμενίων, δεν την είχα καν ακουστά. Οταν διάβασα το σενάριο, ντράπηκα λίγο, γιατί τότε παρακολουθούσα ειδήσεις και μου είχε κινήσει το ενδιαφέρον η φρίκη αυτού που συνέβαινε στους Κούρδους Γεζίντι. Αν θυμάστε, είχε συμβεί κάτι τραγικό καθώς ήταν περικυκλωμένοι σε ένα βουνό και τους πολιορκούσε ο ISIS. Διάβαζα ένα σενάριο που διαδραματιζόταν πριν από 100 χρόνια και υπήρχαν άνθρωποι σε ένα βουνό πολιορκημένοι, που τους σκότωσαν, οπότε αυτό μου έμαθε πολλά. Με έκανε να συνειδητοποιήσω πόσο εύκολο είναι να συμβούν συγκλονιστικές στιγμές στην ιστορία, αλλά να θαφτούν κιόλας».

​​«Η μεγάλη υπόσχεση» προβάλλεται στις κινηματογραφικές αίθουσες από την περασμένη Πέμπτη.