ΦΟΒΙΣΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΖΑΜί

(απάντηση σε άρθρο)

Ο κόσμος προχωράει προς τα εμπρός

μόνον επειδή υπάρχουν εκείνοι που του αντιστέκονται.

Γκαίτε

2013 μετά Χριστόν, δηλαδή 2013 χρόνια μετά την σάρκωση (ύπαρξη με σάρκα και οστά) της αγάπης, κι οι πιστοί του χριστιανισμού δεν φαίνονται πρόθυμοι όχι μόνο να δείξουν αγάπη, αλλά πολύ περισσότερο να ‘’γίνουν’’αγάπη, όπως ο Κύριος και Θεός τους. Στο άρθρο του κ.Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (24/7/2013, σελ.6) με τίτλο ‹‹ Ο χριστιανισμός κινδυνεύει να εξαλειφθεί από τη Μέση Ανατολή ›› καταδεικνύεται ο κίνδυνος του ισλαμισμού, μια και η μετανάστευση μουσουλμάνων στην Ευρώπη πιθανόν να καταφέρει αυτό που δεν κατάφερε ο τηλεοπτικός Σουλεϊμάν – δηλ. τον εξισλαμισμό της Ευρώπης ! – και δεδομένου ότι, κάποτε θα ̓ χουμε πρωθυπουργό σε κάποια ευρωπαϊκή χώρα κάποιον που θα είναι ισλαμιστής (σα να πρόκειται για ενδεχόμενη κατάρα). Με άλλα λόγια, καίτοι έχουμε τακτοποιήσει τις Σταυροφορίες στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, η χριστιανική πολεμική καλά κρατεί!

Προσεγγίζοντας με νηφαλιότητα τα πράγματα, ας σημειώσουμε καταρχήν κάτι που δεν είναι ευρύτερα γνωστό, ότι ο Σουλεϊμαν ( γνωστός τόσο για τις ποιητικές του ανησυχίες όσο και για το αίσθημα δικαιοσύνης ) ήταν εκείνος που όρισε σε μια οικογένεια μουσουλμάνων να κατέχει τα κλειδιά του Ναού της Αναστάσεως στην Ιερουσαλήμ – τα οποία έκτοτε μεταφέρονται από γενιά σε γενιά βάσει κληρονομικού δικαίου – διευθετώντας έτσι άμεσα το ζήτημα των συνεχόμενων αψιμαχιών ανάμεσα σε ιερείς ορθοδόξους, καθολικούς και αρμένιους. Έπειτα, οι μουσουλμάνοι λένε Αλλάχ Ακμπάρ που σημαίνει ‘’ο Θεός είναι μεγάλος’’ , όχι τύραννος, ούτε φονταμενταλιστής · ο φονταμενταλισμός, πάντως, δεν είναι κάτι που χαρακτηρίζει ούτε ολόκληρο , ούτε αποκλειστικά το Ισλάμ. Αξίζει να σημειωθεί πως το τζιχάντ, είναι ένας όρος που προέρχεται από το τζάχαντα που σημαίνει ‘’προσπαθώ’’, με την έννοια ότι αγωνίζομαι να ανταποκριθώ με ευθύνη στην κλήση του Θεού, ο οποίος (Θεός) σύμφωνα με ένα στίχο του Κορανίου ‹‹ βρίσκεται πιο κοντά στον άνθρωπο απ ̓ ό,τι οι φλέβες του λαιμού κοντά στο κεφάλι ( του ανθρώπου) ›› [50:16] . Όσον αφορά τον ευρωπαϊκό πολιτισμό της ευμάρειας και της κατανάλωσης, κάποιες σύγχρονες μελέτες[1] διερευνώντας τις διαφορές ανάμεσα στη δυτική οικονομική νοοτροπία και την αντίστοιχη ισλαμική τονίζουν ότι, σύμφωνα με την πρώτη οτιδήποτε παράγεται ,θα πρέπει να καταναλώνεται, ενώ σύμφωνα με την δεύτερη οτιδήποτε χρειάζεται, θα πρέπει να παράγεται . Έτσι, αυτή η κουλτούρα της κατανάλωσης (δείχνει να) αποσκοπεί στο να εδραιωθεί ένας μονοσήμαντος τρόπος ζωής για ολόκληρο τον κόσμο εν είδει ομογενοποίησης, και πιθανότατα αυτό, τελικά , να είναι και το σημαντικότερο πρόβλημα της εποχής μας . Οπότε, από τη στιγμή που η προοδεύουσα Δύση αφενός, δεν φαίνεται να μοιάζει με άνθρωπο που κατ ̓ ανάγκη ανεβαίνει – προοδευτικά – σε μια σκάλα (κι ας επιμένουμε για το αντίθετο), και αφετέρου, στέκεται ανίκανη για να αναγεννηθεί από τα θεμέλια της, ίσως θα ̓ ταν ωφέλιμο να στρέψει την προσοχή της , ούτως ώστε να μάθει κάτι, προς σε περιφρονημένες κατά το παρελθόν κουλτούρες. Λόγου χάρη, κάποιες απομακρυσμένες φυλές μη ευρωπαϊκών ηπείρων όταν έμαθαν το παιχνίδι του ποδοσφαίρου από τους ιεραποστόλους, αντί να στοχεύουν στη νίκη της μίας από τις δυο ομάδες, συνέχιζαν τις παρτίδες μέχρι να ισοψηφήσουν οι νίκες και οι ήττες των αντίπαλων ομάδων, ώστε στο τέλος να μην υπάρξει looser[2] : αυτή αποτελεί μία εξωγήινη εικόνα για τον κοινό Ευρωπαίο. Άρα, το παράδειγμα του πλουραλισμού μήπως εξομαλύνει πολιτισμικά την τωρινή μας σύγχυση ; Ωστόσο, το Ισλάμ κάποτε ανθούσε ερχόμενο σε επαφή με άλλες κουλτούρες , κι αυτό διότι κάλλιστα μπορεί κάποιος να είναι κομμάτι μιας κουλτούρας χωρίς να είναι αντίστοιχα και πιστός. Με την υποψία ότι στον κόσμο αυξάνονται είτε οι οξυδερκείς της διαφθοράς είτε οι θρησκευόμενοι της ανοησίας, ηχούν ενδεικτικά τα λόγια ενός άραβα ποιητή της προ-ισλαμικής περιόδου : ‘’Γιατί είναι ο άνθρωπος το θήραμα που κυνηγάει ο Χρόνος κι ο Χρόνος είναι αλλαγή’’[3] · πράγματι, η αλλαγή συνέβη στο διάβα της ιστορίας, καθότι στον πρώιμο Μεσαίωνα ( λίγο μετά το πέρας του κλασικού πολιτισμού) η ισλαμική αναγέννηση διασώζοντας γόνιμα το έργο των αρχαίων Ελλήνων , λειτούργησε ως πνευματική γέφυρα για την μετέπειτα νεωτερική Δύση[4] .

Επομένως, όσο συνεχίζουμε να σκεφτόμαστε ΄΄ανοήτως’’ πολεμικά προς τους αλλόθρησκους – μέσω υπεραπλουστεύσεων, κατηγοριοποιήσεων και παρανοήσεων – όντας πεισματικά αδύναμοι στο να αποδεχτούμε πως ο ουρανός του επέκεινα είναι μάλλον πολυώροφος, τόσο τείνουμε να γινόμαστε χρόνο με το χρόνο Μανωέ[5], ο πατέρας του βιβλικού Σαμψών, του οποίου το όνομα στην εβραϊκή γλώσσα σημαίνει πέρα από ‘’ανάπαυση’’, και ΄΄μακαρίτης’’! Προς το παρόν, αξίζει να παρακολουθήσουμε τον σταθερό βηματισμό μιας νηφάλιας σκέψης, εκείνης του Ταρίκ Αλί: ‹‹ Το εσωτερικό του Μεγάλου Τζαμιού στην Κόρδοβα είναι φοβερό… Αναπόφευκτα σκέφτεται κανείς πώς θα έμοιαζε ο χώρος πριν βιασθεί από έναν ρωμαιοκαθολικό βωμό, ένα εκκλησιαστικό όργανο, εικόνες μπαρόκ, κοντόχοντρα χερουβείμ, βαριά ξυλόγλυπτα και καταθλιπτικό κατεργασμένο ατσάλι. Ούρλιαξα μέσα μου διαμαρτυρόμενος ενάντια σ ̓ αυτή την επιβολή που κυριολεκτικά σκοτεινιάζει το εσωτερικό και εμποδίζει να μπει το φως. Τι θα ̓χανε νιώσει οι κάτοικοι της Κόρδοβας όταν αυτά πρωτοχτίστηκαν για να γιορταστεί η νίκη μιας πίστης πάνω στην άλλη ; Ίσως να μην είχαν καιρό να στοχαστούν πάνω στη φρίκη. Πολλοί εκχριστιανίστηκαν για να παραμείνουν στην πόλη. Άλλοι προτίμησαν την εξορία και πήραν το καράβι για το Μαρόκο. Η τύχη του τζαμιού πρέπει να ήταν ένα από τα τελευταία πράγματα στις προτεραιότητες τους και πολλοί εκχριστιανισμένοι Μουσουλμάνοι, που τους παρακολουθούσαν οι χαφιέδες της Ιεράς Εξέτασης, προτιμούσαν να αποφεύγουν τα μέρη όπου σύχναζαν παλιά. Μετά, όμως, το χτίσιμο του καθεδρικού ναού, πρέπει να προσεύχονταν εκεί για να δείξουν τη νομιμοφροσύνη τους. Θα ούρλιαξαν κι αυτοί μέσα τους όταν πρωτοείδαν την τερατωδία ; Μου αρέσει να σκέφτομαι ότι το έκαναν, αν όχι για θρησκευτικούς, τουλάχιστον για αισθητικούς λόγους… Με τα χρόνια έχω δει όλα τα μεγάλα τζαμιά του μουσουλμανικού κόσμου, επισκέφτηκα εκκλησίες και θαύμασα συναγωγές σε πολλά ασυνήθιστα περιβάλλοντα. Κανένα δεν με άγγιξε τόσο όσο το τζαμί στην Κόρδοβα. Είναι απλώς μια πράξη αλληλεγγύης ενάντια στο βιασμό της από έναν αποκρουστικό καθεδρικό ναό ; Δεν νομίζω. Υπάρχει κάτι μαγικό μ ̓ αυτό το τζαμί : η τοπογραφία του, η άρνησή του να μαντρωθεί, ο δεσμός του με τον πραγματικό κόσμο. Όλα αυτά έχουν εμπεδωθεί στην κατασκευή του… Το τζαμί είναι ένα απόλυτο κενό… Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο κενό. Η πραγματικότητα επιβεβαιώνεται μέσα από την άρνησή της. Σ ̓ αυτό το ειδικά δημιουργημένο κενό μόνο ο Λόγος υπάρχει, αλλά στην Κόρδοβα (και όχι μόνο εκεί βέβαια) το τζαμί χτίστηκε σαν πολιτικός και δημόσιος χώρος, όχι μόνο για το λόγο του Θεού ››[6] .

ζΙΩΓΑΣ αΠΟΣΤΟΛΟΣ

βιολόγος – τελειόφ.τμήματ.Θεολογίας Α.Π.Θ.

email: ziogasapostolos12@gmail.com

τηλ: 6995123766

(1/8/2013)

[1] Πρβλ.. Αχμέτ Νταβούτογλου, Εναλλακτικές Κοσμοθεωρίες, μτφρ.Κ.Κολιόπουλος, εκδ. Ποιότητα 2011

[2] Χαμένος

[3] Πρβλ. L.J.Lyall, Translations of Ancient Arabian Poetry, London 1930

[4] Πρβλ. Tariq Ali, Η σύγκρουση των φονταμενταλισμών, μτφρ.Σ.Μιχαήλ, εκδ. Άγρα 2003

[5] Στα εβραϊκά Manoah : מנוח σημαίνει ‘’μακαρίτης’’ ,και, מנוח,מנוחה σημαίνει ‘’ανάπαυση’’

[6] Tariq Ali, ό.π., σσ.92-94