Μια ξεχωριστή εκδήλωση για το Έπος του 40 έχει ετοιμάσει την Παρασκευή 25 Οκτ. 2013 Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων ΑΞΙΟΝ, το συγκεκριμένο εκπαιδευτήριο.

Στην εκδήλωση, οι μαθητές και οι γονείς θα μάθουν για την κρίσιμες πρωϊνές ώρες και όσα ειπώθηκαν μεταξύ του Ι.Μεταξά και του Ιταλού Πρέσβυ.

Επίσης μέσα από ένα φωτογραφικό υλικό που παρουσιάζεται και πρώτη φορά, οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία και μάθουν πολλές λεπτομέρειες για την Βουλγαρική κατοχή

Ώρα 9.15 πμ. Διάρκεια μία ώρα.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Εισαγωγή
Απονομή Αριστείων.
Μέρος Α Το τραγούδι μας αρχίζει …
Ο κ. Στέλιος Κολοβός με την χορωδία του Δημοτικού μας.

Μέρος Β Το χρονικό της 28ης Οκτ. 1940
Οι στιγμές της μεγάλης απόφασης. Μεταξάς – Γκράτσι.
Το τραγούδι μας δεν σταματά …

Μέρος Γ
Το χρονικό της 2ης Βουλγαρικής κατοχής 1941-44.
40 φωτογραφίες μιλάνε. Ξάνθη 1940-44 πόλεμος και κατοχή – σχολιασμός και συζήτηση.

Θα ακούσουμε τα τραγούδια…
1.Ύμνος προς τη σημαία
2.Βάζει ο Ντούτσε τη στολή του
3.Κορόιδο Μουσολίνι
4.Πωπώ τι έπαθε ο Μουσολίνι

Οι στιγμές της μεγάλης απόφασης,
28η Οκτωβρίου 1940, ώρα 3 το πρωί – Αθήνα.
Οι δυο πρωταγωνιστές της νύχτας…
Ο Ιωάννης Μεταξάς. Έλληνας αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού που έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους. Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο και στον Εθνικό διχασμό και το 1917 εξορίστηκε στην Κορσική. Με την επιστροφή του ίδρυσε το κόμμα των Ελευθεροφρόνων, το οποίο κατάφερε πολλές φορές να εισέλθει στη Βουλή συγκεντρώνοντας όμως χαμηλά ποσοστά. Το 1936, κατόπιν διαφόρων συγκυριών, διορίστηκε Πρωθυπουργός της Ελλάδας, στη θέση του αποβιώσαντος Δεμερτζή και στη συνέχεια πρωτοστάτησε στην επιβολή του δικτατορικού καθεστώτος της 4ης Αυγούστου, κυβερνώντας έως το θάνατό του το 1941.
Έμεινε στην ιστορία για την αρνητική απάντηση που έδωσε στο Ιταλικό τελεσίγραφο της 28ης Οκτωβρίου 1940 και για την γρήγορη πολεμική προπαρασκευή της Ελλάδας ενόψει του ελληνοϊταλικού πολέμου και της γερμανικής εισβολής στην Ελλάδα.
Ο Εμμανουέλε Γκράτσι. Πρέσβης της Ιταλίας στην χώρα μας, το 1940, συμπρωταγωνιστής κι αυτός της ιστορικής εκείνης νύχτας της 28/10/1940 στο βιβλίο του, ¨Η αρχή του τέλους – η επιχείρηση κατά της Ελλάδος¨
γράφει,
¨Δέκα λεπτά πριν από τις 3 τη νύχτα της 28ης Οκτωβρίου του 1940, ο στρατιωτικός μου ακόλουθος, ο διερμηνέας μου και εγώ, φθάσαμε στην καγκελόπορτα μιας μικρής οικίας στην Κηφισιά, που έμενε ο Πρωθυπουργός της Ελλάδος. Στον φρουρό της οικίας είπα ότι επιθυμώ να δω τον Πρωθυπουργό για κάτι πολύ επείγον. Ο φρουρός άρχισε να κτυπά το κουδούνι της οικίας του.
Το κουδούνισμα ξύπνησε τον ίδιο τον Μεταξά, που έκαμε την εμφάνισή του σε μια μικρή πλαϊνή πόρτα και αναγνωρίζοντάς με, με άφησε να περάσω. Ο Μεταξάς φορούσε μια μάλλινη ρόμπα. Μόλις καθίσαμε, και επειδή η ώρα ήταν λίγα λεπτά μετά τις 3, του είπα αμέσως ότι η Κυβέρνησίς μου, μου είχε αναθέσει να το εγχειρίσω προσωπικά ένα κείμενο, που δεν ήτο τίποτε άλλο, παρά το τελεσίγραφον της Ιταλίας προς την Ελλάδα, με το οποίον η Ιταλική Κυβέρνηση απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση των στρατευμάτων της στον Ελληνικό χώρο, από τις 6 π.μ. της 28/10/1940.¨

Ο διάλογος του Έλληνα Πρωθυπουργού και του Ιταλού πρέσβη.

Γκράτσι: Εξοχότατε, η Κυβέρνησίς μου, μου είχε αναθέσει να σας εγχειρίσω προσωπικά ένα κείμενο, που δεν είναι τίποτε άλλο, παρά το τελεσίγραφον της Ιταλίας προς την Ελλάδα, με το οποίον η Ιταλική Κυβέρνηση απαιτεί την ελεύθερη διέλευση των στρατευμάτων της στον Ελληνικό χώρο, από τις 6 π.μ. της 28/10/1940.
Και ο πρέσβης δίδει το κείμενο μιας σελίδας στον Πρωθυπουργό…
(Ο Μεταξάς άρχισε να το διαβάζει. Μέσα από τα γυαλιά του, έβλεπα τα μάτια του να βουρκώνουν. Όταν τελείωσε την ανάγνωση με κοίταξε κατά πρόσωπο, και με φωνή λυπημένη αλλά σταθερή μου είπε:)
Μεταξάς: Λοιπόν έχουμε πόλεμο. (Alors, c’ est la guerre*)
Γκράτσι: Όχι απαραίτητα, Εξοχότατε. Η ιταλική κυβέρνηση ελπίζει ότι θα δεχθείτε την αξίωσίν της και θ’ αφήσετε τα ιταλικά στρατεύματα να διέλθουν δια να καταλάβουν τα στρατηγικά σημεία της χώρας.
Μεταξάς: Και ποια είναι τα στρατηγικά αυτά σημεία, περί των οποίων ομιλεί η διακοίνωσις;
Γκράτσι: Δεν είμαι εις θέσιν να σας είπω, Εξοχότατε. Η Κυβέρνησίς μου δεν με ενημέρωσε… Γνωρίζω μόνον ότι το τελεσίγραφο εκπνέει εις τας 6 το πρωί.
Μεταξάς: Εν τοιαύτη περιπτώσει η διακοίνωσις αυτή αποτελεί κήρυξιν πολέμου της Ιταλίας εναντίον της Ελλάδος.
Γκράτσι: Όχι, Εξοχότατε. Είναι τελεσίγραφον.
Μεταξάς: Ισοδύναμον προς κήρυξιν πολέμου.
Γκράτσι: Ασφαλώς όχι, διότι πιστεύω ότι θα παράσχετε τας διευκολύνσεις, τας οποίας ζητεί η κυβέρνησίς μου.
Μεταξάς: ΟΧΙ! Ούτε λόγος δύναται να γίνη περί ελευθέρας διελεύσεως. Ακόμη όμως και αν υπετίθετο ότι θα έδιδα μια τοιαύτην διαταγήν (την οποίαν δεν είμαι διατεθειμένος να δώσω), είναι τώρα τρεις το πρωί. Πρέπει να ετοιμασθώ, να κατέβω εις τας Αθήνας, να ξυπνήσω τον Βασιλέα, να καλέσω τον Υπουργόν των Στρατιωτικών και τον αρχηγόν του Γενικού Επιτελείου, να θέσω εις κίνησιν όλες τος στρατιωτικές τηλεγραφικές υπηρεσίες, έτσι που μια τέτοια απόφασις να γίνει γνωστή στα πλέον προκεχωρημένα τμήματα των συνόρων.
Όλα αυτά είναι πρακτικώς αδύνατα. Η Ιταλία, η οποία δεν μας παρέχει καν τη δυνατότητα να εκλέξωμε μεταξύ πολέμου και ειρήνης, κηρύσσει ουσιαστικώς τον πόλεμον εναντίον της Ελλάδος.
( μετά από μια σύντομη παύση )
-Μεταξάς: Πολύ καλά λοιπόν, έχομεν πόλεμον.
* Ο διάλογος έγινε στην γαλλική γλώσσα.
Και συνεχίζει ο Γκράτσι στο βιβλίο του:
¨Με συνόδευσε στην έξοδο υπηρεσίας από την οποία είχα μπει και όταν ήμασταν στο κατώφλι μου είπε: Είσθε οι πιο ισχυροί.
«Vousetesleplusforts»
Με την σειρά μου δεν ήξερα τι να απαντήσω στα λόγια αυτά και στην βαθιά λύπη που τα δονούσε.
Νομίζω δεν υπάρχει άνθρωπος στον κόσμο, ο οποίος μια τουλάχιστον φορά στην ζωή του, να μην αισθάνθηκε απέχθεια για το επάγγελμά του.
Αν στη μακρά σταδιοδρομία μου στην υπηρεσία του κράτους, υπήρξε ποτέ μια στιγμή κατά την οποία εμίσησα το δικό μου επάγγελμα, μια στιγμή κατά την οποίαν το καθήκον του αξιώματος μου μου φάνηκε σταυρός και όχι μόνο θλιβερός, αλλά και ταπεινωτικός, η στιγμή αυτή ήταν όταν άκουσα εκείνα τα αποκαρδιωμένα λόγια που πρόφερε ο πρεσβύτης εκείνος, που είχε καταναλώσει ολόκληρη τη ζωή του αγωνιζόμενος και υποφέροντας για την χώρα του και που, και κατά την υπέρτατη εκείνη στιγμή, προτιμούσε να διαλέξει για την πατρίδα του τον δρόμο της θυσίας και όχι τον δρόμο της ατιμώσεως.
Υποκλίθηκα μπροστά του με τον βαθύτερο σεβασμό και βγήκα από το σπίτι του.¨

Ι. Μεταξάς πέθανε ένα χρόνο μετά…

40 φωτογραφίες μιλάνε…
Ανασύρουμε μνήμες από αδημοσίευτο μέχρι σήμερα, φωτογραφικό υλικό της συλλογής του φίλου κ. Τάσου Τεφρωνίδη και αναλύουμε τα γεγονότα από το 40 μέχρι το 44 στο τόπο μας.
Ο Βουλγαρικός στρατός μπήκε στην Ελλάδα στις 20 Απριλίου του 1941 ακολουθώντας τις γερμανικές δυνάμεις.
Δεν έδωσε καμιά μάχη.
Ένα μήνα μετά οι Γερμανοί παρέδωσαν την αποκλειστική διοίκηση της Αν. Μακεδονίας και Θράκης στους τότε Βούλγαρους συμμάχους τους.
Οι Βούλγαροι ακολούθησαν πολιτική εξόντωσης και απελάσεων του ελληνικού πληθυσμού, με στόχο τον εκβουλγαρισμό της περιοχής και την οριστική της προσάρτηση.
Μέχρι το Σεπτέμβρη του 1944 που ηττήθηκαν οι δυνάμεις του Άξονα και άρχισε η σταδιακή αποχώρηση των Βουλγάρων από την περιοχή μας, ο Ξανθιώτικος λαός υπέφερε πολλές ταπεινώσεις, κακουχίες και βαναυσότητες προσπαθώντας να διατηρήσει ζωντανή την ελληνική του συνείδηση και ταυτότητα…