Εγκρίθηκε με κάποιες διαφωνίες το «Καλάθι Τοπικών Προϊόντων» της Περιφέρειας ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης κατά τη συνεδρίαση του περιφερειακού συμβουλίου την Τετάρτη 21 Σεπτεμβρίου.

Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων απ’ ότι φαίνεται δε θα στηρίξει τα καλάθια αγροτικών προϊόντων καθώς δεν έχει καταλήξει αν και με ποιο τρόπο θα μπορούσε να γίνει αυτό ενώ από την άλλη δεν έχουν καταθέσει τις προτάσεις τους όλες οι Περιφέρειες της χώρας.  Όπως ανέφερε ο Αντιπεριφερειάρχης Πρωτογενούς Τομέα, Γιώργος Ούστογλου στην εισήγησή του, δεν υπάρχει προοπτική χρηματοδότησης από το κράτος και η περιφέρεια στοχεύει στην ανάδειξή των προϊόντων μέσω της μεθόδου του μάρκετινγκ.

Τα καλάθια αγροτικών προϊόντων θα περιλαμβάνουν προϊόντα ΠΟΠ, αλλά κι όσα θέλουν οι περιφέρειες να προωθήσουν και να διαφημίσουν στο ευρύ κοινό. Βασικά κριτήρια παραμένουν η ποιότητα των αγροτικών προϊόντων αλλά κι ο όγκος της παραγωγής, ώστε να μπορούν να τα στηρίξουν είτε στην εγχώρια αγορά είτε για εξαγωγές.

Σε ό,τι αφορά την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, το ρόλο της επιλογής ανέλαβε η Επιτροπή Πρωτογενούς Τομέα σε συνεργασία με τα επιμελητήρια, τις Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών και άλλων φορέων από τις 5 περιφερειακές ενότητες. Μεταξύ των 37 αγροτικών προϊόντων από όλη την περιφέρεια, που προτάθηκαν και συζητήθηκαν αρχικά στην επιτροπή, επιλέχθηκε το ανώτερο όριο των 20 προϊόντων, μεταξύ των οποίων ο καπνός «μπασμάς», κεράσι Κομοτηνής, ελιές Θάσου, κατσικάκι Σαμοθράκης, αλιεύματα, σπαράγγι, σκόρδο Βύσσας, πατάτα Νευροκοπίου, όσπρια, μέλι, οίνους από Δράμα και Ξάνθη, αλλά και μετάξι από τους μεταξοσκώληκες Σουφλίου.

Ο κ. Ούστογλου στην εισήγησή του τόνισε ότι η πρόταση της επιτροπής είναι αποτέλεσμα εκτενούς και ουσιαστικού διαλόγου μεταξύ των αρμόδιων υπηρεσιών και των παραγωγικών φορέων, ώστε να επιτευχθεί «η καλύτερη δυνατή αποτύπωση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιφέρειας σε ό,τι έχει να κάνει με τα αγροτικά προϊόντα». Επόμενο βήμα είναι η ανάληψη μιας σειράς δράσεων προβολής και διάθεσης των προϊόντων, κορυφαία εκ των οποίων κρίνεται η δημιουργία ενός δημοπρατηρίου αγροτικών προϊόντων. Το ζήτημα αυτό έχει ήδη συμπεριληφθεί στις άμεσες προτεραιότητες της διοίκησης της περιφέρειας, ως αναγκαίο προαπαιτούμενο για την επίτευξη των ανωτέρω στόχων. Το άμεσο επόμενο διάστημα μάλιστα σχεδιάζονται επισκέψεις σε δημοπρατήρια, που λειτουργούν στην Κρήτη και στην Ήπειρο, ενώ δεν αποκλείεται να αναζητηθούν πρότυπα λειτουργίας δημοπρατηρίων και σε χώρες του εξωτερικού.

«Είναι αναγκαίο το δημοπρατήριο ώστε να υπάρξει σύνδεση της παραγωγής με την αγορά κάτι το οποίο λείπει» ανέφερε ο κ. Ούστογλου και τόνισε πως σ’αυτή την προσπάθεια το σημαντικότερο είναι να βρεθεί η φόρμουλα λειτουργίας του δημοπρατηρίου, «να βρούμε τον καλύτερο τρόπο λειτουργίας του δημοπρατηρίου που θα συμφέρει τους παραγωγούς, διότι γι’ αυτούς θα λειτουργήσει. Σημασία έχει να έρθουν σε επαφή οι αγρότες με τους εμπόρους από τους οποίους όσοι θα συμμετέχουν θα πρέπει να είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα εμπόρων, ώστε να μην έχουμε προβλήματα του παρελθόντος».

Τα 20 προϊόντα που επιλέχθηκαν για το «Καλάθι Τοπικών Προϊόντων»

Οπωροκηπευτικά + 2 άλλα: 1.Σιτάρι σκληρό 2. Πατάτες, 3. Λαχανικά (Σκόρδα, Φασόλια). 4. Σταφύλια. 5. Πεπόνια, καρπούζια, 6. Ελιές, 7. Σπαράγγια, 8. Ακτινίδια, 9. Καπνός μπασμάς, 10.Κεράσια,αμύγδαλα

Ζωικά προϊόντα: 11.Βόειο κρέας ελευθέρας βοσκής, 12. Κατσικάκι Σαμοθράκης

Τυποποιημένα/Μεταποιημένα: 13.Λάδι, 14. Κρασί, 15. Τσίπουρο κανονικής και χωρικής απόσταξης, 16. Τυριά-Κασέρια με τοπικό γάλα, 17. Μετάξι, 18. Ζυμαρικά, βασισμένα σε τοπικά σιτηρά, 19. Μέλι, 20. Αλίπαστα και Καπνιστά Αλιείας.

Σ’ αυτά συμφωνήθηκε να γίνει κάποια επέκταση στα λαχανικά, να προστεθεί το μύρτιλο της Δράμας καθώς και κάποια αρωματικά φυτά και βότανα.

Ο περιφερειάρχης Άρης Γιαννακίδης σημείωσε σε δηλώσεις του ότι έγινε μια καλή προπαρασκευή από την αρμόδια επιτροπή και όπως ανέφερε «η σημειολογία είναι ότι μπορούμε να συνυπάρξουμε και να έχουμε μια ενιαία συμπόρευση στα μεγάλα θέματα όπως είναι ο πρωτογενής τομέας και η διαφορετικότητα της περιοχής μας η οποία έχει και μια διαχρονικότητα στα παραγόμενα, κυρίως συμβατικά προϊόντα, αλλά κι εκείνα που την διαφοροποιούν μέσα από την ιστορική της εξέλιξη αναδεικνύοντας προϊόντα με προστιθέμενη αξία και με κάποιες πολιτισμικές αναφορές. Υπήρχε μια ομοθυμία και ομοφωνία από τους περιφερειακούς συμβούλους, υπήρχαν εξαιρετικοί προβληματισμοί για το μέλλον του πρωτογενούς τομέα και μάλιστα σε μια περιοχή, όπως η δική μας, όπου καθοριστικό ρόλο στην απασχολησιμότητα και τη συμμετοχή στο ΑΕΠ έχει ο πρωτογενής τομέας διαχρονικά».

Ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης Γιώργος Παυλίδης χαρακτήρισε «καλή» την ιδέα του καλαθιού αγροτικών προϊόντων και τόνισε πως «μπορεί σαν κίνηση να είναι καλή, δεν πρέπει όμως στη διαδρομή να την ακυρώσουμε».

Η Περιφερειακή Αναγέννηση διαφοροποιήθηκε  στην πρόταση του «καλαθιού» σε τρία σημεία:

1. Τα προϊόντα  να είναι περιορισμένα και να αναδεικνύουν τη διαφορά της περιοχής μας από άλλες της Ελλάδας. «Όχι αυτά που είναι κοινότυπα και πάμε σε μαζικές παραγωγές αλλά θα πρέπει να είναι εκείνα που θα μείνουν στο μυαλό του επισκέπτη και θα χαρακτηρίζουν την περιοχή» υπογράμμισε ο κ. Παυλίδης

 2. Τα προϊόντα να χαρακτηρίζουν συγκεκριμένες περιοχές. Ενδεικτικά το Νευροκόπι έχει την πατάτα, η Ξάνθη την καριόκα, το Σουφλί το μετάξι. Συγκεκριμένα ο κ. Παυλίδης ανέφερε πως «αυτά πρέπει να γίνουν οι κράχτες, τα σημεία αναφοράς και τα εφαλτήρια για την προώθηση της περιοχής και θα πρέπει να συνδυαστούν με τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά και την ταυτότητά μας».

 3.Το πως θα φτάσουμε στο αποτέλεσμα. Όπως εξήγησε ο κ. Παυλίδης «το πώς περνάμε από μια θεωρία η οποία διατρέχεται για ακόμη μια φορά από τοπικισμούς, στην πράξη».  Για να γίνει κατανοητός ο ίδιος αναφέρθηκε στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης στην οποία συμμετείχε η περιφέρεια ΑΜ-Θ. «Στο περίπτερο της Περιφέρειας και σ’ ένα από τα σταντς , εκείνα που αναδεικνύονταν και ήταν τα μοναδικά προϊόντα που φαίνονταν ήταν δυο σκούπες αμερικάνικης παραγωγής και παραδίπλα μια εταιρεία που παράγει τρούφες με έδρα την Αθήνα γιατί έχει έναν προμηθευτή εδώ. Εάν ακυρώνουμε αυτή την πορεία και δεν παθιαζόμαστε πάνω σ’ αυτόν τον σχεδιασμό τότε όλα αυτά αντί για καλάθι προϊόντων θα γίνουν ένα καλάθι αχρήστων. Χρειάζεται πολλή δουλειά για να φτάσουμε μέχρι εκεί».

Ο ίδιος σημείωσε πως «στην προσπάθεια ποιος θα βάλει περισσότερα δε μπορούμε να κάνουμε ένα καλάθι με 150 προϊόντα αλλά να έχουμε ένα καλάθι που να χαρακτηρίζει και να δίνει ταυτότητα στο κάθε σημείο. Σε κάθε περιοχή να ξέρεις σε τι αναφέρεσαι κι όχι να μπούμε στη λογική επειδή η Δράμα έχει βάλει το καλαμπόκι της θα βάλουμε όλοι καλαμπόκι. Τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα θέλουμε».

Για το θέμα της έλλειψης χρηματοδότησης σχολίασε πως «για να φτάσουμε στο τελικό αποτέλεσμα χρειάζονται εργαλεία και χρηματοδοτήσεις, όχι άσκοπες χρηματοδοτήσεις. Πρέπει το ποσό που θα διατίθεται να φέρνει πολλαπλάσιο αποτέλεσμα και υπεραξίες».

Ως «φούσκα» χαρακτήρισε το καλάθι αγροτικών προϊόντων ο επικεφαλής της παράταξης «Οικολογία Αλληλεγγύη», Θανάσης Μακρής. Όπως ανέφερε «φοβάμαι ότι είναι μια φούσκα καθώς προσπάθησε το υπουργείο να αλλάξει τη συζήτηση γύρω από το γεωργικό ζήτημα. Θα πρέπει να υπάρξει τοπικός σχεδιασμός και άμεση ανασυγκρότηση του γεωργικού τομέα προς την κατεύθυνση των βιοκαλλιεργειών αλλά και της τοπικής οικονομίας και τη διασύνδεση του τοπικού προϊόντος στην τοπική κοινωνία. Χρειάζεται να υπάρξει σχεδιασμός άμεσα και συνεργασία με τους τοπικούς φορείς ανεξάρτητα εάν θα έρθουν χρήματα από το κεντρικό κράτος. Φοβάμαι ότι στην περίοδο της χρεωκοπίας το καταφύγιο της πρωτογενούς οικονομίας, δηλαδή της γεωργίας, θα πρέπει να αξιοποιηθεί και από μειονεκτούσα περιφέρεια να βγούμε μπροστά στην επόμενη μέρα».

«Για τη Λαϊκή Συσπείρωση το καλάθι αποτελεί εμπαιγμό και κοροϊδία για τη φτωχομεσαία αγροτιά της περιοχής αλλά και γενικότερα του λαού μας»  υποστήριξε ο κ. Χρήστος Τρέλλης κι αυτό γιατί όπως εξήγησε «η εφαρμοζόμενη χρόνια τώρα κοινή αγροτική πολιτική και ιδιαίτερα η αναθεωρημένη ΚΑΠ έχει οδηγήσει βασικές καλλιέργειες της περιοχής μας όπως τον καπνό, το βαμβάκι, τα τεύτλα, τα σιτηρά στην πλήρη καταστροφή τους. Παράλληλα βιομηχανίες μεταποιητικές που ήταν συνδεδεμένες μ΄αυτά τα προϊόντα έχουν κλείσει κι έχουν καταστραφεί όπως η ΣΕΒΑΘ, η Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης, ΘΡΑΚΗ. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η Περιφέρεια ΑΜ-Θ βρίσκεται σε μια από τις τελευταίες θέσεις στους δείκτες ανάπτυξης και στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν από όλες τις περιφέρειες της ευρωπαϊκής ένωσης. Όταν το σημερινό καλάθι  δεν αποτελεί ούτε το 10% της αξίας του αγροτικού ΑΕΠ για την περιοχή μας αποτελεί κοροϊδία». Σύμφωνα με τον κ. Τρέλλη απαιτείται μια άλλη πολιτική με βασικά ζητήματα την παραγωγή προϊόντων αξιοποιώντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής στην κατεύθυνση «της διατροφικής επάρκειας για την περιοχή μας και συνολικότερα για τη χώρα μας, στήριξη των παραγωγικών συνεταιρισμών των μικρομεσαίων παραγωγών ώστε να υπάρξει μια άλλη δομή και με άλλη οργάνωση της παραγωγής ώστε να παράγονται φτηνά, υγιεινά, διατροφικά προϊόντα από την μια πλευρά κι από την άλλη να παράγονται προϊόντα που θα χρησιμοποιηθούν στην μεταποιητική βιομηχανία ώστε να υπάρξει πλήρης ισορρόπηση στη διατροφική επάρκεια αλλά και στην παραγωγική ανασυγκρότητηση της περιοχής μας».

Σχολιάζοντας για το ίδιο θέμα ο κ. Δημήτρης Χαρίτου, επικεφαλής της παράταξης «Αριστερή Οικολογική Συνεργασία», σημείωσε πως «όσο συνεχίζονται οι πολιτικές που οδηγούν τη γεωργία σε κρίση, τη χώρα σε διατροφική εξάρτηση και τους αγρότες σε απόγνωση, το καλάθι των αγροτικών προϊόντων θα έχει μόνο επικοινωνιακή αξία. Όσο η κυβέρνηση απαξιώνει τη γεωργία και κρατά κλειστή τη στρόφιγγα των χρηματοδοτήσεων στη γεωργία για λογαριασμό των δανειστών τόσο το καλάθι θα μένει άδειο ενώ τα ράφια των σούπερ μάρκετ θα γεμίζουν με προϊόντα εισαγωγής ξένα που θα δημιουργούν έλλειμμα και αιμορραγία σε συνάλλαγμα στη χώρα». Κατά τον ίδιο αυτό που επείγει είναι «να ανατραπούν αυτές οι πολιτικές και η κυβέρνηση που τις υλοποιεί έτσι ώστε να υπάρξει μια καινούργια διέξοδος για τη χώρα, να ανοίξει ο δρόμος για μια βιώσιμη γεωργία σε μια ισόρροπη ανάπτυξη έτσι ώστε να αξιοποιούνται οι μεγάλες δυνατότητες που έχει η περιφέρεια από τη σκοπιά των συμφερόντων των εργαζομένων και όλης της κοινωνίας».

Τι είναι το «καλάθι αγροτικών προϊόντων»

Το «Καλάθι Αγροτικών Προϊόντων» κάθε Περιφέρειας, σύμφωνα με το νομοσχέδιο που προωθείται, θα περιλαμβάνει προϊόντα ζωικής, φυτικής προέλευσης, σαπρόφυτα, αλιεύματα και νερό (φυτικά καλλυντικά, ψάρια ιχθυοτροφείου, γαλακτοκομικά, μανιτάρια, κλωστές από μετάξι κ.ά.).

Βασικός στόχος είναι να υπάρξει δυνατότητα προβολής και προώθησης ελληνικών ποιοτικών προϊόντων κυρίως στο εξωτερικό μέσω των Περιφερειών, αφού το κόστος συμμετοχής σε εκθέσεις για τους αγρότες είναι δυσβάσταχτο.

Ομως, τα «Καλάθια Αγροτικών Προϊόντων», πέρα από τους αγρότες, δεν θα έπρεπε να δημιουργηθούν χωρίς να ληφθεί υπόψη η άποψη ερευνητικών αγροτικών ινστιτούτων ή Πανεπιστημίων, επιμελητηρίων, ξενοδόχων και κυρίως χωρίς τη γνώμη των εξαγωγέων. Αν δεν ληφθούν υπόψη όλα αυτά τα δεδομένα, η μεταρρύθμιση θα μείνει στα χαρτιά.

Στην Ευρώπη τα καλάθια αγροτικών προϊόντων κάθε περιφέρειας είναι καθεστώς, εδώ και πολλά χρόνια και θεωρούνται μοχλός ανάπτυξης της τοπικής κι εθνικής οικονομίας. Με τη συγκρότηση αιρετών περιφερειών, από τα μέσα του περασμένου Δεκέμβρη, ξεκίνησε αρχής γενομένης από την Κρήτη, παρόντος του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου, η πρωτοβουλία για τα «Καλάθια Περιφερειών», αλλά η συζήτηση δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη.  Μερικές μόνο περιφέρειες έχουν μπει στην τελική ευθεία, ώστε να παρουσιάσουν τα «Καλάθια Αγροτικών Προϊόντων» εντός Σεπτεμβρίου.

Οι βασικές κατηγορίες που μπορούν να ενταχθούν και να προωθηθούν είναι τρεις:

* Προϊόντα πιστοποιημένα ως ΠΟΠ (π.χ. φρούτα, ελαιόλαδα, οίνοι), που είναι το βαρύ πυροβολικό της χώρας μας στις εξαγωγές.

* Καινοτόμα προϊόντα (π.χ. φυτικά καλλυντικά).

* Προϊόντα υπαρκτά, που είναι λιγότερο γνωστά αλλά είναι νόστιμα (π.χ. γλυκό κάστανο) ή που δεν μπορούν να ενταχθούν στην κοινοτική νομοθεσία περί ΠΟΠ.

Ρεπορτάζ: Μπάμπης Καλπάνης

KomotiniPress.gr