Ο Σύλλογος για την Προστασία και την Αναβίωση της Παλιάς Ξάνθης ενόψει των δημοτικών εκλογών του Μάη συνέταξε και απέστειλε ένα κείμενο προς όλους  τους υποψηφίους δημοτικούς άρχοντες κοινοποιώντας τους τα ζητήματα που – κατά την άποψή του – είναι ζέοντα για τον οικισμό  και επιζητώντας τις θέσεις τους και τις απόψεις τους επ’αυτών.

Μ’ αυτόν τον τρόπο

       1)  ανοίγει έναν επί της ουσίας προεκλογικό διάλογο

       2)  «δεσμεύει» κάποιους  μελλοντικούς δημοτικούς  άρχοντες,  στα λόγια, για τα

           μελλοντικά τους   έργα

 3)      δίνει  τη δυνατότητα στην ξανθιώτικη κοινωνία να συζητήσει ουσιαστικά για ένα στοιχείο της πόλης της που τη ξεχωρίζει  καταλυτικά από όλες τις νεοελληνικές πόλεις.

 Επειδή ποτέ δεν το άντεχα το λιβανιστήρι και πάντα με νευρίαζε ο πολιτικάντικος λόγος για την Πόλη με τα χίλια χρώματα, από μια Δημοτική αρχή και μια κοινωνία που- αν την αφήνανε- στη δεκαετία του ’70,  απλά θα την κατέστρεφε,

 επειδή δε θα υπήρχε σήμερα η Παλιά Ξάνθη  αν δεν ήταν οι κακοί ξένοι

 ( Θανόπουλος, Πεντάζος),

 επειδή αυτά τα μεγαλειώδη, θαυμάσιας αισθητικής κτήρια θα γινότανε σωροί από μπάζα,

 επειδή άλλη μια πλαγιά γεμάτη 6όροφες και 7όροφες πολυκατοικίες θα ήταν σήμερα  η Παλιά Πόλη

 επειδή αυτό το παρ’ ολίγον έγκλημα που δεν υλοποιήθηκε ακαριαία στα 1975 συντελείται σήμερα μέρα τη μέρα

 αποφάσισα να γράψω ένα κείμενο που ν’ ακουμπά  επί  τον τύπο των ήλων,

όσο πιο τεκμηριωμένο γίνεται, και η καλύτερη τεκμηρίωση είναι οι  φωτογραφίες.

 Μερικά από τα βασικά στοιχεία του οικισμού και της γοητείας που αυτός ασκεί στους τουρίστες μα και στους ξανθιώτες είναι οι αυλές, οι κρήνες-βρυσάκια, τ’ αδιέξοδα,

τα σκαλάκια, τα οποία και είναι οργανικό στοιχείο κάθε παραδοσιακού οικισμού δομημένου σε πλαγιά. Έτσι λοιπόν και η Παλιά Ξάνθη έχει αρκετές διαμορφώσεις με σκαλάκια, τα οποία όμως δυσκολεύουν αφάνταστα το έργο αυτού που θέλει να χτίσει σε μια τέτοια περιοχή καθώς ούτε οι πρέσες ούτε οι μπετονιέρες ανηφορίζουν σκαλάκια. Σ’ αυτό το πρόβλημα τρία  τινά, ή τα κουβαλάς στην πλάτη, ή εξαφανίζεις τα σκαλάκια δια παντός, ή τα εξαφανίζεις για να γίνει η οικοδομή και με το πέρας των εργασιών τα επαναδιαμορφώνεις όπως ήταν.

Ας το δούμε όμως στην πράξη,

 Εδώ ένας συμπολίτης μας που αγάπησε τον τόπο και αποφάσισε να ζήσει εδώ σεβόμενος τη γειτονιά που θα τον φιλοξενήσει επέλεξε την πρώτη λύση και σιγά σιγά σ’ αυτόν τον τόπο

έχτισε το σπίτι που βλέπετε ανάμεσα στην είσοδο του Ακάθιστου και το σπίτι που πωλείται .

Ένας άλλος συμπολίτης μας σε ανάλογη διαμόρφωση επέλεξε τη δεύτερη ή την τρίτη λύση, αυτό θα εξαρτηθεί από τη λειτουργία του Δήμου. Η διαμορφωθείσα  κατάσταση είναι αυτή που βλέπετε,

μια πλημμύρα από μπετόν

Εδώ τώρα ποια είναι η θέση και η στάση του  Δήμου; Αν σε ενδιαφέρει η Παλιά Ξάνθη βάζεις τα κομπρεσέρ, σπάζεις το τσιμέντο και οι πετράδες του Δήμου επανακατασκευάζουν τα σκαλοπατάκια όπως ήταν. Τώρα  για το πώς ήταν δε θα χρειαστούμε τον Τεφρωνίδη  γιατί θα αποκαλυφθεί, καθώς  τα σκαλοπατάκια περιμένουν θαμμένα να ξαναδούν φως.

 Αν σ’ ενδιαφέρουν οι ψήφοι αυτού που εγκλημάτησε και της γειτονιάς που βολεύτηκε γιατί γλύτωσε λίγο περπάτημα το αφήνεις όπως διαμορφώθηκε, αφαιρείς στην πράξη χρώματα και προσθέτεις στα λόγια.

 Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι το παρκάρισμα το οποίο στην πλατεία Μητροπόλεως έχει πάρει άγριο χαρακτήρα. Κάποιοι υποψήφιοι

προτείνουν τη μη είσοδο των μη κατοίκων στον οικισμό και κάποιοι υπερθεματίζοντας προτείνουν γενικευμένη απαγόρευση και παρκάρισμα εκεί που οι ίδιοι δε θα πάρκαραν ποτέ για να πάνε τα ψώνια στο σπίτι τους ή τα κοιμισμένα τους μωρά. Για να φωτίσω το θέμα όπως μόνο μια φωτογραφία μπορεί να καταδείξει , να η Πλατεία Μητροπόλεως ένα Σαββάτο 9 η ώρα το πρωί προτού ξυπνήσουν οι κάτοικοι και προτού εμφανιστούν οι θαμώνες των καφέ της Ορφέως

 Όπως είναι ξεκάθαρο στην Πλατεία δεν παρκάρει κανείς κάτοικος γιατί απλά δε βολεύει. Και οι Παλιοξανθιώτες Έλληνες είναι και παρκάρουν όσο γίνεται πιο κοντά στα σπίτια τους και καθώς πέριξ της πλατείας δεν υπάρχουν κατοικίες μπορεί να συναντήσεις ένα δυο αυτοκίνητα κατοίκων ή κάποιων που ξενοκοιμήθηκαν. Αργότερα, μετά από δύο ώρες, στις 11,έχει ξυπνήσει η μαθητιώσα και σπουδάζουσα νεολαία και καθώς πονάνε και τα πόδια τους σ’ αυτό το τεράστιο αστικό χάος που λέγεται ΞΑΝΘΗ γίνεται αυτό

 Δε νομίζω να υπάρχει ευγλωττότερο αυτού σχετικά με το πόσο επιβαρύνουν οι κάτοικοι και πόσο οι πελάτες. Εδώ ας σημειώσουμε ότι οι τουρίστες, οι ξένοι ή οι περαστικοί ελάχιστο κυκλοφοριακό βάρος προσθέτουν μια και κατά συντριπτικό ποσοστό περπατούν.

Άλλο ζήτημα που θέτει ο Σύλλογος είναι η κακής αισθητικής  ανακαινίσεις που σιγά σιγά  καταστρέφουν το χαρακτήρα του οικισμού και που αν δε τις σταματήσουμε εγκαίρως θα χαθεί η γειτονιά και δε θα το πάρουμε χαμπάρι, καθώς και η απουσία ενός φορέα που θα βοηθήσει την κατάσταση. Ας δούμε λοιπόν ένα συμπολίτη μας που αυτή την εποχή χτίζει προσπαθώντας να εναρμονίσει την κατασκευή του με τα νομοθετημένα αλλά χωρίς να μπορεί να αντιληφθεί την ουσία. Το υπό κατασκευή σπίτι είναι αυτό

Μεγάλο τσιμεντένιο μπαλκόνι, πόρτα γερμανικού σχεδιασμού, κλιματιστικό φάτσα κάρτα, πέτρα δαπέδου κολλημένη στο τούβλο, ανοίγματα εκτός των παραδοσιακών διαστάσεων, κουφώματα πλαστικά ή αλουμινίου με στόρια μια καταστροφή από έναν άνθρωπο που δεν ήθελε να καταστρέψει αλλά που δεν του είπε και  κανένας τι να κάνει. Ο Σύλλογος πρότεινε ένα φορέα διαχείρισης και προστασίας υπό την εποπτεία του Δήμου   και κάποιοι καμένοι στο χυλό φοβηθήκανε μια νέα ΕΑΠΑΞ. Επ’ ουδενί. Εδώ χρειάζεται ένας φορέας να πει σ’ αυτόν τον άνθρωπο  «μη ξοδεύεις τζάμπα λεφτά σ’ αυτήν την πέτρα που δεν έχει καμιά σχέση με την Παλιά Ξάνθη, με τα λεφτά της πέτρας βάλε ξύλινα κουφώματα, ή πάρε τα 1000 ευρώ της διαφοράς για να προτιμήσεις τα ξύλινα, βάλε κλιματιστικό αλλά από πίσω ή στο πλάι όχι εκεί. Άνοιξε τέσσερα μικρότερα  παράθυρα στον όροφο και όχι δύο μεγάλα».

Αυτός ο φορέας θα μπορούσε βέβαια θα ασχοληθεί και με ζητήματα συνολικότερης εικόνας του οικισμού. Ας πάμε στο παράδειγμα. Από την πλατεία Ματσίνη, εκεί που γλεντάνε οι Βίστωνες, υπάρχει μια πολύ όμορφη θέαση της πλαγιάς του Αχριάν μαχαλά, ξεχωρίζει και αισθητικά δεσπόζει το σπίτι του Φαρδούλη χάρη στο ημικυκλικό του  αέτωμα . Στις μέρες μας μια καινούρια κατοικία χτίστηκε στο μπροστινό οικόπεδο και έκρυψε αυτό το θαυμάσιο αέτωμα . Νομίζω πως στη φωτογραφία μπορείτε να εντοπίσετε το πρόβλημα που θίγω.

                         Εδώ δεν υπάρχει καμιά παρανομία αλλά η εικόνα που χιλιάδες πρόγονοί μας χαρήκαν χάθηκε, ο προτεινόμενος φορέας θα μπορούσε να συμβουλέψει τον ιδιοκτήτη μια μικρή μετατόπιση της οικοδομής 2-3 μέτρα δυτικότερα ή χαμηλότερα υψομετρικά για να διασφαλιστεί η δεύτερη σε αναγνωρισιμότητα εικόνα της Παλιάς Ξάνθης.

Νομίζω πως από τις περιπτώσεις που παρουσίασα και τις προτεινόμενες λύσεις προκύπτει πως το θέμα της προστασίας της Παλιάς Ξάνθης δε χρειάζεται υψηλά αμειβόμενες επιτροπές πανεπιστημιακών και περίεργες εταιρείες ανάπτυξης αλλά συνεχές ενδιαφέρον, μεράκι και ευαισθητοποίηση από όλους εμάς που περπατούμε εδώ  γι’ αυτούς που και στο μέλλον θα περπατήσουν εδώ.

                                                                                 ΦΥΣΕΚΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ