Τα εύσημα στην ΑΑΔΕ για τις συντονισμένες προσπάθειες που διενεργεί το τελευταίο διάστημα στην προσπάθεια καταπολέμησης της παραβατικότητας και του λαθρεμπορίου στην αγορά καυσίμων, αποδίδει με συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιριών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος (ΣΕΕΠΕ) και γενικός διευθυντής Εγχώριας και Διεθνούς Εμπορίας του Ομίλου ΕΛΠΕ Ρομπέρτο Καραχάννας. Επισημαίνει ωστόσο, την αναγκαιότητα να τεθεί το συντομότερο σε πλήρη λειτουργία το σύστημα ελέγχου εισροών – εκροών, το οποίο δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί καθώς λείπει η απαραίτητη χρηματοδότηση για την πιστοποίησή του.

«Είναι ντροπή κάποιοι να κλέβουν τον Έλληνα καταναλωτή, που τα τελευταία χρόνια βιώνει δύσκολες στιγμές», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Καραχάννας και εισηγείται δέσμη μέτρων που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την άμεση επιβολή ποινών για νοθεία και λαθρεμπόριο, με διασφάλιση αδιάβλητων ελέγχων που θα διενεργούνται παρουσία εισαγγελέα.

Παράλληλα, προβλέπει ριζική αλλαγή του τοπίου στην αγορά καυσίμων σε εφαρμογή των ευρωπαϊκών Οδηγιών για εξοικονόμηση ενέργειας, μείωση των αερίων του θερμοκηπίου και αύξηση των ανανεώσιμων πηγών. «Όσοι πιστεύουν ότι μετά από πέντε χρόνια θα πωλούν μόνο πετρέλαιο κίνησης και βενζίνες και θα ζήσουν, θα διαψευστούν», υποστηρίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ και επισημαίνει ότι τα μέλη του Συνδέσμου επιθυμούν να είναι μέρος της εξίσωσης της λύσης για τον ενεργειακό μετασχηματισμό της χώρας και την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί.

Για την εγχώρια αγορά καυσίμων, ο κ. Καραχάννας επαναλαμβάνει ότι μέσα στην τελευταία δεκαετία έχει συρρικνωθεί περίπου κατά 40% και το 2018 παραμένει στάσιμη, με τον τουρισμό να αποτελεί την κινητήρια δύναμη για τις πωλήσεις.

Η συνέντευξη του γενικού διευθυντή Εγχώριας και Διεθνούς Εμπορίας του Ομίλου ΕΛΠΕ Ρομπέρτο Καραχάννα στον δημοσιογράφο Κώστα Βουτσαδάκη για το Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων

 Σε σχέση με την παραβατικότητα, ο ΣΕΕΠΕ ανέφερε πρόσφατα ότι «το τελευταίο διάστημα με τη δραστηριοποίηση της ΑΑΔΕ έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα προόδου, αλλά συνεχίζουν να υπάρχουν εκκρεμότητες». Σε τι συνίσταται η δραστηριοποίηση και ποια είναι τα επόμενα βήματα που θα θέλατε να δείτε για την πάταξη της παράνομης διακίνησης;

 Είναι η πρώτη φορά ίσως που βλέπουμε μία Ανεξάρτητη Αρχή να δημοσιοποιεί σε τέτοια λεπτομέρεια κάποια στοιχεία για τους ελέγχους στα πετρελαιοειδή και αυτό μας ικανοποιεί. Βλέποντας δε ποιοι έχουν κάνει τους ελέγχους, διαπιστώνουμε ότι διενεργούνται έλεγχοι σε πολλές περιοχές και από πολλές υπηρεσίες.

 Τώρα, σε σχέση με το σύστημα ελέγχου εισροών-εκροών, οφείλω να πω ότι είμαστε λίγο απογοητευμένοι. Διότι έγιναν επενδύσεις πάνω από 100 εκατομμύρια το 2014 από έναν κλάδο που έχει χάσει το 40% των πωλήσεών του και μετά από 4 χρόνια βλέπουμε ότι αυτό δεν έχει ολοκληρωθεί. Η ΑΑΔΕ έχει πει ότι μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου θα το έχει ολοκληρώσει, σήμερα όμως είμαστε στον Οκτώβριο και μαθαίνουμε ότι δεν υπάρχουν τα χρήματα για να πιστοποιηθούν τα συστήματα εισροών-εκροών. Εγώ οφείλω να πω, χωρίς να απευθύνω καμία μομφή, ότι εάν παραδέχεσαι ότι υπάρχει τέτοιου μεγέθους παραβατικότητα και χρειάζεται ένα ποσό της τάξεως του 1 εκατομμυρίου ευρώ για να ολοκληρωθεί ένα σύστημα που θα βοηθήσει και στην αύξηση των εσόδων του κράτους, τότε αυτά τα λεφτά πρέπει να βρεθούν. Να θυμίσω ακόμη ότι πέρυσι με την επέτειο των 40 χρόνων λειτουργίας του ΣΕΕΠΕ είχαμε δωρίσει ένα βανάκι για ποιοτικούς ελέγχους, κάτω υπό προϋποθέσεις που είχαν να κάνουν με την ψήφιση νόμων που θα αυστηροποιούσαν τους ελέγχους κ.λπ. Το βανάκι ακόμα περιμένει να παραληφθεί.

 Η παράκληση η δική μας είναι να τελειώνουμε με το σύστημα εισροών – εκροών, να ολοκληρωθεί η τοποθέτηση GPS στα βυτία, όπως επίσης να απαγορευτεί σε ένα βυτίο να φορτώνει φορολογημένο και αφορολόγητο προϊόν στο ίδιο δρομολόγιο. Να μπει επίσης με σωστό τρόπο το σύστημα εισροών – εκροών και στα πρατήρια υγραερίου που σήμερα δεν έχουν ούτε αυτό, ούτε ταμειακές μηχανές.

 Σε ό,τι αφορά το θεσμικό πλαίσιο, το βασικό ζήτημα είναι οι ποινές και ο τρόπος με τον οποίο γίνονται οι έλεγχοι. Σήμερα ο ποσοτικός και ο ποιοτικός έλεγχος είναι στο υπουργείο Ενέργειας και στο υπουργείο Εμπορίου, ενώ το κομμάτι που αναφέρεται στο σύστημα εισροών-εκροών είναι αρμοδιότητα της ΑΑΔΕ. Μιλάμε όμως για το ίδιο πρατήριο. Χρειάζονται γρήγορες κινήσεις από μία ομάδα κρούσης η οποία θα έχει την αμεσότητα επιβολής των ποινών, οι οποίες δεν πρέπει να είναι ασαφείς. Πρέπει ένα κλιμάκιο με Εισαγγελέα να κάνει ανάλυση στο δείγμα και το αποτέλεσμα να είναι τελεσίδικο.

 Αναφέρατε εκτιμήσεις σύμφωνα με τις οποίες το ύψος των απωλειών εσόδων του Δημοσίου από την παράνομη διακίνηση καυσίμων κυμαίνεται μεταξύ 123 και 255 εκατ. ευρώ το χρόνο. Πώς προκύπτουν αυτά τα μεγέθη; Επίσης, έχουν ακουστεί πολύ μεγαλύτερα, μέχρι 2 δισ. Πού βρίσκεται η αλήθεια;

 Καθένας μπορεί να κάνει τους υπολογισμούς με βάση τα αποτελέσματα των ελέγχων της ΑΑΔΕ, ανάγοντάς τα στη συνολική αγορά. Οι εκτιμήσεις που κάναμε ίσως και να είναι συντηρητικές, γιατί εκείνοι που διοχετεύουν το λαθραίο καύσιμο στην αγορά έχουν κατά κανόνα χαμηλότερες τιμές, άρα και περισσότερη κίνηση. Από την άλλη, τα μεγέθη που έχουν αναφερθεί για 2 δισ. ευρώ είναι προφανώς υπερβολικά. Όμως για μένα το θέμα δεν είναι αν το ποσό είναι 200, 300 ή 500 εκατομμύρια. Το θέμα είναι ότι σαν κοινωνία δεν πρέπει να δεχόμαστε την παραβατικότητα. Έχουμε έναν καταναλωτή ο οποίος πάει να βάλει 50 λίτρα και βάζει 45 γιατί υπάρχουν οι ελλειμματικές παραδόσεις. Πάει να πληρώσει κάτι που κάποτε το πλήρωνε 1 ευρώ και το πληρώνει τώρα 1,70. Πάει να βάλει diesel, του έχουν φέρει μέσα όλη τη “θάλασσα” (πετρέλαιο ναυτιλίας) και το θείο προκαλεί ζημιά στον κινητήρα του οχήματός του. Υπάρχει δυστυχώς, κόσμος που κρυώνει το χειμώνα. Οι συνθήκες τις οποίες βιώνει η χώρα μας τα τελευταία χρόνια είναι τέτοιες, που είναι ντροπή να κλέβουμε τον Έλληνα καταναλωτή.

 Η πολιτική της ΕΕ στους τομείς της ενέργειας και του περιβάλλοντος οδηγεί σε μετασχηματισμό του ενεργειακού τομέα και στη χώρα μας. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά για την αγορά υγρών καυσίμων;

 Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει τρεις συγκεκριμένους στόχους: εξοικονόμηση ενέργειας, αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών, μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ειδικά στον τομέα των μεταφορών για την Ελλάδα οι στόχοι ως το 2020 είναι εξοικονόμηση 200 χιλιάδων τόνων ισοδύναμου πετρελαίου (ktoe), συμμετοχή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας κατά 14 % (σήμερα είναι 6,8 %) και μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 6% (ως τώρα έχει επιτευχθεί μείωση 1%). Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρακτικά για την αγορά υγρών καυσίμων σημαίνει μείωση της κατανάλωσης. Γιατί η εξοικονόμηση σημαίνει αυτονόητα λιγότερες πωλήσεις, ενώ οι στόχοι για τις ΑΠΕ και το διοξείδιο του άνθρακα δεν μπορεί να επιτευχθούν χωρίς περισσότερα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, αυτοκίνητα που κινούνται με φυσικό αέριο, κλπ. Οπότε το πρατήριο πλέον θα μετατραπεί σε ενεργειακό κόμβο. Όσοι πιστεύουν ότι μετά από πέντε χρόνια θα πωλούν μόνο πετρέλαιο κίνησης και βενζίνες και θα μπορούν να επιβιώσουν, θα διαψευστούν.

 Η νομοθεσία επιβάλλει στους προμηθευτές, την επίτευξη των στόχων εξοικονόμησης. Είναι ρεαλιστικός ο στόχος των 200 χιλιάδων τόνων ισοδύναμου πετρελαίου; Και ποιες θα είναι οι συνέπειες αν δεν τους πετύχετε;

 Πράγματι ως το 2020 πρέπει να φτάσουμε στα 200 ktoe, με μέτρα που θα υλοποιήσουμε εμείς. Αν δεν πιάσουμε το στόχο θα πληρώσουμε μισό εκατομμύριο ευρώ ανά ktoe. Δηλαδή μιλάμε για συνολικό πρόστιμο 100 εκατομμύρια ευρώ στον κλάδο. Σας θυμίζω ότι το ΙΟΒΕ έκανε πρόσφατα οικονομική μελέτη για τον κλάδο, σύμφωνα με την οποία το 2016 όλες οι εταιρίες του κλάδου μαζί βγάλαμε 7 εκατομμύρια ευρώ. Προφανώς δεν είμαστε αντίθετοι με τις ευρωπαϊκές οδηγίες. Θέλουμε να είμαστε μέρος της εξίσωσης της λύσης όχι του προβλήματος. Όμως ο στόχος είναι ανέφικτος, γι’ αυτό τον Ιούνιο του 2017 αλλά και τον Μάιο του 2018 προσφύγαμε στο Συμβούλιο της Επικρατείας σε ό,τι αφορά τον στόχο της εξοικονόμησης ενέργειας και ελπίζουμε σε παραπομπή του θέματος στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

 Για να υλοποιηθεί η διάθεση νέων ενεργειακών προϊόντων από τα πρατήρια (φυσικό αέριο, ηλεκτρική ενέργεια) απαιτούνται προφανώς σημαντικές επενδύσεις. Πώς θα χρηματοδοτηθούν;

 Όπως σας περιέγραψα, η κατανάλωση πετρελαιοειδών τα επόμενα χρόνια αναμένεται καθοδική, τουλάχιστον στη χώρα μας. Και οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν υπάρχει περίπτωση να καλυφθούν εάν δεν βάλει κάποιος το χέρι στην τσέπη για να πει ότι, «για να πιάσω το στόχο πρέπει να έχουμε ηλεκτρικά αυτοκίνητα, και αυτοκίνητα με φυσικό αέριο». Πώς θα αναπτύξεις την αγορά χωρίς υποδομή; Έτσι λοιπόν αυτό που λέμε είναι: εμείς να σας βοηθήσουμε να φτάσετε εκεί πού πρέπει, και εσείς να μας βοηθήσετε να εξελιχθούμε σε ενεργειακές εταιρείες που θα επιβιώνουν όχι μόνο μέσα από το πετρέλαιο αλλά μέσα από την ενέργεια. Και αν με βοηθήσεις να βάλω φορτιστές και φυσικό αέριο θα έχουμε το φαινόμενο με την κότα και το αυγό. Γιατί σήμερα κανείς δεν νιώθει άνετα να πάρει ηλεκτρικό αυτοκίνητο όταν δεν έχει που να το φορτίσει, ούτε αυτοκίνητο με φυσικό αέριο όταν δεν υπάρχουν αρκετά πρατήρια φυσικού αερίου. Δεν μπορεί να υπάρξει αγορά όταν δεν υπάρχει το κομμάτι του εφοδιασμού. Λέμε λοιπόν ότι καλύτερα τα κίνητρα, αντί για πρόστιμα – και μάλιστα πρόστιμα που δεν τα αντέχει η αγορά.

 Η αγορά πετρελαιοειδών είναι στάσιμη αν δεν μειώνεται. Πώς εξηγείται αυτό ενώ έχουμε αύξηση στις πωλήσεις αυτοκινήτων και περισσότερο τουρισμό;

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στο οκτάμηνο έχουμε στη φορολογούμενη εταιρική αγορά μια σημαντική πτώση της τάξεως του 3,1%. Συγκεκριμένα στις βενζίνες έχουμε πτώση 1,2%, στο πετρέλαιο κίνησης αύξηση 4,3% και στα υπόλοιπα (πετρέλαιο θέρμανσης, υγραέριο, μαζούτ, άσφαλτος) μείωση 15,5%. Στη φορολογημένη αγορά η μεγάλη μείωση προέρχεται από το πετρέλαιο θέρμανσης όπου η κατανάλωση από το 2008 έχει μειωθεί κατά 62%. Στις βενζίνες ένα κομμάτι της πτώσης οφείλεται στην μετατόπιση στο ντήζελ. Στην αδασμολόγητη αγορά, δηλαδή τα αεροπορικά καύσιμα και τα ναυτιλιακά, έχουμε θετικό πρόσημο +2,9%. Η αφορολόγητη αγορά έχει ένα πολύ μεγάλο κομμάτι τουρισμού. Βλέπουμε άνοδο και στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» αλλά και στα περιφερειακά αεροδρόμια, στη ναυτιλία και στην κρουαζιέρα, όπως επίσης και στα λιμάνια που ιδιωτικοποιούνται και μετατρέπονται σε εμπορικά κέντρα, όπου ανεφοδιάζονται φορτηγά πλοία.

 Όσον αφορά την κατανάλωση καυσίμων, τα αυτοκίνητα νέας τεχνολογίας είναι σημαντικά πιο αποδοτικά σε σχέση με παλαιότερα αυτοκίνητα που αντικαθίστανται. Γι’ αυτό το λόγο η μεταβολή του αριθμού των αυτοκινήτων δεν συσχετίζεται κατά ανάγκη με τη διαφοροποίηση στην κατανάλωση καυσίμων. Με την ίδια λογική δεν σημαίνει ότι η αύξηση στον τουρισμό θα έχει κατά ανάγκη ισόποση αύξηση στην κατανάλωση καυσίμων. Να θυμίσω ότι η νησιωτική Ελλάδα καταναλώνει μόνο το 16% του όγκου πετρελαιοειδών στην Ελλάδα.