Η “ενασχόληση” των τελευταίων ημερών της κυβέρνησης και ενός μηχανισμού που αδρανούσε τόσον καιρό και εθελοτυφλούσε απέναντι στα εγκλήματα της χ.α., έφερε επί τέλους στην επιφάνεια, ένα από τα κύρια, αν όχι το κύριο, διακύβευμα της κρίσης.Την μετάλλαξη και τον εκφυλισμό της δημοκρατίας. Οι ευθύνες συνολικά του πολιτικού συστήματος, αλλά και της κοινωνίας, για αυτήν την καθυστέρηση είναι πολλές και έχουν διαφορετικές εξηγήσεις. Το συντηρητικό κομμάτι της κυβέρνησης έπαιζε ένα παιδικό κρυφτούλι με το πρόβλημα, ευελπιστώντας ότι στο τέλος θα κερδίσει τους κρυμμένους-πρώην-οπαδούς της, που τροφοδοτούμενοι από την αγανάκτηση τους βρήκαν καταφύγιο στα γρυλίσματα των ναζί.

Οι υπόλοιποι (είτε συμμετείχαν στην κυβέρνηση (Πασοκ-Δημαρ) είτε όχι (Συριζα-ΚΚΕ-Ανελ), αδυνατούσαν-ο καθένας με διαφορετικό τρόπο -να αντιληφθούν το μέγεθος του κινδύνου και τις περισσότερες φορές-κυρίως οι 3 τελευταίοι-έριχναν πολύ νερό στον μύλο της απαξίωσης της πολιτικής, χωρίς να καταλαβαίνουν ότι πριονίζουν το κλαδί πάνω στο οποίο κάθονται.

Στην Ελλάδα η κρίση στον τομέα αυτόν της αλλαγής στην αρχιτεκτονική του πολιτικού συστήματος, έφερε στην επιφάνεια κυρίως αντιδραστικά κόμματα που βρήκαν θετική ανταπόκριση σε ένα υποφώσκον τμήμα των ψηφοφόρων, το οποίο έκρυψε πίσω από πραγματικές-αλλά και φανταστικές απειλές-την χρόνια συντηρητικότητα του. Τα όρια όμως του κινδύνου και της απειλής του πυρήνα της δημοκρατικής διακυβέρνησης της χώρας φαίνεται ότι εξαντλήθηκαν-είτε εξασκήθηκαν πιέσεις απ έξω είτε όχι (μικρή σημασία έχει αυτό)- η διαπίστωση φαίνεται ότι έγινε απ αυτούς που έπρεπε. Φυσικά και έπαιξε μεγάλο ρόλο και ο θάνατος του παλικαριού.

Η εμφάνιση των εκφυλιστικών τάσεων δεν οφείλεται φυσικά μόνο στην ναζιστική πρακτική της χ.α. Η απαξίωση της πολιτικής και των πολιτικών είχε αρχίσει εδώ και πολύ καιρό και ακολουθούσε μια γραμμική εξέλιξη που έδειχνε ότι το τέλος της δεν είναι κοντά. Οι διαμορφωτές της λεγόμενης κοινής γνώμης έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης σε αυτό. Πέρα απ αυτό όμως, η έλλειψη στοιχειώδους συνοχής του πολιτικού φάσματος-έστω και σε κεντρικά ζητήματα-αδυνατούσε και αδυνατίζει συνεχώς την ποιότητα της δημοκρατίας που απαιτείται και ξεπερνά, εν πολλοίς. την πολιτική διάσταση, αφού η ποιότητα της δημοκρατίας καθορίζει το είδος και την ποιότητα της ανάπτυξης που είναι αναγκαία.

Η εξάρθρωση της χ.α. δεν αρκεί λοιπόν. Χρειάζονται κεντρικές κινήσεις που θα θέσουν, με σοβαρό τρόπο, το πρόβλημα της λειτουργίας του πολιτικού συστήματος και να ξαναφέρουν την κρατική μηχανή στο αναγκαίο εκείνο επίπεδο, για να επεμβαίνει με επιτυχία στις ανισορροπίες που προκαλεί η λεγόμενη αγορά, έλλειψη που αποδείχθηκε καταστροφική για την Ελλάδα.

Σ αυτήν την προσπάθεια-που είναι δύσκολη και αργή- απαιτείται συμπαράταξη πέρα και πάνω από υπάρχουσες-επί μέρους-πολιτικές, που κινούνται σε αυτήν την κατεύθυνση,ώστε να θέσουν εκ νέου. σε μακροπρόθεσμη βάση-ασυνήθιστο στην Ελλάδα πάντως-το θέμα της εξόδου από την κρίση και τα ζητήματα που αυτή έφερε στην επιφάνεια (ευρωπαϊκή ενοποίηση και μείωση των ευρωπαϊκών χασμάτων).Ηδη βρισκόμαστε στον 5ο χρόνο και οι επί μέρους στατιστικές, που συνοδεύονται από στιγμιαίες κραυγές θριάμβου, κρίνονται ανεπαρκείς.

Ο καιρός περνάει και οι σκιές μεγαλώνουν.