Σαν ένα τεράστιο φυσικό μπαλκόνι πάνω από τα νερά του Νέστου, γεμάτος παραδοσιακά λιθόστρωτα και αρχοντικά και μπόλικες καπναποθήκες, αυτός ο οικισμός θεωρείται δικαιολογημένα ο ομορφότερος της Ξάνθης. Πλουτίζοντας επίσης από την παραγωγή αρωματικού καπνού («Σου Γιαλεσί», δηλαδή από την κοιλάδα του Νέστου), η Σταυρούπολη έως το 1950 μετρούσε 4.500 κατοίκους σε δύο μεγάλες γειτονιές. Σήμερα το νούμερο αυτό είναι τριψήφιο, όμως το χωριό κέρδισε μια γαλήνη που κάνει τους χαμηλών τόνων επισκέπτες του να πληθαίνουν όλο περισσότερο.

Η αρχιτεκτονική που μαρτυράει πλούτο δεν θα μπορούσε να λείπει από τα αρχοντικά

Κεντρικό σημείο η πλατεία με τον πλάτανο και το απαραίτητο καφενείο. Ακριβώς εδώ, μεταξύ απογευματινού καφέ και ταβλακίου, ο κάποτε ιδιοκτήτης του Σταύρος Καραπατζάκης κατάφερε να συγκεντρώσει δεκάδες αντικείμενα συνδεδεμένα με τη ζωή του τόπου, που θα χαζέψετε ευχάριστα στο Λαογραφικό Μουσείο (τηλ. 25420 22693).
Μετά τον Νέστο πάντως, το μεγαλύτερο αξιοθέατο στη Σταυρούπολη είναι το ιστορικό και κουκλίστικο κτίριο του σιδηροδρομικού σταθμού: χτισμένος το 1924, ήταν ο πρώτος σταθμός που λειτούργησε στη Θράκη σαν στάση στη γραμμή Θεσσαλονίκης-Αλεξανδρού-πολης. Η δική σας διαδρομή δεν τελειώνει εδώ όμως.

Εντυπωσιακά ευρήματα στο Αρχαιολογικό Μουσείο.

Νότια, στον δρόμο προς τα Κομνηνά, βρίσκεται ο μεγαλύτερος και πιο εντυπωσιακός μακεδονικός τάφος που έχει ανασκαφεί στη Θράκη. Κατασκευάστηκε από μάρμαρο (200-150 π.Χ.) και παρότι τα σημαντικότερα κτερίσματα έχουν κλαπεί, τα ευρήματα δεν είναι καθόλου αδιάφορα: ένας ανθρώπινος σκελετός, δυο χρυσά δαχτυλίδια και ένα περιδέραιο.
Βόρεια, λίγο πιο έξω από το χωριό Καλύβα, και σε υψόμετρο 627μ., το Κάστρο είναι ένα από τα 14 που έλεγχαν τα περάσματα της κοιλάδας και είχε οπτική επαφή με τα άλλα φρούρια. Κατασκευάστηκε το 340 π.Χ. από τον Φίλιππο Β΄ και χρησιμοποιήθηκε διαδοχικά επί αιώνες από τον Φίλιππο Ε΄ έως τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό. Η ανασκαφή έφερε στο φως σημαντικά ευρήματα που φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής. Εσείς θα αποζημιωθείτε και με τη θέα.

Στον προθάλαμο του μακεδονικού τάφου.
Πολύ κοντά, ακόμα ένας παράδεισος του εναλλακτικού τουρίστα. Ο καταρράκτης του Λειβαδίτη είναι ο ψηλότερος των Βαλκανίων με τα ορμητικά νερά του να ξεχύνονται με βοή από 60 μέτρα ύψος. Θα φτάσετε ακολουθώντας το μονοπάτι Δασαρχείου Ξάνθης, ένα σύντομο (2 χλμ.) αλλά από τα ομορφότερα ορεινής πεζοπορίας του νομού, που ξεκινά από το χωριό του Λειβαδίτη. Τελευταίο και επίσης συναρπαστικό, το Δασικό Χωριό Ερυμάνθου στο Δάσος της Χαϊντούς, ένα σωστό Μνημείο της Φύσης όπως χαρακτηρίστηκε το 1980 με υπεραιωνόβιες οξιές 30 μέτρων, άγρια ζώα, σπάνια πουλιά και ένα σωρό ρυάκια όπου αν είσαι τυχερός θα δεις και πέστροφες.

www.ethnos.gr