Η κωμωδία που καταναλώνουμε σήμερα, εντός κι εκτός κινηματογράφων, είναι βασισμένη στην ατάκα. Στη δύναμη που έχει ένα έξυπνο σχόλιο, μια βιτριολική άποψη που θα δοκιμάσει τις ριζωμένες ιδέες του κοινού για ένα γνωστό θέμα και θα προκαλέσει αβίαστα το γέλιο. Έναν αιώνα νωρίτερα όμως, κατά την πρώτη χρυσή εποχή του σινεμά τη δεκαετία του 1920, η πρωτόλεια μορφή της κωμωδίας βασιζόταν στο σλάπστικ και στα γκαγκ, δηλαδή στις σωματικές εκφράσεις και στη φάρσα.

Οι καλύτεροι περφόρμερ αυτού του είδους τότε ήταν οι Λόρελ και Χάρντι, οι οποίοι ως «Χοντρός και Λιγνός» αποθέωσαν το είδος του χιούμορ που δεν γνωρίζει γλωσσικούς ή ηλικιακούς περιορισμούς. Εξάλλου τα αστεία τους διέφεραν εντελώς από εκείνα των συναδέλφων τους. Δεν είχαν τη διάνοια του Τσάρλι Τσάπλιν ή την καμουφλαρισμένη μελαγχολία του Μπάστερ Κίτον, αλλά έδιναν ό,τι καλύτερο αντλώντας από την αφέλεια και την τρυφερότητά τους. Γι’ αυτό οι δυο τους έγιναν θρύλοι και η δημοφιλία τους δεν φθάρθηκε με το χρόνο, όπως μας αποκαλύπτει η ταινία του Τζον Μπερντ…

Φίλοι για πάντα

Ο σκηνοθέτης της φρενήρους «Διαφθοράς» (2013) προσπερνά την περίοδο της ακμής τους, η οποία διήρκεσε περίπου μία εικοσαετία, από τα τέλη των ’20s έως τα τέλη των ’40s, κι εστιάζει στη χρονική στιγμή που επανενώνονται για μιαθεατρική τουρνέ στην Αγγλία. Στο τέλος της το ντουέτο περιμένει να ξεκινήσει τα γυρίσματα μιας ταινίας, η οποία θα τους επαναφέρει στο προσκήνιο, σύντομα όμως μαθαίνει πως τα πράγματα δεν θα συμβούν όπως τα είχε υπολογίσει. Καθώς η κάμερα του Μπερντ ζουμάρει στη σχέση τους και αποκαλύπτει τις αφανείς στο κοινό ισορροπίες, αναδεικνύεται η απλότητα των χαρακτήρων τους, η άνεση με την οποία έμπαιναν σε ρόλους αλλά και οι μακροχρόνιες προσωπικές εμμονές που τους ταλάνιζαν.

Η ταινία θα έχανε σε δυναμική χωρίς τις εύστοχες ερμηνείες των δύο πρωταγωνιστών, του Στιβ Κούγκαν και του Τζον Σ. Ράιλι. Αμφότεροι με πολυετή εμπειρία στην κωμωδία, αποδεικνύονται μια απόλυτα σωστή επιλογή για να υποδυθούν τον Σταν Λόρελ και τον Όλιβερ Χάρντι αντίστοιχα. Ειδικά ο Κούγκαν εμβαθύνει ουσιαστικά στις προσωπικές ανησυχίες του Λόρελ. Όπως δηλώνει χαρακτηριστικά: «Δεν υπάρχει σαφής διάκριση ανάμεσα στον κωμικό χαρακτήρα που παίζουν και στο ποιοι είναι στα αλήθεια. Υπάρχει μια αλληλοεπικάλυψη και προσπαθούμε να επιτρέψουμε στο κοινό να το δει αυτό».

Από την άλλη ο Ράιλι είχε μια εντελώς διαφορετική αντίδραση στον ρόλο του: «Στην αρχή αναζητούσα τρόπους να αποχωρήσω από την ταινία, διότι ήταν τρομακτικό! Ζούμε στην εποχή του Google και της Wikipedia, οτιδήποτε θέλει να μάθει οποιοσδήποτε είναι διαθέσιμο αμέσως. Αλλά το ωραίο με αυτήν την ιστορία είναι ότι εισχωρεί στη σχέση τους και δίνει μια εικόνα για το τι σήμαινε αυτή η συνεργασία».

Επιτυχία κατά λάθος

Πώς φτιάχτηκε όμως το δυνατότερο κωμικό δίδυμο όλων των εποχών; O Χοντρός και ο Λιγνός δεν θα συναντιούνταν ποτέ αν ο παραγωγός Χαλ Ρόουτς, ο οποίος συνεργαζόταν ήδη σε ταινίες με τον Χάρντι και είχε προσέξει το χάρισμα του Λόρελ, δεν πρότεινε το κινηματογραφικό τους σμίξιμο, που εγκαινιάστηκε με την ταινία «Putting Pants on Philip» (1927). Ακολούθησαν πάνω από 100 εμφανίσεις τους στον κινηματογράφο, αριθμός ενδεικτικός της τρομερής επιτυχίας που γνώρισαν τα σκετς τους.

Οι ταινίες με τον Χοντρό και τον Λιγνό προβάλλονταν παγκοσμίως και για χρονιά σε γεμάτες αίθουσες. Στην Ελλάδα λ.χ. ήταν τέτοια η δημοφιλία τους που τη δεκαετία του ’60 οι περιπέτειές τους κυκλοφόρησαν και σε κόμικς! Ακόμη και σήμερα η αγάπη των Ελλήνων για το δίδυμο είναι ανεπανάληπτη… Οι δύο κωμικοί όμως, παρά την παγκόσμια επιτυχία τους, κάθε άλλο παρά πλούτισαν, αφού τα δικαιώματα των ταινιών ανήκαν εξολοκλήρου στο στούντιο του Ρόουτς!

Οι Σταν Λόρελ και Όλιβερ Χάρντι κληροδότησαν όμως έναν ανεκτίμητο πλούτο στους μελλοντικούς κωμικούς. Άνοιξαν το δρόμο για την εμφάνιση εξίσου επιτυχημένων κωμικών διδύμων όπως οι Μπαντ Άμποτ – Λου Κοστέλο. Την ίδια στιγμή όρισαν τη δομή και το ύφος των μικρών σε διάρκεια σλάπστικ σκετς, όπως αρκετά χρόνια μετά επανέλαβαν κάποιοι κύριοι ονόματι Μπένι Χιλ και Ρόουαν Άτκινσον (ως Μίστερ Μπιν φυσικά). Το φιλμ «Χοντρός και Λιγνός», λοιπόν, είναι ιδανικό για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι…

ΠΗΓΗ: ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ