Ο πρώην Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής Νικηφόρος Διαμαντούρος και ο πρώην Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων  Χρήστος Ροζάκης ήταν μεταξύ των προσωπικοτήτων που συμμετείχαν στο Συνέδριο για τα 90 χρόνια από τη Συνθήκη της Λωζάνης, που πραγματοποιήθηκε στην Κομοτηνή. Ήταν η πρώτη φορά που πλειονοτικοί και μειονοτικοί συζήτησαν για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον των σχέσεων, των προβλημάτων και της πραγματικότητα που επιβιώνει στην περιοχή της Θράκης.

Η διοργάνωση ανήκε στο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης των παιδιών της Μειονότητας, σε συνεργασία με το ΕΛΙΑΜΕΠ, πραγματοποιήθηκε στην Κομοτηνή στις 22-23 Νοεμβρου και συμμετείχαν εκπρόσωποι του προγράμματος και του ΕΛΙΑΜΕΠ, πρώην υπουργοί, βουλευτές, εκπρόσωποι της πλειονότητας και της μειονότητας, πανεπιστημιακοί και στελέχη από τις δύο πλευρές που προέβαλαν το διάλογο απέναντι στις προκλήσεις και συζήτησαν για όλες τις πτυχές των ζητημάτων της μειονότητας.

Το αρνητικό περιστατικό

Την πρώτη μέρα του Συνεδρίου, ένα αρνητικό περιστατικό δεν στάθηκε ικανό να απειλήσει τη θετική διάθεση όλων των πλευρών και το υψηλό επίπεδο των εργασιών. Η διαφορά προκλήθηκε όταν από κάποιους πλειονοτικούς θεωρήθηκε υπερβολικό το αίτημα του δημοσιογράφου Εβρέν Ντεντέ -γνωστό από μέρες πριν- να μιλήσει στα τουρκικά, εκμεταλλευόμενος την παρουσία μεταφραστών για τους καλεσμένους καθηγητές από την Τουρκία, όπως είχε ενημερώσει, με αποτέλεσμα να υπάρξει βέτο από κάποιες πλευρές για να αποκλειστεί η ομιλία του στα τουρκικά.

Το περιστατικό που στηλίτευσαν και καταδίκασαν τόσο οι μειονοτικοί όσο και οι πλειονοτικοί εκπρόσωποι, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, , αποδίδεται, μάλλον στους διπλωμάτες κυρίους Πιπερίγκο και Θεοδώρου που παραβρέθηκαν στις εργασίες αλλά αυτό δεν φαίνεται να έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς δεν δόθηκε συνέχεια. Προκάλεσε, πάντως, την αντίδραση του πρώην βουλευτή Ιλχάν Αχμέτ, ο οποίος το επεσήμανε και αποχώρησε κατά τη δεύτερη μέρα των εργασιών. Παρόλα αυτά, οι εργασίες συνεχίστηκαν σε πολύ υψηλό επίπεδο και με προφανή διάθεση διαλόγου.

Οι παραλογισμοί και τα αδιέξοδα

Ιδιαίτερο το ενδιαφέρον που σημειώθηκε στην συνεδρία που διεύθυνε ο Νικηφόρος Διαμαντούρος με θέμα τις θετικές διακρίσεις και το μεταβατικό τους χαρακτήρα, όπως η ποσόστωση για την εισαγωγή στα ΑΕΙ. Στη διάρκειά της αναλύθηκε η κατάσταση που επικρατεί και ο δρόμος που οδηγεί αλλά σε ένα γενικότερο πλαίσιο, ο δημοσιογράφος Σαμή Καραμπουγιούκογλου  αναφέρθηκε στους παραλογισμούς και τα αδιέξοδα που υπάρχουν ακόμη στα μειονοτικά ζητήματα κάνοντας λόγο για προσπάθεια που χρειάζεται για να καταρριφθούν  και για κριτική που δέχονται όσοι προσπαθούν.

Η αίθουσα εκδηλώσεων της ΠΕ Ροδόπης, ήταν κατάμεστη και κατά τις δύο μέρες του Συνεδρίου και το επίπεδο αρκετά υψηλό.   Μια ακόμη ατυχής παρέμβαση σημειώθηκε τη δεύτερη μέρα όταν ομάδα ακροδεξιών της Κομοτηνής εισήλθε στην αίθουσα του Συνεδρίου και μοίρασε φυλλάδια εναντίον του ΕΛΙΑΜΠΕΠ, που συμμετείχε στη διοργάνωση του Συνεδρίου. Οι παριστάμενοι αδιαφόρησαν για την απρόσμενη  παρουσία και συνέχισαν τις εργασίες την ώρα που στο βήμα ήταν ως Προεδρεύων ο Νικηφόρος Διαμαντούρος.

Συμμετέχοντες

Samim Akgönül, Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, Université de Strasbourg

Ντία Αναγνώστου, Επ. Καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης, Πάντειο Πανεπιστήμιο

Μερόπη Αναστασιάδου, Καθηγήτρια Ιστορίας,  Institut National des Langues et Civilisations Orientales

Παύλος Αποστολίδης, Πρέσβυς ε.τ., Μέλος ΔΣ ΕΛΙΑΜΕΠ

Νέλλη Ασκούνη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Μαριέττα Γιαννάκου, Επικεφαλής της ΚΟ της ΝΔ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πρώην Υπουργός

Νικηφόρος Διαμαντούρος, Ομότιμος Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Αθηνών, πρώην Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής

Θάλεια Δραγώνα, Καθηγήτρια Κοινωνικής Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Γιώργος Καλαντζής, Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων, Υπουργείο Παιδείας

Τζεμήλ Καπζά, Δημοσιογράφος

Αϊχάν Καραγιουσούφ, Βουλευτής ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Ροδόπης

Σαμή Καραμπουγιούκογλου, Δημοσιογράφος

Γιάννης Κτιστάκις, Λέκτορας Νομικής Σχολής Κομοτηνής και Επίκουρος Καθηγητής Σχολής Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Βοσπόρου, Δικηγόρος

Ηρακλής Μήλλας, Δρ., Πολιτικός Επιστήμων

Μουσταφά Μουσταφά, Γιατρός

Χαλήλ Μουσταφά, Δικηγόρος

Ιμπράμ Ονσούνογλου, Γιατρός

Χρήστος Ροζάκης, Ομότιμος Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, Πανεπιστήμιο Αθηνών,       πρώην Αντιπρόεδρος Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Ευριπίδης Στυλιανίδης, Δρ., Βουλευτής ΝΔ Ροδόπης, πρώην Υπουργός

Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, Νομικός, Αναπληρωτής Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Άννα Φραγκουδάκη, Ομότιμη Καθηγήτρια Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Έφη Φωκά, Ερευνήτρια ΕΛΙΑΜΕΠ