Μοντέλα με τατουάζ και μουσταρδί φορέματα αντικατέστησαν πρόσφατα τα καθιερωμένα γκρίζα κοστούμια των τραπεζικών στην Nordea Bank της Κοπεγχάγης, σε μία προσπάθεια της δανέζικης τράπεζας να προσελκύσει νέα ταλέντα, ακόμη και με αντισυμβατικό τρόπο ζωής, επιβεβαιώνοντας τις αναλύσεις των πολιτικών επιστημόνων για το «μεταφορντικό μοντέλο παραγωγής» με βάση τη δημιουργική εργασία του «γνωσιακού εργαζόμενου» και την πληροφορία.

Το να φιλοξενεί επιδείξεις μόδας μία τράπεζα σαν τη Nordea—τον μεγαλύτερο όμιλο στις Σκανδιναβικές χώρες—είναι μόνο μία από τις πτυχές των προσπαθειών που καταβάλλουν επιχειρήσεις για να καταστούν ελκυστικές για τους 20άρηδες και 30ρηδες εργαζομένους με δημιουργικά προσόντα. Καθώς οι περισσότερες δραστηριότητές τους γίνονται πλέον διαδικτυακά, οι τράπεζες χρειάζεται πλέον να ανταγωνιστούν γίγαντες όπως η Amazon και η Google, εταιρείες που επαίρονται για εγκαταστάσεις που παρέχουν στον εργαζόμενο έως και μασάζ, προκειμένου να εξασφαλίσουν τους «βιρτουόζους» (όπως θα τους ονόμαζε ο Ιταλός φιλόσοφος Πάολο Βίρνο) των νέων τεχνολογιών της τεχνητής νοημοσύνης και του προγραμματισμού.

«Οι τράπεζες σήμερα δεν είναι όπως οι τράπεζες που γνωρίζαμε προ ετών», τονίζει ο επικεφαλής του μεσιτικού τμήματος της Danske Bank Κρίστιαν Ρον Όστεραας και σημειώνει «οι τράπεζες είναι περισσότερο ΙΤ (Information Technology) εταιρείες, συνεπώς το γεγονός ότι ανταγωνιζόμαστε για να προσελκύσουμε τα ίδια ταλέντα συνεπάγεται πως θα πρέπει να προσφέρουμε τα ίδια, ή ακόμη και καλλίτερα φυσικά οφέλη κι υπηρεσίες».

Το εργασιακό περιβάλλον των τραπεζών έχει γίνει πλέον ένας σημαντικός παράγοντας, προκειμένου να καταστούν ελκυστικές σε μία νέα γενιά εργαζομένων με περιβαλλοντικές και άλλες ανησυχίες, που ξεπερνούν τον αριθμό που θα αναγράφεται στην επιταγή του μισθού τους. Όπως μάλιστα τονίζει ο Τρελς Μπιεργκ της εταιρείας σχεδιασμού, διαχείρισης και φύλαξης χώρων ISS, της οποίας πελάτες είναι πάνω από 25 μεγάλα τραπεζικά ιδρύματα της Ευρώπης, «για το 77% των «millenials» εργαζομένων ο χώρος εργασίας είναι πιο σημαντικός από τον μισθό».

Μάλιστα η Nordea, θέλοντας να πρωτοτυπήσει στον τομέα αυτόν και ν’ αποτινάξει την στερεότυπη εικόνα του ‘βαρετού τραπεζίτη’ από πάνω της, γυρεύει έμπνευση από τον χώρο της Disney , ή της Silicon Valley: «είναι σημαντικό να έχεις κάτι να συζητάς όταν επιστρέφεις σπίτι . Πρέπει να δημιουργήσουμε κάτι που να είναι ελκυστικό και διαφορετικό. Θέλουμε να δημιουργήσουμε αυτό το συναίσθημα της καινοφανούς (start-up) επιχείρησης», τονίζει η επικεφαλής της διαχείρισης εργασιακού χώρου της τράπεζας Τρίνε Θορν. Για τον λόγο αυτόν, η τράπεζα συνεργάζεται στενά με την ISS προκειμένου να δημιουργηθεί ένα εργασιακό περιβάλλον που θα θυμίζει ταυτόχρονα τράπεζα και τεχνολογικό start-up.

«Στόχος μου είναι να βοηθήσω ώστε να δημιουργηθεί μία κουλτούρα που θα προσεγγίζει περισσότερο την γενιά Ζ», τονίζει από την πλευρά του ο Ντίνο Πορτέλι, επικεφαλής δημιουργικού σχεδιασμού της ISS, που έχει επιστρατευθεί για την ανάλογη εργασία από μεγάλο και παγκοσμίου εμβέλειας τραπεζικό ίδρυμα της Νέας Υόρκης.

Στις πρωτοβουλίες που σχεδιάζει ο Πορτέλι, περιλαμβάνονται οι μετακινήσεις με ειδικό όχημα των εργαζομένων στις πιο απομακρυσμένες εγκαταστάσεις της τράπεζας, με μία ειδική βοηθό που θα τους διευκολύνει από το να κλείνουν αίθουσες συνάντησης, έως να αγοράζουν ρούχα για τις μετακινήσεις τους, ή να έχουν παραγγείλει τον καφέ τους ώστε να είναι έτοιμος ακριβώς τη στιγμή που θα φθάνουν στον χώρο εργασίας τους.

Στο δε υποκατάστημα της Danske Bank στο Βίλνιους της Λιθουανίας, όπου απασχολούνται περί τους 700 εργαζόμενους, ο εργαζόμενος μπορεί να πάρει έναν υπνάκο σε ειδικά διαμορφωμένους θαλάμους στον χώρο χαλάρωσης The Library (Βιβλιοθήκη), ή να ανταγωνισθεί με τους συναδέλφους σε μία παρτίδα πινγκ-πονγκ, ή στα βιντεοπαιχνίδια που διατίθενται. Οι θεωρητικοί του μεταφορντισμού (όπως οι Τόνι Νέγκρι, Ντ. Χάρβεϊ, Κριστιάν Μαράτσι και Πάολο Βίρνο) θα επιβεβαίωναν έτσι τις αναλύσεις τους για την «κατάληψη του ελεύθερου χρόνου και όλης της ημέρας, πέραν των εργασιακών ωρών, από τον ‘δημιουργικό τρόπο’ παραγωγής ανθρώπινης και κεφαλαιακής υπεραξίας».

«Οι τράπεζες είναι ένας παραδοσιακός χώρος εργασίας, αλλά εδώ έχεις την αίσθηση πως βρίσκεσαι σε ένα γραφείο της Google», τονίζει από την πλευρά του ο Πετρέλι, για τις νέες εγκαταστάσεις που σχεδίασε στη Νέα Υόρκη, που περιλαμβάνουν επίσης κι ένα σαλόνι για μανικιούρ, ενώ συνεργάζεται και με μία τοπική εταιρεία για την τροφοδοσία σε φρούτα και λαχανικά.

«Οι εργαζόμενοι φθάνουν τη Δευτέρα με τα κοστούμια τους. Μέχρι την Τετάρτη έχουν αλλάξει σε τζιν και όταν έχει φθάσει η Παρασκευή τους βρίσκει να παίζουν πινγκ-πονγκ», προσθέτει, επιβεβαιώνοντας τους θεωρητικούς ότι «στη σημερινή επιχείρηση ο χρόνος εργασίας επεκτείνεται σε πραγματική ημερήσια εργασία»