Σύσσωμες οι επιμελητηριακές διοικήσεις της ΑΜΘ, ως θεσμικοί σύμβουλοι του κράτους και κατ’ επέκταση της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης στον τομέα της οικονομίας, καταβάλλουν προσπάθειες να πεισθούν από τους ειδήμονες (όπως τον εκπρόσωπο του Υπουργείου Ανάπτυξης και αρχιτέκτονα του fast track κ. Σελέκο, οικονομολόγους, νομομαθείς και άλλους συμβούλους ασαφούς εξειδίκευσης με διασυνδέσεις σε εγχώριους και διεθνείς χρηματοπιστωτικούς κύκλους), ότι η προαποφασισμένη από κοινού μεταξύ ΕΕ και ελληνικής κυβέρνησης ίδρυση Ειδικών Οικονομικών Ζωνών (ΕΟΖ), θα δημιουργήσει αναπτυξιακές προϋποθέσεις γι’ αυτούς και τον τόπο. Ώστε να επιχειρηματολογήσουν εν συνεχεία αναλόγως προς τους αγωνιούντες επαγγελματοβιοτέχνες.

Στο ίδιο πλαίσιο, η Περιφέρεια ΑΜΘ, ανέθεσε στην Εταιρία Συμβούλων «Ευρωσύμβουλοι ΑΕ», με την οποία φαίνεται ότι συνεννοείται και το περιβόητο Χρηματοοικονομικό Φόρουμ Θράκης με έδρα την Αλεξανδρούπολη που προσφάτως έχει μετατραπεί σε εταιρία, με υψηλές διασυνδέσεις κι αυτό στους χρηματοπιστωτικούς κεντροευρωπαϊκούς κύκλους, την επεξεργασία μελέτης σκοπιμότητας ίδρυσης ΕΟΖ στην ΑΜΘ. Ουσιαστικά δεν έχει κάνει τίποτε άλλο μέχρι στιγμής, από το να προσπαθεί να εξασφαλίσει κοινωνική νομιμοποίηση ως προς τις ειλημμένες από τις ισχυρές χώρες της Ευρωζώνης (κατά βάση τη Γερμανία) και την ελληνική κυβέρνηση αποφάσεις προσφοράς «γης και ύδατος» στο πολυεθνικό κεφάλαιο, ώστε να καταστήσει ελκυστικότερη, αλλά και ευκολότερη την προσέλευσή του στη χώρα. Προικίζοντάς το και με ένα πακτωλό κονδυλίων που επιμερίζονται στην Ελλάδα από τον κεντρικό κορβανά της ΕΕ, τα οποία ενδεχομένως δε θα μπορέσουν να απορροφηθούν από τη χώρα μας, λόγω αδυναμίας διάθεσης της απαιτούμενης κρατικής συμμετοχής!

Το ίδιο χρονικό διάστημα, οι Ομοσπονδίες ΕΒΕ ΑΜΘ, με υπομνήματα τους ήδη από τις 19.2.12, έχουν εκφράσει τις έντονες ανησυχίες τους αναφορικά με την εκχωρηθείσα στον Υπ. Οικονομικών δυνατότητα να αποδέχεται με μια υπογραφή κάθε είδους αίτηση ενδιαφερόμενου ιδιωτικού φορέα (Α.Ε.) για την ίδρυση και τις παραμέτρους λειτουργίας των Ελεύθερων (Τελωνιακών) Ζωνών που αποτελώντας τον προθάλαμο, ανοίγουν το δρόμο άμεσης δημιουργίας των ΕΟΖ. Επισημαίνουν δε και τις αμφίσημες διατυπώσεις ορισμένων άρθρων του Σ/Ν «Βελτίωση Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος …κ.λπ.» που εγκρίθηκε από το Υπ. Συμβούλιο στις 12.1.12 και ψηφίστηκε πρόσφατα, λίγες ημέρες πριν να κλείσει η Βουλή.

Τι ζητούσαν και εξακολουθούν να ζητούν με τα υπομνήματά τους οι Ομοσπονδίες των Μικρομεσαίων; Να αποσοβηθούν τα χειρότερα σενάρια ενόψει της προαποφασισμένης εγκαθίδρυσης Ειδικών Οικονομικών Ζωνών και της θέσπισης Ελευθέρων (Τελωνειακών) Ζωνών. Τι έλαβαν αντί αυτού; Αγνόηση από την Πολιτεία και την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση.

Τι ζήτησε και εξακολουθεί να ζητά με την τελευταία της επιστολή η Ομοσπονδία Ξάνθης; Ενημέρωση, διάλογο, διαβούλευση, τεκμηρίωση. Τι έλαβε αντ’ αυτού; Απάντηση επί του διαδικαστικού. Και για άλλη μια φορά επί του φλέγοντος αυτού θέματος, ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΠΕΡΙ ΤΕΤΕΛΕΣΜΕΝΩΝ.

Το οποίο θέμα δεν ήταν άλλο από το ότι, διαρκούσης της διαδικασίας «διαβούλευσης» για την οικονομική μας ανάπτυξη μέσω ΕΟΖ, ψηφίστηκε στη Βουλή το άρθρο που λέει ότι προϊόντα τα οποία φθάνουν μέσω τρίτων χωρών στα τελωνεία της Ελλάδας, αν και χαρακτηρίζονται ως επικίνδυνα για την υγεία, την ασφάλεια και το περιβάλλον και απαγορεύεται ρητά η κυκλοφορία τους στην κοινοτική αγορά (και άρα η εισαγωγή τους στη χώρα μας), μπορούν να πάνε σε «άλλο τελωνειακό καθεστώς» (δηλαδή στις ΕΤΖ και ΕΟΖ), εφόσον στη συνέχεια δηλωθούν για εκεί.

Επομένως, για τι είδους «ανάπτυξη» μέσω ΕΟΖ συζητούμε στην Περιφέρειά μας; Για την αδιάκριτη κι ανεξέλεγκτη ανάπτυξη του πολυεθνικού κεφαλαίου σε θύλακες της περιοχής μας ή για την αναπτυξιακή επίδραση που μπορούν να έχουν στη μικρομεσαία οικονομία του τόπου μεγάλες ξένες παραγωγικές επενδύσεις;

Ανεξαρτήτως των περιθωρίων διασταλτικής ερμηνείας και ενδεχόμενης χρήσης της σχετικής νομοθεσίας, παραθέτω εν περιλήψει τις παραμέτρους του καλού σεναρίου λειτουργίας ΕΟΖ στην ΑΜΘ σύμφωνα με τις επεξεργασίες της εταιρίας «Ευρωσύμβουλοι ΑΕ»:

1. 1.Δημιουργία πειραματικών συνθηκών προσέλκυσης ξένων επενδύσεων (συμπεριλαμβανόμενης και τεχνολογίας), με εξαγωγικό βασικά σκοπό, προς επιτάχυνση της ολοκληρωτικής ένταξης της χώρας στο διεθνή καταμερισμό εργασίας,
2. 2.Ευρεία και άμεση δελεαστική διάθεση σε πολυεθνικές εταιρίες των Επιχειρηματικών Πάρκων (πρώην ΒΕ.ΠΕ.) των πέντε Περιφερειακών Διαμερισμάτων με τις υφιστάμενες και μελλοντικές να κατασκευαστούν από το κράτος υποδομές που σήμερα υπολειτουργούν και μαραζώνουν ραγδαία,
3. 3.Επιλογή Αυτόνομων Επιχειρηματικών Μονάδων συγκεκριμένων οικονομικών κλάδων εκτός ΕΟΖ, για ένταξη σε παρεμφερές προνομιακό καθεστώς (δημιουργία ΑΕΜΟΖ),
4. 4.Δημιουργία «νησίδων» ενός σύγχρονου, ευέλικτου και αποδοτικού «κράτους δικαίου» λιγότερης γραφειοκρατίας για το επιχειρείν,
5. 5.Ανάθεση έργων και προμηθειών προς τις ελληνικές ΜμΕ, ώστε να αυξηθούν οι δραστηριότητες και να δημιουργηθούν νέα προϊόντα,
6. 6.Αύξηση της απασχόλησης του εργατικού δυναμικού και της εξειδίκευσής του εντός και εκτός ΕΟΖ,
7. 7.Δημόσια έσοδα (αύξηση εισροών συναλλάγματος) από την όποια φορολόγηση θεσπισθεί για τις εξαγωγές καθώς και από την κυκλοφορία εντός κοινοτικής αγοράς των μεταποιούμενων εντός ΕΟΖ προϊόντων.

Το κακό σενάριο, βασιζόμενο και στην αρνητική εμπειρία των χωρών που έχουν θεσπίσει εδώ και δεκαετίες την ίδρυση ΕΟΖ στα εδάφη τους, προμηνύει τα εξής:

1. 1.Δημιουργία δεκάδων περιφραγμένων περιοχών με αυτόνομη διοίκηση εντός της χώρας, με άλλη νομοθεσία και ιδιωτικό προσωπικό ασφάλειας,
2. 2.Απορρόφηση των προορισμένων για τη χώρα μας κονδυλίων του προϋπολογισμού της ΕΕ, από τις πολυεθνικές εταιρίες και όχι από τις ελληνικές ΜμΕ,
3. 3.Δημιουργία συνθηκών αθέμιτου ανταγωνισμού ως προς τις ελληνικές ΜμΕ (εξαγωγικές και άλλες) που θα εργάζονται με δυσμενέστερους από τους υφιστάμενους όρους, μετατρεπόμενες σε εξαρτήματα των πολυεθνικών,
4. 4.Μη δυνάμενη να ελεγχθεί μεταποιητική, αποθηκευτική ή και εξορυκτική δράση πολυεθνικών επιχειρήσεων με τεράστιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις και κατά συνέπεια ανάσχεση της ανάπτυξης ντόπιας μικρομεσαίας δραστηριότητας στον πρωτογενή και τριτογενή τομέα της τοπικής οικονομίας,
5. 5.Διακριτική ευχέρεια των πολυεθνικών της ΕΟΖ στην αξιοποίηση του εργατικού δυναμικού που δεν αποκλείεται να εργάζεται, να αμείβεται και να ασφαλίζεται υπό δυσμενέστερο καθεστώς, να μεταφέρεται από γειτονικές και άλλες χώρες ή και από τα υπό ίδρυση «Κέντρα Φιλοξενίας μεταναστών»,
6. 6.Απόκτηση καθοριστικού λόγου των πολυεθνικών στα κοινωνικο-πολιτικά και εθνικά τεκταινόμενα, με ουσιαστικό αποκλεισμό της επεξεργασίας και άσκησης ελεύθερης και αυτοδύναμης στρατηγικής.

Η Ομοσπονδία ΕΒΕ Ξάνθης, το συνδικαλιστικό όργανο των μικροεπιχειρηματιών του τόπου, αναζήτησε από την πρώτη στιγμή απαντήσεις σε ερωτήματα σχετικά με τις ΕΟΖ και παρά τα ισχνά οικονομικά της μέσα, προέβηκε σε μια σειρά από ενέργειες κριτικής εξέτασης της κατάστασης και διερεύνησης της διεθνούς εμπειρίας λειτουργίας των ΕΟΖ. Ήδη το Νοέμβριο του 2011 διοργάνωσε, με την επιστημονική συνδρομή της ΓΣΕΒΕΕ, μια πρώτη εξειδικευμένη παρουσίαση και συζήτηση (ημερίδα) στην αίθουσα συνεδριάσεων του Επιμελητηρίου, αναφορικά με τη λειτουργία και την επίδραση των ΕΟΖ στην οικονομική ανάπτυξη των διαφόρων χωρών όπου αυτές δημιουργήθηκαν.

Το γενικό συμπέρασμα ήταν ότι η λειτουργία των ΕΟΖ μπορεί να είναι πολλών μορφών και χαρακτήρων, δίνοντας έμφαση σε διάφορες προτεραιότητες, αλλά σε καμία περίπτωση δε μπορεί να επιλύσει σε μόνιμη βάση το αναπτυξιακό πρόβλημα μιας βαθειά πληγωμένης και παραπαίουσας οικονομίας, όπως είναι σήμερα η ελληνική.

Ο υποφαινόμενος, που είχα προσφάτως την τιμή να εκπροσωπήσω τους συναδέλφους μου Ξανθιώτες μικροεπιχειρηματίες στο συνέδριο της ΓΣΕΒΕΕ καθώς και να εκλεγώ στο ΔΣ του Επιμελητηρίου, έθεσα εξαρχής τους εξής προβληματισμούς: Είναι σαφές ότι στη χώρα θα ήταν ωφέλιμο να πραγματοποιηθούν ξένες επενδύσεις, να εισαχθεί σύγχρονη τεχνολογία, να δημιουργηθεί εισόδημα από την απασχόληση και τη διάχυση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων κλπ. Μια σειρά από αντικίνητρα δεν επέτρεψαν μέχρι σήμερα την αξιοποίηση αυτού του εξωγενούς παράγοντα: Δαιδαλώδεις γραφειοκρατικές διαδικασίες ίδρυσης και λειτουργίας, υψηλή φορολόγηση, υψηλότερο κόστος εργασίας σε σχέση με αυτό των γειτονικών και ασιατικών χωρών, έλλειψη υποδομών και εξειδίκευσης των εργαζομένων και διάφορα άλλα. Όμως, το ουσιαστικό ερώτημα, που θα πρέπει να απαντηθεί, είναι πώς θα τεθούν οι όροι και ασφαλιστικές δικλείδες, ώστε να προκύψει αμοιβαίο όφελος από την εγκατάσταση των ξένων εταιριών που θα επενδύσουν στις ΕΟΖ και όχι μια ασύδοτη δράση, προς απομύζηση των ελληνικών πλουτοπαραγωγικών πηγών, μόλυνση του περιβάλλοντος από κατάλοιπα και αφαίμαξη του πιο παραγωγικού εργατικού δυναμικού; Με τι ενέργειες θα διασφαλιστούν μέσω των ΕΟΖ οι διακηρύξεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναφορικά με την ανάγκη ενίσχυσης του ρόλου των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στις εθνικές οικονομίες; Με ποιόν τρόπο θα καταστεί δυνατόν να γίνει κτήμα των ΜμΕ της χώρας μας η αφομοίωση της σύγχρονης τεχνολογίας στον παραγωγικό, διαχειριστικό και διοικητικό τομέα;

Στην Ελλάδα του Μνημονίου, όπου οι όροι λειτουργίας των ελληνικών επιχειρήσεων, ακόμη και των εξαγωγικών, πάνε από το κακό στο χειρότερο, όσοι συντάσσονται με τη λύση της εσωτερικής υποτίμησης, μέσω των περικοπών εισοδήματος και δαπανών κάθε είδους για την αντιμετώπιση της σύνθετης εξωγενούς και εσωτερικής κεφαλαιοκρατικής κρίσης που μαστίζει τη χώρα μας, προσβλέπουν στις ΕΟΖ με ιδιαίτερη αισιοδοξία. Είναι οι δυνάμεις εκείνες που βλέποντας να αποσαρθρώνονται όλες οι δυνατότητες οικονομικής ανάκαμψης, αρπάζονται από κάθε αμφιλεγόμενο «αναπτυξιακό» πυροτέχνημα, ώστε να δώσουν την αίσθηση νέας προοπτικής στην υπό διάλυση ελληνική οικονομική πραγματικότητα.

Η λογική και επιχειρηματολογία τους, όπως τη διατύπωσε ανεπίσημα συνάδελφος Πρόεδρος Επιμελητηρίου, είναι αφοπλιστική: «Αυτή τη στιγμή οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα πνέουν τα λοίσθια, η ένταξη της ελληνικής οικονομίας στην ΕΕ και στο διεθνές επιχειρηματικό περιβάλλον με τον τρόπο που έγινε και όπως εξελίχθηκε, έχει επιφέρει μεγάλη καταστροφή. Δεν κινείται τίποτε. Οι ντόπιες επιχειρήσεις στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι καταχρεωμένες, η αγροτική οικονομία έχει διαλυθεί, όλα σχεδόν τα συνεταιριστικά εργοστάσια έχουν κλείσει, δεν μας απέμεινε ίχνος οικονομικής αυτοδυναμίας. Ας δοκιμάσουμε και τις ΕΟΖ, τι έχουμε να χάσουμε. Θα δημιουργηθούν τουλάχιστον μερικές χιλιάδες θέσεις εργασίας και θα προκύψει εισόδημα, από το οποίο θα επωφεληθεί η εσωτερική αγορά…».

Είναι όμως έτσι;

Ανατρέχοντας στη διεθνή ορολογία, βρίσκουμε ότι οι ΕΟΖ αποτελούν οριοθετημένες επενδυτικές περιοχές μιας χώρας, όπου, για κάποια κατ’ αρχήν καθορισμένη χρονική περίοδο, παρέχονται ειδικά οικονομικά, φορολογικά, διοικητικά κ.ά. προνόμια και κίνητρα στις πολυεθνικές επιχειρήσεις, για να αναπτύσσουν επιδοτούμενες δραστηριότητες διαφόρων μορφών, κυρίως σε σχέση με αδασμολόγητα διαμετακομιζόμενα αγαθά που δεν παράγονται στη χώρα, ώστε να μπορούν να αποφέρουν κέρδη απρόσκοπτα, με την προσδοκία να προκύψουν ορισμένα γενικότερα οφέλη για την εθνική οικονομία.

Πριν από 40 χρόνια λειτουργούσαν περί τις 80 ΕΟΖ σε 30 χώρες, όπου απασχολούνταν 1 εκατομμύριο εργαζόμενοι και πραγματοποιούνταν εξαγωγές 6 δις $. Σήμερα λειτουργούν περί τα 5000 σχήματα ΕΟΖ (τα 1300 ιδιωτικά) σε 125 χώρες, όπου απασχολούνται πάνω από 50 εκατομμύρια εργαζόμενοι και πραγματοποιούνται εξαγωγές 700 δις $. Η διεθνής βιβλιογραφία δεν αναφέρει πόσες είναι οι επιχειρήσεις που απασχολούν αυτόν τον τεράστιο πειθαρχημένο πληθυσμό εργαζομένων (άνω των 50 εκ. εργαζομένων), ούτε ποιές από αυτές ανήκουν στις ΜμΕ. Απ’ όσο είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, δυστυχώς καμία!

Αυτή είναι και η διαπίστωση του Προέδρου της Ομοσπονδίας μας που φιλοξενήθηκε σε ΕΟΖ της γειτονικής Τουρκίας.

Είναι πρόδηλο ότι οι ΕΟΖ δεν ιδρύονται με σκοπό να ενισχυθούν οι ΜμΕ και να ενταχθούν υπό καλύτερες προϋποθέσεις στο διεθνή καταμερισμό εργασίας, αλλά για τη διευκόλυνση των πολυεθνικών και των θυγατρικών τους. Προς αυτή την κατεύθυνση επανήλθε με τον εφαρμοστικό νόμο η θέσπιση του φεουδαρχικού «Δικαιώματος Επιφανείας», η «κεκαλυμμένη εκποίηση δημόσιας περιουσίας» (Επίκαιρα 27/7/11) που είχε καταργηθεί το 1946. Πολλές παραγωγικές ΜμΕ, ιδιαίτερα όσες βρίσκονται εντός των σημερινών Επιχειρηματικών Πάρκων (ΒΕ.ΠΕ.), υπάρχει κίνδυνος είτε να κλείσουν, κάτω από το βάρος του αθέμιτου ανταγωνισμού και των φεουδαρχικών χαρατσιών που στο εξής θα καταβάλλουν, είτε προορίζονται να λειτουργήσουν ως συμπληρώματα των πολυεθνικών, παράγοντας κυρίως με το σύστημα φασόν. Κάποιοι συνάδελφοί μας βαυκαλίζονται στην ιδέα ότι θα έρθουν οι γιγάντιες πολυεθνικές και θα τους χρησιμοποιήσουν ως «εξαρτήματα» ή «συμπληρώματα» της γενικότερης λειτουργία τους. Είναι όσοι, διακηρύσσουν ευθαρσώς ότι ως «κεφάλαιο» δεν έχουν πατρίδα και συνεπώς δεν έχουν και αντίρρηση να μετατραπούν κάποια τμήματα της χώρας σε προτεκτοράτα με τους ίδιους στο ρόλο του διαμεσολαβητή, ώστε να συνεχιστεί ανεμπόδιστα η κερδοφορία των επιχειρήσεών τους. Η συντριπτική πλειοψηφία, όμως, των Μμ έχει άλλες αντιλήψεις. Που προσιδιάζουν σε νοικοκυρεμένους ανθρώπους που αγαπάνε την επιχείρησή τους, για την οποία έχουν στις περισσότερες περιπτώσεις «φτύσει αίμα» σε οικογενειακή βάση, λαχταρούν τον τόπο και το ένα και μοναδικό σπίτι τους (με την οικογένεια και τα παιδιά τους), αγαπάνε την ιστορία, τους φυσικούς πόρους και το κάλος της χώρας μας και έχουν αναπτύξει με τους εργαζόμενους που απασχολούν ή τους εξωτερικούς συνεργάτες τους, κοινωνικές και όχι μόνο επαγγελματικές σχέσεις. Γι’ αυτό λέμε, «οι μικρομεσαίοι μπορεί να μην έχουμε κεφάλαιο, αλλά ΠΑΤΡΙΔΑ, που περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω, έχουμε»! Επιπροσθέτως, όσον αφορά την υπόσταση των μικρομεσαίων συναδέλφων επιχειρηματιών της χώρας μας, ισχύει σήμερα σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό η διαπίστωση που είχε γίνει από μέρους μου στο τελευταίο εκλογοαπολογιστικό Συνέδριο της ΓΣΕΒΒΕ: «Είμαστε όλοι, ακόμη και οι πιο επιτυχημένοι από εμάς επιτηδευματίες, εγκλωβισμένοι στην κοινή μοίρα των πιο σκληρά εργαζόμενων πολιτών. Αυτών που αναγκάζονται να μεταφέρουν τη δουλειά και τα προβλήματά της, από το χώρο εργασίας τους στο χώρο του σπιτιού τους, ακόμη και κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου τους. Σε κάθε αξιοκρατική κοινωνία θα φέραμε τον τίτλο και τα σχετικά προνόμια του ‘’ήρωα της Εργασίας’’…»

Συνεπώς, ο διφυής χαρακτήρας των μικροεπιχειρηματιών -αφενός μεν εκμεταλλευτές περιορισμένης ανθρώπινης εργατικής δύναμης, αφετέρου δε υποκείμενοι στην εκμετάλλευση του εγχώριου και διεθνούς μονοπωλιακού κεφαλαίου- δεν εμποδίζει να αναλαμβάνουν, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, πρωτοποριακό κοινωνικο-πολιτικό ρόλο στην υπεράσπιση των αναπτυξιακών συμφερόντων μιας χώρας. Οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο αυτή τη στιγμή, ότι είναι εκείνοι που μαζί με τους εργατοϋπαλλήλους θα πρέπει να προασπίσουν τις διάφορες κοινωνικές αξίες του έθνους, εξαιτίας της συνομολογηθείσας παράδοσης της λειτουργίας του κράτους σε ξένα κέντρα αποφάσεων, όπως στην ΕΕ, την ΕΚΤ, το ΔΝΤ (τη γνωστή Τρόικα), της εκχώρησης κάθε στοιχειώδους δικαιώματος εθνικής κυριαρχίας και αυτοδιάθεσης. Στη δική μας Περιφέρεια, η Ομοσπονδία Επαγγελματιών-Βιοτεχνών-Εμπόρων του Νομού Ξάνθης και ο Πρόεδρός της Σωτήρης Τσιακίρογλου έχουν αναδείξει με όλα τα διαθέσιμα μέσα (επιστολές προς τους εμπλεκόμενους φορείς, ενεργό συμμετοχή στη διαδικασία διαβούλευσης, ενημέρωση της κοινής γνώμης μέσω του τύπου, κ.ά.) τα σοβαρά ζητήματα που κρύβονται στη σκιά της «άλλης όψης του φεγγαριού». Είναι αυτά που αντιστρατεύονται κάθε έννοια «ανάπτυξης». Με το κοινωνικό περιεχόμενο που προσδίδουν σ’ αυτή οι μικρομεσαίοι και πολύ μικροί βιοπαλαιστές της οικονομίας.

Απομένει στη μελλοντική ελληνική κυβέρνηση και στα εκλεγμένα περιφερειακά μας όργανα ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ να διαφυλάξουν τα συμφέροντα του τόπου και των ΜμΕ, να επεξεργαστούν τη «χρυσή τομή» των όρων αξιοποίησης και συνάμα προστασίας του φυσικού πλούτου και του εργατικού δυναμικού της χώρας, σε συνδυασμό με τις αμφιλεγόμενες αναπτυξιακές επενέργειες του επενδυτικού κεφαλαίου πολυεθνικών εταιριών. Η ευθύνη όλων μας, όπως διαπιστώνει και ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Καβάλας και μέλος της Δ.Ε. της Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος Άγγελος Τσατσούλης, είναι πολύ μεγάλη.

*Ο Αντώνης Κοσμίδης είναι μέλος του Δ.Σ. Επιμελητηρίου Ξάνθης και ο εκπρόσωπος της Ομοσπονδίας ΕΒΕ Ξάνθης στη Συντονιστική Επιτροπή ΕΟΖ Περιφέρειας ΑΜΘ (email: kosmidisant@gmail.com, τηλ. 6936851525)