Συνέντευξη στην εφημερίδα Τόλμη, με θέμα τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και τις εξελίξεις που υπάρχουν σε νομοθετικό επίπεδο παραχώρησε η δικηγόρος Πόπη Συμεωνίδου, η οποία ειδικεύεται στις υποθέσεις αυτές και είχε χειριστεί το σχετικό πρόγραμμα του Δικηγορικού Συλλόγου.

Τι νεώτερο υπάρχει σχετικά με τον νόμο που προστατεύει τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά;

Περιμένουμε την τροποποίηση του νόμου, η οποία επρόκειτο να συμπεριληφθεί στο τελευταίο πολυνομοσχέδιο, αλλά την τελευταία στιγμή εξαιρέθηκε. Οι νέες ρυθμίσεις, από τις συζητήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί ,  θα αφορούν σε μισθωτούς, συνταξιούχους και όσους έχουν τεκμαιρόμενη εξαρτημένη σχέση εργασίας (μπλοκάκια), το οικογενειακό εισόδημα των οποίων θα πρέπει να είναι έως 25.000 ευρώ και να έχει μειωθεί από την 1η Ιανουαρίου του 2010 τουλάχιστον κατά 35%. Θα υπάρχει δυνατότητα περιόδου χάριτος τετραετούς διάρκειας , κατά την οποία ο δανειολήπτης θα πληρώνει μόνο τόκους του δανείου με όριο το 30% του εισοδήματός του. Σε περίπτωση που η δόση υπερβαίνει το ποσοστό αυτό θα είναι χαμηλότερη.  Στη ρύθμιση θα εξακολουθεί να εντάσσεται η πρώτη κατοικία, η αντικειμενική αξίας της οποίας για μισθωτούς και συνταξιούχους δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις 180.000 ευρώ, ενώ για τους πολύτεκνους τις 200.000 ευρώ. Στη ρύθμιση αυτή ενδεχομένως να υπάρχει  ιδιαίτερη μνεία για τις  ευπαθείς κοινωνικές ομάδες χωρίς εισοδηματικά κριτήρια όπως άνεργοι, ανάπηροι και πολύτεκνοι, ενώ οι άνεργοι προβλέπεται κατά την περίοδο χάριτος να μην καταβάλλουν δόση.

Επιπλέον στο πλαίσιο του εξωδικαστικού συμβιβασμού που ισχύει ως τώρα αυτό θα αρκεί η σύμφωνη γνώμη του 51% των πιστωτικών ιδρυμάτων και όχι του 100% αυτών που απαιτούνταν μέχρι σήμερα.  Παράλληλα  από την κατάθεση της αίτησης ενώπιον του Ειρηνοδικείου και θα προσδιορίζεται η ημερομηνία δικασίμου ,  ο δανειολήπτης θα ξεκινά να καταβάλλει ελάχιστο ποσό το οποίο θα είναι στο 10% της προηγούμενης δόσης που είχε ορισθεί με την τράπεζα με ελάχιστη δόση τα 40 ευρώ το μήνα και το ποσό θα μετρά για το κεφάλαιο.

Πέραν αυτών ωστόσο είμαστε και εν αναμονή της εισαγωγής του θεσμού της διαμεσολάβησης στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά.

Ο αριθμός των υπερχρεωμένων στη Ξάνθη αυξάνεται; Προσφεύγουν σε ρυθμίσεις με τις τράπεζες;

Ο αριθμός εκτιμώ ότι είναι αυξανόμενος συνεχώς. Οι οφειλέτες των τραπεζών αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις προσδιορισμένες δόσεις λόγω της δεδομένης οικονομικής συγκυρίας αλλά και των περαιτέρω ανελαστικών δαπανών που τους έχουν επιβληθεί. Συνεπώς η υπαγωγή στις διατάξεις του Νόμου 3869/2010 είναι γι’αυτούς μία καλή λύση.

Δυστυχώς οι Τράπεζες προσφέρουν μόνο επιμηκύνσεις των δανειακών συμβάσεων, που σημαίνει ότι ο οφειλέτης θα καταβάλει μεγαλύτερο ποσό τόκων, μικρές περιόδους χάριτος με καταβολή μόνο των τόκων, που περιορίζουν για σύντομο χρόνο την δόση. Δεν διαπραγματεύονται άλλες λύσεις, περισσότερο ριζικές.

Συγκεκριμένα, ποιοι μπορούν να ενταχθούν στις ρυθμίσεις, μιας και έχει ζητηθεί διεύρυνση κατηγοριών και κριτήριων;
Σήμερα με το νόμο όπως ισχύει υπάγονται φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν την πτωχευτική ικανότητα, δηλαδή υπάλληλοι (δημόσιοι και ιδιωτικοί), συνταξιούχοι, άνεργοι και κάποιες ειδικές περιπτώσεις ελεύθερων επαγγελματιών, όπως μικροέμποροι, υδραυλικοί κλπ. Δεν εντάσσονται σε καμία περίπτωση έμποροι ή μέλη εμπορικών εταιριών.

Τι γίνεται σε περίπτωση που ένας πολίτης δεν συμπεριλαμβάνεται σε καμία κατηγορία. Υπάρχει η διευκόλυνση της εξωδικαστικής ρύθμισης;
Όπως σας προανέφερα, οι Τράπεζες προτείνουν τις δικές τους λύσεις για τους υπερχρεωμένους οφειλέτες. Σαφώς και υπάρχουν εξωδικαστικές ρυθμίσεις, οι οποίες όμως δεν μπορούν να έχουν τα ίδια αποτελέσματα με την υπαγωγή στις διατάξεις του Ν. 3869/2010 για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Διαθέτουν «προϊόντα» που μπορούν να εξυπηρετήσουν τους οφειλέτες.

Πόσες περιπτώσεις στο νομό Ξάνθης έχουν δικαιωθεί έως σήμερα;

Ακριβή αριθμό περιπτώσεων δεν είμαι σε θέση να σας δώσω, αλλά σίγουρα το Ειρηνοδικείο Ξάνθης έχει εκδώσει γενναίες αποφάσεις για ρύθμιση οφειλών υπερχρεωμένων προσώπων. Υπολογίστε ότι κάθε δεκαπενθήμερο δικάζονται περισσότερες από 6-7 υποθέσεις. Αυτό που σίγουρα πρέπει να επισημάνω, για να αντιληφθείτε και τον όγκο των υποθέσεων που έχουν καταφύγει στη δικαιοσύνη, είναι ότι αν κάποιος οφειλέτης καταθέσει αύριο το πρωί αίτηση στο Ειρηνοδικείο Ξάνθης, αυτή θα εκδικαστεί τον Οκτώβριο του 2016.

Οι τράπεζες είναι συνεργάσιμες προς όφελος των υπερχρεωμένων;

Στην εξωδικαστική απόπειρα, που είναι υποχρεωτική, δεν έχουμε καθόλου θετικά αποτελέσματα. Στη δικαστική ρύθμιση υποχρεώνονται να συμμορφωθούν. Είναι φυσιολογική αντίδραση αυτή των Τραπεζών, διότι και αυτές θέλουν να εξασφαλίσουν τα συμφέροντά τους.

Σε πόσο χρονικό διάστημα ολοκληρώνεται η διαδικασία για τον ωφελούμενο;
Τα χρονικά όρια είναι λίγο ρευστά, διότι εξαρτάται και από τον ίδιο τον οφειλέτη πόσο γρήγορα θα κινηθεί σε συνεργασία με το δικηγόρο του. Από την στιγμη που θα συγκεντρωθούν τα απαραίτητα δικαιολογητικά και έγγραφα και θα κατατεθεί η αίτηση του εξωδικαστικού συμβιβασμού στις Τράπεζες, πρέπει να παρέλθει ένα χρονικό διάστημα των δύο μηνών, που έχει κριθεί εύλογο από τη νομολογία,  για να απαντήσουν οι Τράπεζες. Σε περίπτωση που δεν απαντήσουν, τεκμαίρεται ότι αρνούνται την πρόταση, οπότε ο οφειλέτης μπορεί πια να προχωρήσει δικαστικά. Από την στιγμή που θα κατατεθεί η αίτηση προς το Ειρηνοδικείο, η ημερομηνία δικασίμου, όπως σας προείπα, είναι κάτι ρευστό και σχετικό. Ωστόσο, μέχρι τότε, με προσωρινή διαταγή του Ειρηνοδίκη ορίζονται ελάχιστες δόσεις που θα καταβάλει ο οφειλέτης μέχρι την εκδίκαση και ταυτόχρονα απαγορεύονται οποιαδήποτε μέτρα εκτέλεσης κατά της περιουσίας του οφειλέτη από τις Τράπεζες, υπό τον όρο ότι και ο οφειλέτης δε θα εκποιήσει περιουσία.

Εφόσον ενταχθεί κάποιος στο νόμο Κατσέλη, οι ενοχλήσεις είτε τηλεφωνικώς είτε με δικόγραφα από τα τραπεζικά καταστήματα συνεχίζονται; Υπάρχει νομοθεσία που να τους καλύπτει;

Κάποιες φορές συνεχίζονται αλλά σε πολύ περιορισμένο βαθμό. Ο ίδιος ο νόμος Κατσέλη καλύπτει τον οφειλέτη ως προς αυτό και του δίνει δικονομικά δικαιώματα για να διασφαλίσει τα δικαιώματά του και την κύρια κατοικία του.

Σε ποιο βαθμό προστατεύεται η ακίνητη περιουσία;
Στις διατάξεις του νόμου αυτού προβλέπεται η διάσωση μόνο της κύριας κατοικίας, η οποία δεν πρέπει να υπερβαίνει τα όρια που προβλέπει ο σχετικός νόμος για την απόκτηση της πρώτης κατοικίας προσαυξημένη κατά 50%. Βέβαια έχει τύχει να κριθεί από τα δικαστήρια η εξαίρεση από την εκποίηση αγροτικών ακινήτων ιδιαίτερα χαμηλής αξίας λόγω του ασύμφορου της διαδικασίας.

   Τι θα πρέπει να προσέξει ο κόσμος που έως σήμερα δεν γνωρίζει;
Αυτό που ίσως δεν έχουν αντιληφθεί οι περισσότεροι οφειλέτες είναι ότι δεν μπορούν να κάνουν επιλογή των δανείων ή των πιστωτικών καρτών που θα ενταχθούν στη ρύθμιση. Προβλέπεται η καθολικότητα των οφειλών, που σημαίνει ότι ή θα υπαχθούν όλες οι οφειλές ή δεν θα ξεκινήσει η διαδικασία υπαγωγής στο νόμο.

Τι έξοδα έχει αυτή η διαδικασία για κάποιον που ήδη είναι υπερχρεωμένος;
Αυτό σίγουρα δεν μπορώ να σας το απαντήσω, γιατί εξαρτάται από ποικίλους παράγοντες, όπως για παράδειγμα σε πόσες τράπεζες είναι κάποιος οφειλέτης.

Τελικά αξίζει ο κόπος να προχωρήσει στην διαδικασία αυτή ο δανειολήπτης;
Εκτιμώ ότι αξίζει και μπορεί ο υπερχρεωμένος οφειλέτης να επωφεληθεί από τις διατάξεις αυτού του νόμου, όσο θα εξακολουθεί να ισχύει. Αρκεί όμως να μην γίνεται κατάχρηση και να χρησιμοποιείται από ανθρώπους που πραγματικά βρίσκονται σε οικονομική δυσκολία.

Από τον ΓΙΩΡΓΟ ΚΟΥΤΣΟΥΡΛΗ