Ρεπορτάζ για τα 23 νησιά, τα οποία σύμφωνα με την Τουρκία, πρέπει να είναι αποστρατιωτικοποιημένα, δημοσίευσε η Ρωσική ενημερωτική ιστοσελίδα “Sputnik”, ένα φλέγον ζήτημα του Ελληνισμού που αφορά το Αιγαίο, κάτι που σίγουρα μόνο τυχαίο δεν είναι.

Το ρεπορτάζ από την ελληνική έκδοση του Sputnik:

Η δήλωση του υπουργού Άμυνας της Τουρκίας, Χουλουσί Ακάρ, περί της ανάγκης τήρησης των διεθνών κανόνων για την αποστρατιωτικοποίηση 23 ελληνικών νησιών στο Αιγαίο, αν μη τι άλλο, έχει προκαλέσει πλήθος αντιδράσεων στην Αθήνα.

Σύμφωνα με την Άγκυρα, η Ελλάδα οφείλει – στη βάση του διεθνούς δικαίου – να μην διαθέτει στρατεύματα σε συνολικά 23 νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Ωστόσο – σύμφωνα πάντα με την γειτονική χώρα – αυτό ισχύει σε μόλις επτά, καθώς στα υπόλοιπα 16 υπάρχει παρουσία του ελληνικού στρατού.

Το υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας εξέδωσε την Πέμπτη μία οργισμένη ανακοίνωση, εξαπολύοντας δριμεία πυρά προς την Άγκυρα και διαμηνύοντας ότι πρόκειται για μία υποκριτική τοποθέτηση, δεδομένων των συνεχών τουρκικών απειλών περί πολέμου.

Ας δούμε τώρα, βέβαια, ποια είναι αυτά τα 23 νησιά, τα οποία – σύμφωνα με την Τουρκία – οφείλουν να είναι αποστρατιωτικοποιημένα.

Πρόκειται συγκεκριμένα, για τη Λέσβο, τη Σάμο, τη Χίο, την Ικαρία, τη Λήμνο, τη Σαμοθράκη, καθώς και τα νησιά των Δωδεκανήσων – Αστυπάλαια, Ρόδος, Χάλκη, Κάρπαθος, Κάσος, Τήλος, Νίσυρος, Κάλυμνος, Αγαθονήσι, Χάλκη, Λέρος, Λειψοί, Ψέριμος, Πάτμος, Σύμη, Κως και Καστελόριζο.

Το στρατιωτικό καθεστώς των παραπάνω νησιών ποικίλλει, με αποτέλεσμα στην ουσία να υπάρχει μία τριμερής κατηγοριοποίηση.

Λέσβος, Χίος, Σάμος και Ικαρία

Σύμφωνα με το Άρθρο 13 της Συνθήκης της Λωζάνης (1923), το οποίο είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ):

«Για την εξασφάλιση της ειρήνης, η ελληνική κυβέρνηση έχει την υποχρέωση να τηρεί στα νησιά Λέσβο, Χίο, Σάμο και Ικαρία, τα παρακάτω μέτρα:

• Να μην χρησιμοποιηθούν εγκαταστάσεις ναυτικής βάσης
• Να μην υπάρξει ανέγερση οχυρωματικών έργων
• Να μην πετούν ελληνικά στρατιωτικά αεροσκάφη πάνω από το έδαφος των ακτών της Μικράς Ασίας
• Να μην πετούν, αντιστοίχως, τουρκικά στρατιωτικά αεροπλάνα πάνω από το έδαφος των παραπάνω νησιών
• Οι ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις να περιοριστούν στον συνηθισμένο αριθμό των στρατιωτών – φαντάρων, της χωροφυλακής και της αστυνομίας».

Το Άρθρο 13 της Συνθήκης της Λωζάνης:

Δωδεκάνησα

Το καθεστώς των Δωδεκανήσων, ταυτόχρονα, ορίζεται από το Άρθρο 14 της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων (1947), με βάση την οποία, η Ιταλία εκχωρεί στην Ελλάδα πλήρη κυριαρχία στα νησιά των Δωδεκανήσων.

Ωστόσο, όπως σημειώνεται στην επίμαχη συνθήκη, η οποία είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Βουλής, «οι ανωτέρω νήσοι θα αποστρατιωτικοποιηθούν και θα παραμείνουν αποστρατιωτικοποιημένοι».

Σύμφωνα με την Ελλάδα, όμως – και όπως διαμηνύεται από το υπουργείο Εξωτερικών – η Συνθήκη των Παρισίων δεν αφορά και δεν σχετίζεται με την Τουρκία, καθώς η Άγκυρα δεν αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος αυτής.

Εξάλλου, το επίσημο έγγραφο φέρει τις υπογραφές των εξής χωρών: ΗΠΑ, Κίνα, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Σοβιετική Ένωση, Αυστραλία, Βέλγιο, Βραζιλία, Καναδάς, Αιθιοπία, Ελλάδα, Ινδία, Νέα Ζηλανδία, Κάτω Χώρες, Πολωνία, Τσεχοσλοβακία, Ουκρανία, Νότια Αφρική, Γιουγκοσλαβία και Ιταλία.

Το Άρθρο 14 της Συνθήκης των Παρισίων:

Άρα, σύμφωνα με την Αθήνα, η Τουρκία δεν οφείλει και δεν πρέπει να εγείρει αξιώσεις, επικαλούμενη τη συγκεκριμένη συνθήκη.

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με την πάγια θέση της εκάστοτε ελληνικής, η οποία περιγράφεται και στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εξωτερικών, η Ελλάδα ως κυρίαρχο κράτος δεν μπορεί να παραιτηθεί από το φυσικό και νόμιμο δικαίωμα στην άμυνα, σε περίπτωση απειλής κατά των νησιών ή της επικράτειάς της, δεδομένων και του ιστορικού των ελληνοτουρκικών σχέσεων (σ.σ. εισβολή στην Κύπρο) αλλά και των διαρκών τουρκικών απειλών.

Εξ ου, μάλιστα, και η διατήρηση στρατιωτικών δυνάμεων στα παραπάνω νησιά.

Λήμνος, Σαμοθράκη

Όσον αφορά τη Λήμνο και τη Σαμοθράκη, παρότι πράγματι στη Συνθήκη της Λωζάνης (1923) οριζόταν η αποστρατιωτικοποίησή τους, στο πλαίσιο της ελεύθερης διέλευσης των πλοίων προς τον Ελλήσποντο, την Προποντίδα και τον Βόσπορο, εντούτοις η Συνθήκη του Μοντρέ έρχεται 13 χρόνια αργότερα να άρει αυτόν τον περιορισμό.

Κι αυτό, διότι – σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών – η Συνθήκη του Μοντρέ (1936) αντικαθιστά το παραπάνω εδάφιο της Συνθήκης της Λωζάνης (Άρθρο 23), αφαιρώντας την υποχρέωση αποστρατιωτικοποίησης της Λήμνου και της Σαμοθράκης.