Στον απόηχο της κρίσης του μεταναστευτικού στα ελληνοτουρκικά σύνορα, η Τουρκία «τίμησε» τη φετινή Εθνική Επέτειο της Ελλάδας στις 25 Μαρτίου, με 37 παραβιάσεις του εναερίου χώρου της από τουρκικά μαχητικά.

Πριν από κάποια χρόνια, υπήρχε το μνημόνιο Παπούλια – Γιλμάζ, των τότε υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας-Τουρκίας. Μεταξύ άλλων, προέβλεπε ότι απαγορεύονταν οι υπερπτήσεις στις εθνικές γιορτές των δύο λαών και οι εθνικές στρατιωτικές ασκήσεις των δύο χωρών στο Αιγαίο, κατά την ίδια περίοδο.

«Αυτό το έγγραφο έχει καταπατηθεί προ πολλού και έχουμε περάσει σε μια νέα περίοδο. Η Τουρκία δημιουργεί ελεγχόμενες κρίσεις ώστε να περάσει στο επόμενο επίπεδο, μια κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο», σημειώνει στο Sputnik, ο Γιώργος Φίλης, Καθηγητής Γεωπολιτικής, Ευρωπαϊκών Θεμάτων και Αναλυτής Διεθνών Ζητημάτων.

Αντιμέτωπη με ένα σωρό προβλήματα φαίνεται ότι βρίσκεται η τουρκική πολιτική ηγεσία.

«Ο Ερντογάν έχει εσωτερικά προβλήματα, με τον νέο ιό. Αντιμετωπίζει την οικονομική κατάρρευση της Τουρκίας, με την παράλληλη πτώση της λίρας, αλλά έχει και πολλά προβλήματα στη Συρία που έχουν ξεχαστεί εν μέσω της πανδημίας. Μέχρι τον Ιούλιο, αναμένει να χάσει και την τουριστική περίοδο. Τότε, μπορεί να αποφασίσει να περάσει στο επόμενο στάδιο, για να αποπροσανατολίσει τον λαό του από τα οικονομικά προβλήματα της χώρας, καθώς και τα κρούσματα του κορωνοϊού. Όπως πληροφορούμαι, οι Τούρκοι κρύβουν τα πραγματικά στοιχεία για τον αριθμό των κρουσμάτων. Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, είναι πιθανό η Τουρκία να προχωρήσει τα επεκτατικά της σχέδια», σχολιάζει ο Γ. Φίλης.

Σύμφωνα με τον καθηγητή, είναι ορατό το ενδεχόμενο ενός θερμού επεισοδίου με ορίζοντα το καλοκαίρι, καθώς η τουρκική πολιτική ηγεσία χάνει δύναμη στο εσωτερικό της χώρας, ενώ μετά την πανδημία μπορεί να δημιουργηθεί νέα μεταναστευτική κρίση.

«Πολύ πιθανό είναι να δημιουργηθεί νέα μεταναστευτική κρίση στον Έβρο, τα νησιά αλλά και στην Κύπρο. Στο νέο κύμα μεταναστών, αν αυτό έρθει, θα πρέπει να αποτραπεί από την Ελλάδα. Είναι πολύ πιθανό η ίδια η Ευρώπη να το ζητήσει καθώς δεν θα θέλει πιθανά κρούσματα Κορωνοϊού στο εδαφός της».

Ο ίδιος εκτιμά, ότι μπορεί να πιέσει περισσότερο τα νησιά, καθότι η διαδικασία επαναπροώθησης είναι πιο δύσκολη από τη θάλασσα.

«Και στην Κύπρο έγινε μια αντίστοιχη προσπάθεια για εισροές μεταναστών με αυτήν στον Έβρο. Αυτό εκτιμώ ότι μπορεί να ξαναγίνει».

Ακόμα και η ίδια η πολιτική ηγεσία της Τουρκίας, παραδέχεται ότι θα ακολουθήσει την πολιτική συνταγή των τελευταίων μηνών.

Μετά την ανακοίνωση ότι η Τουρκία μετέφερε 5. 800 μετανάστες από τη συνοριακή γραμμή στην ενδοχώρα, λόγω κορονοϊού, ο Τούρκος υπουργός Εσωτερικών, Σουλεϊμάν Σοϊλού τόνισε μεταξύ άλλων: «Η εν λόγω κίνηση από την πλευρά μας δεν αποτελεί αλλαγή πολιτικής και οι μετανάστες θα είναι ελεύθεροι να επιστρέψουν όταν η πανδημία περάσει. Όταν όλα τελειώσουν δεν θα εμποδίσουμε κανέναν που επιθυμεί να φύγει από την Τουρκία»

Εν τω μεταξύ, σενάρια μετεγκατάστασης μεταναστών από την Τουρκία σε νότια τμήματα της Αλβανίας, διακινούνται σε ελληνικά ΜΜΕ.

Τίρανα και Αγκυρα υπέγραψαν σχέδιο αμυντικής συνεργασίας, τον προηγούμενο μήνα, με λεπτομέρειες που δεν έχουν γίνει επίσημα γνωστές.

Ωστόσο, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι αφορά μετακινήσεις μεταναστών από την τουρκική στην αλβανική επικράτεια και, ειδικότερα, κοντά σύνορα με την Ελλάδα.

«Είναι ένα σχέδιο σε συνεννόηση με την αλβανική κυβέρνηση, που σκοπό έχει την πληθυσμιακή και εθνολογική αλλοίωση της Βορείου Ηπείρου, όπου κατοικούν αρκετοί κάτοικοι ελληνικής καταγωγής, αλλά και τη δημιουργία κινδύνου από το Βορρά για την Ελλάδα. Αυτές οι κινήσεις θα δώσουν τη δικαιολογία στο τουρκικό πολεμικό ναυτικό να έχει παρουσία στο Ιόνιο. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ελληνικό κράτος έφτιαξε ναυτική βάση στην Αλβανία, αλλά οι κυβερνώντες της γείτονος την παραχώρησαν στους Τούρκους», εκτιμά ο Γιώργος Φίλης.

Παράλληλα, επισημαίνει ότι μπορεί η Ελλάδα να σχηματίσει ένα ισχυρό μέτωπο με Ιταλία και Γαλλία, ώστε να αποτραπεί η μεταφορά τουρκικών όπλων στη Λιβύη, ως απάντηση στη συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης.

«Ιταλία, Γαλλία και Ελλάδα είναι οι μόνες χώρες που θέλουν να βοηθήσουν για το εμπάργκο των όπλων στη Λιβύη. Μπορούν να φτιάξουν μια ισχυρή ναυτκή μοίρα απέναντι στα τουρκικά πλοία που κατευθύνονται στη Λιβύη. Οι υπόλοιπες χώρες αποφεύγουν να πάρουν θέση».

Ερωτηθείς αν έχει φτάσει η στιγμή για την Ελλάδα να προχωρήσει στην οριοθέτηση των χωρικών υδάτων στα 12 Ναυτικά Μίλια, κάτι που απορρέει από τη Διεθνή Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (1982), απαντά:

«Στην περίπτωση που τα ανακυρήξει σημαίνει ότι έχει και την πρόθεση να τα υπερασπιστεί. Αν, όμως, δεν τα υπερασπιστεί, αυτό που θα συμβεί, θα είναι χειρότερο και από τη Μικρασιατική καταστροφή».

Παράλληλα, επισημαίνει ότι ο Τούρκος Πρόεδρος έχει δημιουργήσει ευρύ φάσμα αντιδράσεων, κάτι που πιθανόν να του κοστίσει:

«Κανείς δεν θέλει τον Ερντογάν, παρά μόνο την Τουρκία, για γεωστρατηγικούς και οικονομικούς λόγους. Αν διαπιστωθεί, ότι η Τουρκία είναι στενά συνδεδεμένη με τον Ερντογάν, τότε και η ίδια η χώρα θα αντιμετωπίσει προβλήματα μαζί με τον προεδρό της. Αν διαπιστωθεί, ότι υπάρχει εναλλακτική λύση στον Τούρκο Πρόεδρο, τότε ο μόνος που θα έχει πρόβλημα θα είναι ο Ερντογάν.

Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ότι θα δημιουργηθεί μια αντιπολιτευόμενη και μια διαδικασία αλλαγής κατάστασης. Υπάρχει αντιπολίτευση μέσα από τα σπάργανα του AKP, υπάρχει ο Ιμάμογλου και άλλοι. Παράλληλα, αντιθέσεις εκφράζονται και από στελέχη των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Αρκετοί Τούρκοι αξιωματικοί είναι μεγαλωμένοι με ιδεώδη, που είναι εντελώς αντίθετα σε αυτά που πρεσβεύει ο Ερντογάν. Σε κάθε περίπτωση, οι μεγάλες δυνάμεις θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν τις αντιπολιτευόμενες φωνές στο εσωτερικό της Τουρκίας. Και αυτό, επειδή ο Ερντογάν, με την πολιτική που ακολουθεί, μπορεί να διαλύσει κάποιες λεπτές ισορροπίες μεταξύ Αμερικανών και Ρώσων. Όλοι θεωρούν σημαντική την Τουρκία, αλλά αντιλαμβάνονται ότι είναι και επικίνδυνη».