Κοντεύουν 50 χρόνια από τον Αύγουστο του 1968, όταν το Ινστιτούτο Μελετών Χερσονήσου του Αίμου (ΙΜΧΑ) με συνδιοργανωτές τη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Αναστηλώσεως και τα πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης, Wisconsin και Καλιφόρνιας διοργάνωσαν στη Θεσσαλονίκη ένα διεθνές επιστημονικό συμπόσιο με θέμα την αρχαία Μακεδονία με στόχο να αναδείξουν τους θησαυρούς της Μακεδονίας, μιας σημαντικά ιστορικής περιοχής που κατά τη γνώμη τους δεν είχε αναδειχθεί έως τότε. Ήταν, εξάλλου, η εποχή (και τα επόμενα τουλάχιστον δέκα χρόνια μέχρι τα εντυπωσιακά ευρήματα του Μανόλη Ανδρόνικου στη Βεργίνα, αλλά και στον Δίον, στην Πέλλα, στην Αιανή κ.α. που κορύφωσαν το ενδιαφέρον της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας για την αρχαία Μακεδονία) που η περιοχή της Βορείου Ελλάδας υπήρξε παραμελημένη ως αντικείμενο έρευνας σε σύγκριση με την υπόλοιπη χώρα.

Η επιτυχία της πρώτης αυτής συνάντησης (με τη συμμετοχή κορυφαίων ονομάτων της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας) καθιέρωσε το διεθνές επιστημονικό συνέδριο και αποφασίστηκε η ανά τακτά (όχι ομως ορισμένα) χρονικά διαστήματα διοργάνωσή του. Ακολούθησαν: το Β΄ Συμπόσιο το 1973, το Γ΄ το 1977, το Δ΄ το 1983, το Ε΄ το 1989, το ΣΤ΄ το 1996 (με 145 ανακοινώσεις συνέδρων απ΄ όλο τον κόσμο) και το Ζ’ Συμπόσιο (από τις 14 έως τις 18 Οκτωβρίου του 2002-και εν μέσω των δύο κύκλων των αυτοδιοικητικών εκλογών της εποχής) με γενικό θέμα «Η Μακεδονία από την Εποχή του Σιδήρου έως τον θάνατο του Φιλίππου Β΄». Παρουσιάστηκαν ανακοινώσεις για τις κοινωνικές δομές, την οικονομία, την εξωτερική πολιτική, τη στρατιωτική οργάνωση, το ιδιωματικό λεξιλόγιο της ελληνικής διαλέκτου των αρχαίων Μακεδόνων, καθώς και για τα εντυπωσιακά ευρήματα της αρχαιολογικής σκαπάνης που επιβεβαιώνουν την παρουσία Ελλήνων στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας και της Αιγαιακής Θράκης από τα αρχαϊκά χρόνια.

Το συνέδριο εξελίχθηκε σε επεισοδιακό από τη δεύτερη κιόλας μέρα της διοργάνωσης, όταν στην απογευματινή συνεδρία της Τετάρτης 16 Οκτωβρίου, οι ξένοι εισηγητές «τόλμησαν» να μιλήσουν για θέματα, όπως η ομοφυλοφιλία στη βασιλική αυλή των Μακεδόνων, ίντριγκες, μαγείες και ερωτικά πάθη, ακόμα και τη δολοφονία του Φιλίππου Β΄ από τον πρώην εραστή του, Παυσανία κ.λπ. Ειδικότερα, οι εισηγητές των «Ομοφυλοφιλία στη μακεδονική αυλή και ο θάνατος του Φιλίππου Β» (η επιστημονική συνεργάτης του πανεπιστημίου της νέας Αγγλίας Kate Mondersen) και «Πόλεμος μαγισσών στην αυλή του Φιλίππου Β΄ (ο λέκτορας -τότε- του τμήματος κλασικών σπουδών του πανεπιστημίου του Σουόνσι της Ουαλλίας, Daniel Ogden) απέδωσαν το «φαινόμενο» στην «έντονα στρατιωτική φύση της μακεδονικής αυλής και την υψηλή σημασία του στρατιωτικού αξιώματος που διεύρυνε τον κύκλο των ομοφυλόφιλων εραστών». Οι εισηγήσεις προκάλεσαν τα «χριστά ήθη» ομάδας πολιτών (οπαδών του κόμματος ΛΑΟΣ – Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός), οι οποίοι συγκεντρώθηκαν έξω από το κτίριο της ΕΜΣ στο κέντρο της Θεσσαλονίκης απειλώντας και λοιδορώντας τους εισηγητές.

Το συνέδριο συνεχίστηκε κανονικά για τις επόμενες δύο μέρες, η κοινή γνώμη όμως «ζουμάρισε» (ως είθισται) στην «προσβολή των “ξένων” για τον “ανδρισμό” των αρχαίων προγόνων… Ούτε η «γαλλοπρεπώς» τιτλοφορημένη «Speculations sans fondement et sans issue-Σκορπίζοντας αμφιβολίες σε γνώσεις αποκτημένες με κόπο» εισήγηση του καθηγητού Π. Φάκλαρη (με αμφισβητήσεις για το εύρημα των βασιλικών τάφων της Βεργίνας απο τον καθηγητή του Μ. Ανδρόνικο) απασχόλησε ιδιαίτερα το ευρύ κοινό…

Το συνέδριο έληξε, στη Θεσσαλονίκη εξελέγησαν την επόμενη Κυριακή με ποσοστά άνω του 50% οι κύριοι Παναγιώτης Ψωμιάδης και Βασίλης Παπαγεωργόπουλος και ο… θάνατος του Φιλίπου Β΄ έθεσε το «όριο» της επιστημονικής έρευνας.

Χρειάστηκε να περάσουν 15 ακριβώς χρόνια για τη διοργάνωση του 8ου Διεθνούς Συμποσίου για την αρχαία Μακεδονία που οριοθετείται θεματικά εκεί όπου… έληξε το προηγούμενο. Στον θάνατο του Φιλίππου Β΄. Και από το «Η Μακεδονία από την Εποχή του Σιδήρου έως το θάνατο του Φιλίππου Β΄» του 7ου επεισοδιακού συνεδρίου, το 8ο συνέδριο που αρχίζει σήμερα έχει θέμα «H Μακεδονία από τον θάνατο του Φιλίππου Β΄ έως την άνοδο του Αυγούστου στην εξουσία».

«Με τις κατακτήσεις του Αλέξανδρου ανοίγει μία νέα ιστορική περίοδος για όλο τον αρχαίο κόσμο, ενώ η Ναυμαχία του Ακτίου και η ολοκληρωτική ήττα του Αντωνίου και της Κλεοπάτρας θα φέρουν στην εξουσία τον Αύγουστο, ο οποίος θα κυβερνήσει ολόκληρη τη ρωμαϊκή επικράτεια και θα σηματοδοτήσει τη μετατροπή του ρωμαϊκού κράτους σε μια de facto μοναρχία» σημειώνουν οι διοργανωτές.

Το συνέδριο, που ξεκινά απόψε στην αίθουσα τελετών του ΑΠΘ, διοργανώνεται υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου.

Από τους «σταρ» της διοργάνωσης θα είναι στην εναρκτήρια συνεδρία ο Βρετανός ελληνιστής ιστορικός -καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Robin Lane Fox- «ειδικευμένος στη μελέτη του “φαινομένου” του Μεγάλου Αλεξάνδρου (Το 2004, ήταν ιστορικός σύμβουλος στην ταινία «Alexander» του Ολιβερ Στόουν). O καθηγητής Fox θα μιλήσει με θέμα τη σχέση του μακεδονικού βασιλείου στην εποχή του Μ. Αλεξάνδρου με την Ήπειρο, ενώ στη βασική εισήγηση της εναρκτήριας συνεδρίας οι κύριοι Α. Ριζάκης και Ι. Τουράτσογλου θα αναφερθούν στο χρονικό της μετάβασης «από το μακεδονικό βασίλειο στο imperium Romanum».

Θα ακολουθήσουν πολυπρόσωπες συνεδρίες και ανακοινώσεις παλαιότερων και, ήδη μελετημένων από τους επιστήμονες, ευρημάτων από την ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας (από τη Βεργίνα έως την προσφάτως πολυσυζητηθείσα Αμφίπολη) στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλαδας (Τετάρτη 22 Νοεμβρίου) και στο κτίριο ΕΛΚΕ του ΚΕΔΕΑ του ΑΠΘ (Πέμπτη 23 – Παρασκευή 24 Νοεμβρίου).

Τα πρακτικά και αυτού του συνεδρίου -όπως και των προηγουμένων επτά- έχουν ήδη ψηφιοποιηθεί και το περιεχόμενό τους θα εισαχθεί σε ηλεκτρονική βάση δεδομένων. Το έργο της ψηφιοποίησης των 7.000 σελίδων των πρακτικών από το Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου εντάχθηκε στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας», στο πλαίσιο του Γ΄ ΚΠΣ με στόχο τη διάχυση της γνώσης γύρω από την αρχαία Μακεδονία, τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας για τη διαχείριση πηγών και τεκμηρίων ιστορίας και πολιτισμού, την οργάνωση του υλικού με σύγχρονες πρακτικές και βάσεις δεδομένων, την ενίσχυση της διεπιστημονικής συνεργασίας ιστορικών, αρχαιολόγων, φιλολόγων, εθνογράφων, αρχιτεκτόνων, ιστορικών τέχνης σε ζητήματα που αφορούν την ιστορία και τον πολιτισμό της αρχαίας Μακεδονίας.

ΑΠΕ-ΜΠΕ